Perspektywy wzmocnienia partnerstwa biznesowego Ukrainy i Polski przez pryzmat odbudowy Ukrainy: wyniki XVIII Międzynarodowego Forum "Polsko-Ukraińskie Dni Biznesowe"

27 kwietnia w stolicy Polski po raz kolejny zgromadzili się urzędnicy państwowi, przedstawiciele sektora publicznego i władz regionalnych, przedsiębiorcy oraz najlepsi eksperci na XVIII Międzynarodowym Forum „Polsko-Ukraińskie Dni Biznesowe”, aby omówić najbardziej aktualne kwestie współpracy polsko-ukraińskiej w kontekście odbudowy Ukrainy, w tym pomoc w odbudowie najbardziej poszkodowanych regionów, partnerstwo handlowe i gospodarcze oraz nawiązanie stosunków biznesowych.

FOTORELACJA Z FORUM

Wynikami wydarzenia stały się:

4 panele dyskusyjne;
wystąpienia 30+ prelegentów;
180+ uczestników

Wydarzenie rozpoczęło się od powitania organizatorów forum, a mianowicie Yaroslav Romanchuk, Prezes Zarządu Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, Partner Zarządzający EUCON Legal Group, oraz Ireneusz Derek, Prezes Zarządu Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, Dyrektor Plastics-Ukraina. Pan Derek zaznaczył, że Ukraina przeszła ogromne zmiany od początku pełnowymiarowej wojny, w tym pozytywne zmiany i trendy na rynku i w reformie legislacyjnej, ale niestety nadal istnieją pewne naglące problemy. „Na rynku ukraińskim jest miejsce dla polskiego biznesu, ale musimy zacząć szukać partnerów, zacząć na niego wchodzić, zacząć nawiązywać stosunki biznesowe” – powiedział Ireneusz Derek. Ze swojej strony Yaroslav Romanchuk, Prezes Zarządu Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, Partner Zarządzający Grupy Prawnej EUCON, rozpoczął swoje wystąpienie od wezwania uczestników do uczczenia minutą ciszy pamięci bohaterów, którzy zginęli w wojnie na Ukrainie. Pan Romanczuk podkreślił znaczenie ukraińskiej walki o wolność i wartości europejskie, ogromną rolę gospodarki w dzisiejszych czasach, poziom wzrostu i umocnienie partnerstwa polsko-ukraińskiego, w tym partnerstwa strategicznego, we wszystkich dziedzinach oraz przeanalizował dynamikę współpracy handlowej i gospodarczej między Ukrainą i Polską w ciągu ostatnich 10 lat. Zdaniem moderatora dwóch pierwszych dyskusji wydarzenia, niezwykle ważne jest to, że udało się pokonać znaki psychologiczne w wartości obrotów handlowych i że Polska stała się pierwszym partnerem handlowym i gospodarczym Ukrainy.

Pierwszy panel dyskusyjny „Polsko-ukraińskie stosunki handlowe w warunkach agresji Rosji wobec Ukrainy i ich perspektywy w okresie powojennej odbudowy” rozpoczął się od wystąpienia powitalnego Aleksandra Siemaszki, zastępcy dyrektora Departamentu Handlu i Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii RP. Prelegent zwrócił uwagę na nowe pozytywne zmiany w ustawodawstwie Ukrainy i Polski, podkreślił też pilnie potrzebne jeszcze reformy, transformację rynków, znaczenie wymuszonych kroków władz państwowych oraz konieczność udziału Polski w odbudowie Ukrainy, aby uniknąć globalnych konsekwencji humanitarnych. Pan Semaszko podkreślił, że należy myśleć w perspektywie długoterminowej, skupić się na modernizacji granicy polsko-ukraińskiej i przywróceniu współpracy w różnych dziedzinach.

Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej Wasyl Zvarycz wyraził wdzięczność stronie polskiej za wszechstronne wsparcie Ukrainy, zwrócił uwagę na pozytywne warunki i atmosferę panującą w Polsce dla rozwoju ukraińskiego biznesu. Ambasador podkreślił, że dziś znaczenie funkcjonowania biznesu jest kluczowe dla wspierania gospodarki, a kwestie odnowienia infrastruktury, odbudowy mieszkań, rozminowania dużych terenów oraz zgromadzenia środków niezbędnych do remontu, w tym poprzez zamrożone i skonfiskowane aktywa rosyjskie, są bardzo dotkliwe.

