W ciągu 8 lat pracy Międzynarodowe Forum „Polsko-Ukraińskie Dni Biznesowe” przekształciło się w jedną z największych i najważniejszych platform komunikacji, zrzeszającą przedstawicieli świata biznesu, pracodawców, instytucje finansowe, urzędników i agencje rządowe z Ukrainy oraz Polski. Dlatego jubileuszowe XV Międzynarodowe Forum „Polsko-Ukraińskie Dni Biznesowe” 28 kwietnia w Warszawie stało się epicentrum konsolidacji środowiska biznesowego na rzecz wsparcia ukraińskiego i polskiego biznesu na Ukrainie w obliczu militarnej agresji, poprawy współpracy handlowej i gospodarczej oraz nawiązania kontaktów biznesowych między Ukrainą a Polską.
Wyniki 8,5 godziny forum to:
- 4 dyskusje panelowe;
- 38 prelegentów;
- 100+ uczestników;
- podpisanie trójstronnego Memorandum o współpracy pomiędzy PKP Cargo Connect, Wołyńską Wojskową Administracją Obwodową i Zrzeszeniem Ukraińskiego Biznesu w Polsce;
- nawiązanie konstruktywnego dialogu na temat realnych mechanizmów wzmocnienia współpracy handlowej i gospodarczej polsko-ukraińskiej, cech czasowych delokalizacji przedsiębiorstw, a także perspektyw powojennej odbudowy Ukrainy.
Wydarzenie otworzyło powitalne przemówienie organizatorów forum reprezentowane przez współprzewodniczącego Rady Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, partnera zarządzającego Grupy Prawniczej EUCON Yaroslava Romanchuka oraz prezesa Rady Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, członka Krajowej Rady Inwestycyjnej przy Prezydencie Ukrainy Ireneusza Dereka. W przemówieniu podkreślono heroizm i odwagę narodu ukraińskiego w trudnych czasach wojny, bezprecedensową wszechstronną i aktywną pomoc od pierwszych dni wojny ze strony sąsiedniej Polski, potrzebę wsparcia frontu gospodarczego jako solidnego zaplecza dla wojska w kontekście współpracy międzynarodowej, oraz odbudowę Ukrainy z udziałem partnerów zagranicznych. Organizatorzy i współmoderatorzy dwóch pierwszych paneli dyskusyjnych wydarzenia skupili się w szczególności na fakcie, że stawki wymiany handlowej między Polską a Ukrainą w ubiegłym roku osiągnęły absolutny rekord od 2014 roku, co jest wyznacznikiem rosnącego znaczenia polsko-ukraińskich stosunków gospodarczych.
Panel dyskusyjny 1 „Współpraca handlowa i gospodarcza między Ukrainą a Polską: dotychczasowe sukcesy i perspektywy na przyszłość” otworzyło powitalne przemówienie Ministra Rozwoju i Technologii Waldemara Budy. Pan Minister wyraził poparcie dla narodu ukraińskiego, zauważając, że wszystkie poprzednie problemy stały się drugorzędne po wybuchu wojny na dużą skalę na Ukrainie, a na pierwszy plan wysunęły się wsparcie, wszechstronna pomoc, zacieśnianie rosnących relacji gospodarczych i sprawna logistyka. Waldemar Buda zauważył również, że Polska powinna stać się swego rodzaju hubem dla nawiązywania związków między przeniesionym ukraińskim biznesem a rynkiem europejskim w kontekście procesów integracyjnych.
„Zadaniem ukraińskiej dyplomacji było zacieśnienie współpracy gospodarczej – i udało się to osiągnąć poprzez osiągnięcie rekordowej wartości wymiany handlowej między obydwoma krajami w wysokości 10 miliardów dolarów. Teraz dyplomaci mają kolejne zadanie – stworzyć skuteczną dyplomację wojskową, dlatego apelujemy do całego świata, który powinien wspierać Polskę nie tylko gospodarczo, ale i zbrojeniowo” – powiedział Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ukrainy w Polsce Andrii Deshchytsia. Pan Ambasador podkreślił również nieuchronność zwycięstwa Ukraińców w wojnie oraz wagę pomocy udzielanej przez Polskę i polskie władze, w szczególności w zakresie schronienia ponad 2 mln migrantów ukraińskich oraz przekazywania pomocy wojskowej, humanitarnej i finansowej.