Członek Zarządu PAIH Grzegorz Oszast skupił się w swojej wypowiedzi na nakreśleniu możliwości dla ukraińskich przedsiębiorców, jakie daje PAIH, dostępnych środków oraz działań podejmowanych w celu wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Zdaniem prelegenta ważne jest wprowadzenie pewnych zasad regulujących rynek, tak aby rozwijał się on w dobrym kierunku i zwiększał atrakcyjność inwestycyjną. Pan Oszast podkreślił, że PAIH zna zarówno rynek polski, jak i ukraiński, ich wady i zalety, i z sukcesem pomaga przedsiębiorcom z Ukrainy i Polski prawidłowo wejść na sąsiedni rynek, aby uniknąć niepomyślnych błędów.

Dyrektor Departamentu Spraw Zagranicznych BGK Adrian Malinowski zauważył, że dziś szczególną rolę w działalności instytucji odgrywa nie tylko udział finansowy w odbudowie Ukrainy, ale także udział społeczny. BGK zatem inicjuje i wspiera różne projekty mające na celu wsparcie Ukrainy, przede wszystkim została otwarta linia darczyńca, na której można otrzymać środki. Obecnie najważniejsze kwestie to poszukiwanie nowych sektorów do współpracy, tworzenie państwowych programów wsparcia, informacja o instrumentach finansowych. Instytucja skupia się nie tylko na dużych projektach, ale wprowadza także „małe” linie odbudowy, promuje współpracę między polskimi i ukraińskimi organizacjami i przedsiębiorstwami, a także wspiera uruchomienie specjalnych funduszy finansujących przedsiębiorstwa zlokalizowane w okolicach i w strefie działań wojennych.

Uruchomienie specjalnych programów o różnym poziomie i profilu dla Ukrainy, szkolenia IT dla Ukraińców, otwarcie centrum biznesu dla Ukrainy, bieżące wsparcie, pomoc i ułatwienia dla ukraińskich firm wchodzących na nowy rynek bez względu na branżę (pomoc otrzymało już ponad 65 firm), jednoczenie i partnerstwo ukraińskich i polskich przedsiębiorców – na tych aspektach skupiło się wystąpienie Dyrektor Business for Ukraine Bogusławy Rudeckiej.

Przewodniczący Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa Jan Styliński, koncentrując się na sektorze budowlanym, podkreślił, że kiedyś polski rynek budowlany pracował głównie na potrzeby krajowe. Dziś gwarancje finansowania rynku budowlanego są niezbędne, gdyż musi on być dobrze przygotowany. Zdaniem prelegenta ważne jest, aby analizować ryzyka, znać skalę inwestycji i być dobrze przygotowanym. Budowa dróg, udział w przebudowie – te kwestie wymagają planowania na kolejne dziesięciolecia, dlatego należy mądrze podejść do pracy i strategii.

Prezes Zarządu MSPPU Piotr Ciarkowski nakreślił treść dotychczasowych doświadczeń współpracy ukraińskich i polskich przedsiębiorców, zwracając szczególną uwagę na konieczność dostosowania potrzeb europejskich do potrzeb ukraińskich, gdyż zdarzenia w Ukrainie mają decydujący wpływ na procesy globalne. W opinii eksperta ważne były również wciąż aktualne problemy na granicy polsko-ukraińskiej, które wymagają rozwiązania, a także niezbędnych zmian legislacyjnych i innych.

„Dziś musimy pomóc ukraińskiemu biznesowi przetrwać” – powiedziała Tetiana Hryshchenko, zastępca szefa partii ds. programu USAID Konkurencyjna Gospodarka Ukrainy, która mówiła o potrzebie przywrócenia ukraińskiej produkcji, wsparcia gospodarki oraz małych i średnich przedsiębiorstw, które borykają się z szeregiem wyzwań. Obecnie USAID aktywnie działa na rzecz wzmocnienia potencjału eksportowego przedsiębiorstw i tworzenia programów grantowych.

Viktoria Bulgakova, konsultantka w Diia.Business Warszawa, zakończyła pierwszy panel dyskusyjny forum, przedstawiając pracę centrum w Warszawie, w tym informowanie ukraińskich przedsiębiorców o specyfice prowadzenia biznesu w Polsce, tworzenie centrów wsparcia offline, organizowanie szkoleń i innych wydarzeń oraz doradzanie przedsiębiorcom w różnych kwestiach biznesowych.

Drugi panel dyskusyjny „Ocena powojennych potrzeb Ukrainy. Szanse i możliwości dla polskiego biznesu, w szczególności firm budowlanych i producentów materiałów budowlanych” również moderował Yaroslav Romanchuk.