Krzysztof Drynda, Prezes Zarządu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, skupił się na liberalizacji ukraińskiego ustawodawstwa w celu zaspokojenia potrzeb humanitarnych, ruchu polskiej gospodarki przez ukraińskich migrantów, dystrybucji polskich towarów na Ukrainie i in. Pan Drynda poinformował uczestników, że PAIH zapewnił ukraińskim migrantom w Polsce bezpłatny coworking, z którego mógł korzystać każdy. W szczególności w tym coworkingu planowane jest otwarcie punktu „Diya. Biznes „w celu wsparcia ukraińskich przedsiębiorców.
Zdaniem dr. Adama Eberhardta, dyrektora Ośrodka Studiów Wschodnich, Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. Wspierania Reform w Republice Mołdawii, konieczne jest rozpoczęcie konstruktywnego dialogu na temat odbudowy Ukrainy, w tym zaangażowania zamrożonych rosyjskich rezerw walutowych oraz przygotowanie solidnych i elastyczech ram prawnych dla przyciągania inwestorów europejskich. Pan Eberhardt zwrócił również uwagę na potrzebę lokalnej współpracy pomiędzy ukraińskimi i polskimi przedsiębiorstwami, potrzebę ścisłej współpracy na szczeblu państwowym, zaangażowanie publicznych instrumentów finansowych oraz szybką odbudowę infrastruktury, w tym kolejowej, w celu przywrócenia łańcuchów dostaw.
Mstyslav Banik, Kierownik ds. rozwoju usług elektronicznych w Ministerstwie Transformacji Cyfrowej Ukrainy, podziękował polskim celnikom i organom administracji państwowej za gotowość przyjmowania obywateli Ukrainy bez dokumentów papierowych, zamiast mając aplikację „Diya”. Ministerstwo Finansów obecnie aktywnie pracuje nad organizacją pomocy społecznej dla Ukraińców w ramach aplikacji „Diya”, a także nad uregulowaniem wszystkich kwestii regulacyjnych i technicznych w celu ustanowienia tych procesów. Według prelegenta, ostateczne decyzje dotyczące uregulowania kwestii korzystania przez naszych obywateli z „Diya” w krajach europejskich są już przygotowywane.
Według zastępcy dyrektora wykonawczego biura pozyskiwania i wspierania inwestycji UkraineInvest Yevhenija Shakotka, wojna rozpoczęła się w czasie dynamicznego wzrostu ukraińskiej gospodarki i rekordowych inwestycji, w tym wysokiego odsetka inwestycji polskich. Pan Shakotko zwrócił uwagę, że liczne inicjatywy rządowe i parlamentarne, w tym projekty wspierające przenoszenie przedsiębiorstw, udzielanie nieoprocentowanych pożyczek z gwarancjami państwowymi oraz w sferze podatkowej, wspierają biznes i pomagają wyjść z szoku. Działania UkraineInvest mają na celu nawiązanie komunikacji między inwestorami a państwem. Organizacja jest zainteresowana czerpaniem z polskich doświadczeń.
Olga Magaletska, kierownik Biura Narodowej Rady Inwestycyjnej Ukrainy, również zwróciła uwagę na wysoki poziom polskich inwestycji w Ukrainie. Według prelegentki Polska stała się węzłem dla transportu pomocy humanitarnej na Ukrainę, upraszczając wszystkie procesy logistyczne. Pani Magaletska podkreśliła, że obecnie działania organów państwowych ukierunkowane są na rozwiązywanie problemów gospodarczych, w szczególności delokalizację przedsiębiorstw z regionów, w których toczą się działania wojenne, uproszczenie warunków i procedur szybkiego dostosowania i deregulacji wielu procedur oraz wypracowanie mechanizmów w celu dostosowania klimatu inwestycyjnego w czasie powojennym.
„Ukraińcy walczą teraz nie tylko o obronę własnych granic, ale o ochronę całej Europy”. – powiedział przewodniczący Rady Przedsiębiorczości przy Prezydencie RP, rektor Szkoły Głównej Handlowej Piotr Wachowiak. Według prelegenta kwestia infrastruktury jest jednym z kluczowych zagadnień w kontekście pomocy humanitarnej dla Ukrainy i przyszłej odbudowy. Pan Wachowiak podkreślił konieczność udzielenia wsparcia finansowego Ukrainie, w szczególności w zakresie uregulowania kwestii zadłużenia zagranicznego, oraz wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Zastępca przewodniczącego Wołyńskiej Obwodowej Administracji Wojskowej Yurii Gupalo rozpoczął swoje przemówienie od podziękowania sąsiedniej Polsce za szybkie udzielenie pomocy humanitarnej Ukrainie, w tym ukierunkowanej pomocy dla konkretnych miast ukraińskich. Prelegent zaznaczył, że wszystkie procesy logistyczne zostały organizowane szybko, a lokalne władze kontrolują dostawy pomocy humanitarnej i sytuację w strategicznie i logistycznie ważnym regionie Wołynia.
Pierwsza sesja forum zakończyła się podpisaniem Memorandum o współpracy pomiędzy PKP Cargo Connect, Wołyńską Wojskową Administracją Obwodową oraz Zrzeszeniem Ukraińskiego Biznesu w Polsce. PKP Cargo Connect reprezentował Maksym Golos, Prezes Zarządu PKP Cargo Connect, Yurii Gupalo, Kierownik WOAW, podpisał memorandum w imieniu Wołyńskiej Obwodowej Administracji Wojskowej online oraz Yaroslav Romanchuk, Współprzewodniczący Rady Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, wziął udział w podpisaniu ze strony Zrzeszenia.
Memorandum zostało podpisane w celu ustalenia podstaw współpracy stron w związku z agresją zbrojną Federacji Rosyjskiej. Ustanowienie wsparcia dla Ukrainy poprzez nieodpłatne korzystanie z terminalu kolejowego do przyjmowania i wysyłania pomocy humanitarnej oraz jej transportu na Ukrainę, koordynacja działań wszystkich wolontariuszy pragnących nieść pomoc Siłom Zbrojnym, Siłom Obrony Terytorialnej i ochrony cywilów z agencjami rządowymi, zbiórka pomocy humanitarnej pomoc i jej rejestracja celna – główne zadania do wykonania w ramach podpisanego memorandum.
Dyskusja panelowa 2 „Wielka odbudowa: perspektywy ożywienia gospodarki Ukrainy. Wyzwania dla branż: budowlanej, energetycznej, transportowej, infrastruktury publicznej, produkcyjnej i rolniczej” – rozpoczęli moderatorzy Yaroslav Romanchuk i Ireneusz Derek od przedstawienia statystyk dotyczących stosunków gospodarczych między Ukrainą a Polską w ubiegłym roku.
Radca, Naczelnik Wydziału Ekonomicznego Ambasady Ukrainy w RP Ihor Baranetskyi zwrócił uwagę słuchaczy na zadania podjęte w celu podniesienia poziomu wymiany handlowej, dotychczasowe sukcesy we współpracy między Polską a Ukrainą. „Polska stała się centrum logistycznym dostaw pomocy humanitarnej, towarów i broni na Ukrainę, ale pozostaje potrzeba wykorzystania wszelkich zasobów dyplomatycznych i gospodarczych do efektywnej współpracy i pomocy.” – powiedział pan Baranecki.
Prezes Zarządu PKP Cargo Connect Maksym Golos podkreślił udział i rolę polskich kolei w kontekście połączeń infrastrukturalnych między Ukrainą a Polską, w szczególności w kontekście wykorzystania potencjału kolejowego do transportu produktów na Ukrainę, znaczenie zrozumienia i planowania wykorzystania tych perspektyw dla rozwoju infrastruktury w okresie powojennym.