Dyskusję otworzył Lev Partskhaladze, prezydent Konfederacji Budowniczych Ukrainy. Prelegent zauważył, że obecnie na rynku budowlanym funkcjonuje tylko 60%, co niestety nie wystarczy na przyszłą odbudowę. Obecnie istnieje pilna potrzeba nowych dostawców i producentów niektórych materiałów, a Ukraina ma pewne surowce, które może dostarczyć do innych krajów, aby wyprodukować niezbędne materiały. Według Pana Partskhaladze, Państwo bardzo potrzebuje nowych partnerów i inwestorów dla budownictwa zarówno teraz, jak i w przyszłości, a także jest zainteresowane nowymi technologiami, w tym ekologicznymi.

Deputowana, przewodnicząca Rady Koordynacyjnej ds. rozwiązywania problematycznych kwestii w zakresie urbanistyki przy Prezydencie Ukrainy Olena Shuliak mówiła o szczegółach kompleksowego programu naprawczego dla Ukrainy: analizie dostępnych zasobów, możliwości prowadzenia nowego biznesu, wskaźników ekonomicznych, obliczeniu potencjału danej społeczności. Według deputowanej, ważne jest również uwzględnienie aktualnej sytuacji demograficznej, liczby osób wewnętrznie przesiedlonych oraz zasięgu zaminowanych terenów. Problem utylizacji ogromnej ilości odpadów budowlanych jest bardzo dotkliwy, a dostępne środki nie są wystarczające. Olena Shulyak zauważyła, że potrzebna jest nowa koncepcja planowania urbanistycznego, uwzględniająca wszystkie aspekty bezpieczeństwa i przedstawiła kroki mające na celu pomoc obywatelom, których domy zostały zniszczone.

Prezydent, Ukrainian-European Business Hub-Best Business Network Daria Didkovska przeanalizowała aktualny stan sektora rolnego i zwróciła uwagę, że tegoroczne spodziewane zbiory będą o ponad połowę mniejsze niż przed wojną na pełną skalę, dlatego tracimy rynki i pieniądze, nakreśliła problemy z logistyką i wpływ wojny na zbiory różnych upraw. Prelegent skupił się także na szkodach wyrządzonych w infrastrukturze transportowej, stopniu zniszczenia kompleksów rolniczych i łańcuchów logistycznych, konsekwencjach blokady zbożowej Ukrainy oraz znaczeniu pomocy partnerskiej.

DrSc (Tech.), prof., dyrektor, Przedsiębiorstwo Państwowe «Instytutu Badawczy Konstrukcji Budowlanych», Gennadiy Farenyuk , ze swojej strony mówił o ogromnej skali zniszczeń w infrastrukturze cywilnej, energetycznej i transportowej, ale zauważył pozytywny aspekt tego, że Ukraina ma dobre podstawy do wykorzystania nowych technologii do odbudowy, a także doświadczenie w odnawianiu. Jednak zdaniem Farenyuk , na świecie brakuje skutecznych technologii budowania budynków, które w przyszłości będą w stanie wytrzymać ataki lotnicze.

Dyrektor ds. Strategii Rozwoju, Polski Związek Pracodawców Budownictwa (PZPB) Konrad Wyrwas, podkreślił, że niektóre pilne kwestie w budownictwie doczekały się wreszcie odpowiedzi, partnerstwo sektorowe między Ukrainą a Polską nadal się umacnia, ale proces współpracy ma złożoną strukturę, więc wymaga starannego przygotowania, zmiany myślenia po obu stronach, a biznes zaczyna zdawać sobie sprawę z poziomu międzynarodowej konkurencji.

Ekspert ds. analiz rynków, BGK Marcin Lipka, rozmawiał z uczestnikami o tym, jak ograniczać potencjalne ryzyka przy wchodzeniu na nowy rynek oraz o znaczeniu czynnika geopolitycznego dla działalności biznesowej. Podkreślił, że wiele zniszczeń dokonanych na Ukrainie dotknęło nie tylko infrastrukturę, ale także prywatny biznes, o czym należy pamiętać i co należy wspierać.

Specjalista ds. kluczowych klientów, Agencja Celna TERMINUS Group, Justyna Dziemidowicz, nakreśliła zakres pracy TERMINUS GROUPP, możliwości, jakie firma daje branży budowlanej, specyfikę odpraw celnych towarów i ładunków, wypełnianie dokumentów celnych, wpływ sankcji na transport towarów oraz niuanse płacenia podatków celnych. Prelegentka podkreśliła również, że istnieje większe zapotrzebowanie na import z Ukrainy.

Starszy Specjalista ds. handlu zagranicznego w firmie PRONAR Sp. z o.o. Mateusz Daniluk mówił o możliwościach przetwarzania odpadów budowlanych w Polsce, recyklingu, otwieraniu fabryk i przygotowaniu do eksportu usług. Dzięki temu klienci firmy PRONAR z całego świata mogą ocenić jakość produkcji, możliwości produkcyjne, nawiązać długoterminowe relacje, w tym nie tylko recykling dla gospodarstw domowych, kompostowanie, ale także recykling odpadów budowlanych, mając wszystko, co jest im do tego potrzebne.