Piotr Ciarkowski, Prezes Zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Polskich Przedsiębiorców na Ukrainie, skupił się na znaczeniu rosyjskiej blokady gospodarczej, złożoności powojennej sytuacji gospodarczej Ukrainy oraz potrzebie przyciągania inwestycji i środków na odbudowę Ukrainy, w tym przejętych aktywów rosyjskich.
Prezes BOARD Andrii Dligach mówił o aspektach optymalizacji procesów relokacji przedsiębiorstw, wykorzystaniu polskich zasobów, potrzebie polskich inwestycji, pilnej potrzebie cyfryzacji wszystkich procesów oraz tworzeniu granic infrastrukturalnych. Pan Dligach podkreślił, że odbudowę przemysłu spożywczego należy przeprowadzić na nowym poziomie z udziałem FoodTech, w ogóle wszystkie branże powinny zostać zrestrukturyzowane na nowej podstawie technologicznej.
Współwłaściciel HD-GROUP i założyciel GFS Boris Shestopalov przedstawił obecną sytuację z produkcją w różnych regionach Ukrainy, aktualną sytuację w przemyśle spożywczym, zwrócił uwagę na problematyczne towary oraz problemy z transportem i funkcjonowaniem nowych łańcuchów logistycznych dla transportu żywności. Równie ważne, zdaniem prelegenta, jest przyjęcie drugiej części ustawy o parkach przemysłowych, która umożliwi realizację projektów tworzenia klastra w ramach parku przemysłowego FoodTech.
P.O. Dyrektor na rynek ukraiński Przedstawicielstwa PKN ORLEN na Ukrainie Mateusz Domian, zwrócił uwagę, że Ukraina wykazuje dobre wyniki w sektorze energetycznym i efektywne zarządzanie w zakresie transportu paliw. Pan Domian wyraził również swoje poglądy na działania, które należy podjąć w celu zmniejszenia wpływu energetycznego i zależności od Rosji i Białorusi ze strony Ukrainy i Europy. Polska jest gotowa do udzielenia Ukrainie pomocy energetycznej, w szczególności w kontekście transportu paliw i stworzenia niezbędnej logistyki.
Dyrektor OPOS GROUP Pavlo Verzhbytskyi opowiedział o doświadczeniach w dostarczaniu własnych magazynów i środków do transportu wojskowej pomocy humanitarnej na Ukrainę, w tym amunicji, sprzętu i transportu. Prelegent wyraził również oczekiwania dotyczące realizacji projektu budowy nowoczesnego centrum logistycznego na Wołyniu. Według pana Verzhbytsky’ego teraz bardziej odpowiednie jest korzystanie z małych magazynów, ale w więcej ilości, aby zdywersyfikować ryzyko, ponieważ konsumenci i producenci skupią się teraz na przedłużeniu okresu przydatności produktów. Jeśli chodzi o handel detaliczny, w przyszłości zadaniem biznesu będzie zmniejszenie dystansu między detalistą a konsumentem – powiedział prelegent.
Prezes Zarządu Modern-Expo S.A. Bogdan Lukasik mówił o specyfice rynku ukraińskiego, niesieniu pomocy humanitarnej na Ukrainę i poszukiwaniu nowych korytarzy transportowych i łańcuchów dostaw, reputacji ukraińskiego biznesu i jego partnerstwie z polskim biznesem, które należy budować na zaufaniu.
Wadym Melnyk, Prezes Zarządu DRONHUB Sp.z.o.o, mówił o działalności małych i średnich ukraińskich firm w Polsce, znaczeniu zaufania między ukraińskim a polskim biznesem oraz konsolidacji wysiłków. Prelegent przedstawił również ważne wyjaśnienie specyfiki technicznej wykorzystania chińskich dronów w kontekście ukrytych zagrożeń oraz znaczenia wytwarzania własnych produktów technicznych.
Dyrektor PZPB Konrad Wyrwas przeanalizował wstępną ocenę strat infrastrukturalnych i zniszczeń ukraińskich osiedli, a także potencjał polskich firm budowlanych do zaangażowania się w odbudowę Ukrainy. Pan Virvas zwrócił uwagę na obecność ukraińskich wykwalifikowanych budowniczych, którzy zdobyli doświadczenie w pracy z nowoczesnymi technologiami budowlanymi w Polsce.
Dyskusja panelowa 3 „Polskie i międzynarodowe programy wsparcia dla Ukrainy” przeprowadził Karol Kubica, kierownik Zagranicznego Biura Handlowego w Kijowie Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH). Moderator wypowiedział się na temat różnorodności programów wsparcia finansowego w Polsce, a także ich rosnącego znaczenia w kontekście bieżących wydarzeń.
Wiceprezes Zarządu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu S.A. Zdzisław Sokal skupił się na bezpłatnej działalności coworkingowej PAIH dla ukraińców w Warszawie oraz na pomocy dla przedsiębiorców świadczonej przez organizację, która jest silnie powiązaną z ukraińskim środowiskiem biznesowym. Pan Sokal podkreślił, że Ukraina potrzebuje silnego wsparcia wojskowego i gospodarczego, w tym stworzenia programu odbudowy, takiego jak „Plan Marshalla”.
Wiceprezes Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego Włodzimierz Kocon przedstawił uczestnikom forum specjalne programy banku, opowiedział o organizacji koncertów charytatywnych oraz o specyfice projektu otwarcia specjalnego rachunku jednorazowego we współpracy z NBU w celu wsparcia armii ukraińskiej.
Członek Rady Dyrektorów, Dyrektor Wykonawczy Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju Polski, Bułgarii i Albanii Wioletta Barwicka-Lofthouse opowiedziała o programach pomocowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, zauważając, że Ukraina od dawna znajduje się w pierwszej piątce krajów partnerskich EBOR.
Piotr Michałowski, Starszy Specjalista ds. Kredytów Sektora Publicznego w Polsce i krajach Bałtyckich Europejskiego Banku Inwestycyjnego, mówił o finansowaniu małych projektów, systemie kredytowym oraz znaczeniu planowania długofalowej współpracy. „Najważniejsze jest wsłuchiwanie się w potrzeby biznesu, aby bank był otwarty na nowe projekty, w szczególności na wspieranie ukraińskiego biznesu”. – podkreślił prelegent.
Prezes Zarządu KREDOBANK S.A. Jacek Jerzy Szugajew opowiedział słuchaczom o pracy oddziałów banku na Ukrainie (w trybie skróconym, ale wszyscy klienci są obsługiwani), normalnej pracy pomimo obecnych ograniczeń w obiegu waluty, spełnieniu wszystkich wymogów banku centralnego oraz zaletach siedziby centralnego ukraińskiego Kredobanku we Lwowie.
Luiza Bednarowska-Kopysc, Dyrektor Departamentu Rozwoju Produktów Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, zwróciła uwagę, że trwają prace Departamentu nad stworzeniem nowego projektu ubezpieczeniowego mającego na celu ochronę finansów, częśći ryzyków i obniżonych stóp finansowania.
Dyrektor Departamentu Wsparcia Przedsiębiorczości Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Michał Polanski zwrócił uwagę, że agencja zapewnia taką samą formę wsparcia wszystkim firmom, niezależnie od kraju zamieszkania beneficjenta końcowego, jedynym warunkiem jest obecność zarejestrowanej firmy w Polsce. Pan Polanski mówił również o dostępności programów regionalnych dla ukraińców, w szczególności we wschodnich regionach Polski graniczących z Ukrainą oraz wsparciu ukraińskiego biznesu w poszukiwaniu partnerów biznesowych w UE.
Adwokat i partner Grupy Prawniczej EUCON Andrii Romanchuk podkreślił, że problemy ukraińskich i polskich startupów są generalnie podobne, ale ukraińskie startupy potrzebują teraz skutecznych instrumentów finansowych, grantów, rekrutacji, gwarancji prawnych i zabezpieczeń. Kwestia networkingu na nowym rynku podczas relokacji startupu pozostaje dotkliwa i otwarta.
Wszyscy uczestnicy panelu mówili o gotowości banków i organizacji do aktywnego udziału w odbudowie Ukrainy, tworzenia specjalnych programów wsparcia i finansowania oraz pomocy ukraińskiemu biznesowi.
Dyskusja panelowa 4 „Mechanizmy rozwiązywania problemów prawnych podczas sankcji międzynarodowych, barier handlowych i innych barier. Rozwiązywanie zagadnień celnych, podatkowych, księgowych, pracy i migracji ” była ostateczna. Była ona moderowana przez Bartosza Majewskiego, Dyrektora Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii SGH w Warszawie.
O problemach ukraińskiego eksportu z powodu zablokowanych portów, o uzależnieniu eksportu i importu od stosunków handlowych z Rosją, potrzebie pozyskania nowych partnerów, znalezieniu sposobów wspierania ukraińskiego ekosystemu biznesowego i reintegracji ukraińskich specjalistów w Polsce, zwiększeniu handlu i stosunków ekonomicznych z innymi krajami zatrzymał się Radca Robinson Patman, Oleksandr Romanishyn, były Wiceminister rozwoju gospodarczego, handlu i rolnictwa Ukrainy.
Adwokat, Partner, Szef ds. rozwiązywania sporów Kochański&Partners Spółki Komandytowej Dr Marek Jeżewski wypowiedział się na temat form i reżimów odszkodowań za szkody wyrządzone Ukrainie w wyniku brutalnej agresji wojskowej oraz odpowiedzialności za zbrodnie popełnione na Ukrainie na arenie międzynarodowej.
Andrii Zhuk, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Handlu Detalicznego Ukrainy, przedstawił statystyki dotyczące strat rynku detalicznego na Ukrainie liczby dużych detalistów, którzy stracili najwięcej sklepów stacjonarnych, oraz poniesionych przez nich strat finansowych. Także prelegent zwrócił uwagę na względną stabilizację sprzedaży detalicznej w niektórych rejonach i wznowienie pracy w spokojnych regionach. Zdaniem eksperta, ukraińskie detaliści są zainteresowani wejściem na polski rynek pomimo problemów finansowych i kadrowych.
Założyciel Klubu Inteligencji Biznesu, Marcin Rutecki, skupił się na problematyce nowych zagrożeń, przed którymi stoją przedsiębiorcy oraz zagrożeń w przyszłości. Według prelegenta czas pokaże, jakie będą zmiany – krótkoterminowe czy długoterminowe, ale wymiana zasobów intelektualnych, pracy i ekonomicznych na pewno będzie miała pozytywne konsekwencje. Wiele problematycznych aspektów wymaga legislacji i rozwiązań systemowych, ale należy korzystać z szeregu dostępnych rozwiązań, a e-commerce jest wyzwaniem nie tylko w kontekście militarnym, ale i ekonomicznym.
Maksim Zynchenko, kierownik Projektów i Programów z Rozwoju Biznesu YouControl, zwrócił uwagę na ciągłość procesu pracy, co jest ważne w kontekście wspierania Ukrainy na froncie gospodarczym.
Inha Livandovska, starszy prawnik w Grupie Prawnej EUCON, mówiła o przezwyciężaniu paniki ukraińskiego biznesu na początku wojny i stopniowej adaptacji ukraińskich przedsiębiorców, świadomości pilnych potrzeb, w tym relokacji biznesu. Prelegentka nie pominęła kwestii trudności w zakresie doradztwa prawnego przy relokacji, w szczególności w aspekcie otrzymania numeru PESEL w czasie wojny i otwierania rachunków bankowych na odległość.
Wydarzenie zakończyło się przemówieniem pożegnalnym z podziękowaniem dla wszystkich prelegentów i uczestników. Organizatorzy forum podkreślili wagę wydarzenia w kontekście zacieśniania więzi polsko-ukraińskich we wszystkich dziedzinach oraz wyrazili optymizm co do owocnej współpracy nie tylko teraz. Więc razem do zwycięstwa i do zobaczenia!