Trzeci panel dyskusyjny ” Skutki rosyjskiej agresji w Ukrainie. Propozycje dla polskiego biznesu od przedstawicieli organów samorządu terytorialnego dotyczące odbudowy regionów ukrainy”, moderowany przez Karola Kubicę, kierownika Zagranicznego Biura Handlowego w Kijowie Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH), był nie tylko kluczową dyskusją, ale także najbardziej emocjonalną i żywą dyskusją forum.

Partnerka Rebuild UA Maryna Kovalova przedstawiła pogłębione statystyki w podziale na regiony dotyczące uszkodzeń powstałych w wyniku działań zbrojnych, zniszczonych budynków, zaminowanych obszarów, analizę zniszczeń z obrazów drogowych i satelitarnych, zademonstrowała system analizy zniszczeń na przykładzie Irpina oraz digitalizację danych dla regionu Kijowskiego. Ponadto Pani Kovaleva przedstawiła ocenę poziomu szkód w podziale na sektory infrastruktury, straty pośrednie oraz opisała rozwój różnorodnych partnerstw.

Pierwszy wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Zaporoża Oleksandr Vlasiuk opowiedział uczestnikom o skutkach ciężkiego ostrzału Zaporoża i regionu, o aktualnych złożonych problemach terytoriów okupowanych, o szkodach wyrządzonych w różnych sektorach infrastruktury, o intensywności ostrzału, a także o podjętych i potencjalnych krokach w celu odbudowy zniszczonych budynków, o pozyskiwaniu funduszy i poszukiwaniu partnerów międzynarodowych, o niezbędnych materiałach i zasobach, o perspektywach biznesowych regionu.

Zastępca szefa administracji wojskowej miasta Chersoń, Vitalii Bielobrov, skupił się na specyfice życia w okupowanym Chersoniu na skraju linii kontaktowej, opisując zniszczenie budynków mieszkalnych, instytucji edukacyjnych i medycznych oraz całkowite splądrowanie transportu publicznego. Według pana Belobrova, w regionie trwają już aktywne prace nad projektami rewitalizacji, ale aby miasto mogło w pełni funkcjonować i aby więcej mieszkańców mogło powrócić, konieczne jest przesunięcie linii frontu dalej. Obecnie istnieje pilna potrzeba wsparcia ze strony zachodnich partnerów w celu rozwiązania najbardziej nie cierpiących zwłoki kwestii.

Deputowany, zastępca szefa stałej komisji ds. przemysłu, budownictwa, transportu, komunikacji oraz gospodarki komunalnej, Rada rejonu Żytomierskiego, Volodymyr Svirskyi mówił o zniszczeniach w obwodzie żytomierskim, perspektywach rewitalizacji opuszczonych obiektów przemysłowych, problemach rolnictwa w regionie, a także o niedoborze materiałów budowlanych, takich jak szkło i materiały izolacyjne. Zdaniem deputowanego, przemysł obróbki kamienia w regionie jest obiecujący i atrakcyjny dla inwestycji wewnętrznych, ale potrzebne są środki na odbudowę tej i innych gałęzi przemysłu.

Deputowany, zastępca przewodniczącego stałej komisji ds. budżetu i rozwoju społecznogospodarczego, Rada Miasta Kijowa, Taras Kozak, , w swoim wystąpieniu skupił się na atrakcyjności inwestycyjnej Kijowa, który jest motorem ukraińskiej gospodarki i ośrodkiem o największej koncentracji wykwalifikowanej siły roboczej w kraju. Prelegent wymienił atrakcyjne dla inwestorów branże, proces odbudowy miasta ze skutków ostrzału i ataków wroga, a także obserwowany w ostatnim czasie wzrost intensywności życia w Kijowie.

Burmistrz miasta Konotop, obwód Sumski Artem Semenikhin swoje wystąpienie poświęcił opowieściom o życiu Konotopu pod okupacją, zuchwałości władz okupacyjnych i szkodach wyrządzonych regionowi. Skupił się na najważniejszych potrzebach miasta, tworzeniu miejsc pracy i środkach potrzebnych od partnerów zagranicznych do normalnego życia i rozwoju.

Ostatni czwarty panel dyskusyjny „Instrumenty finansowe” moderowany był przez Andrii Romanchuka, Adwokat, Partner, EUCON Legal Group i poświęcony był możliwościom pozyskiwania środków na rozwój biznesu w Polsce.

Zastępca Dyrektora SIG Infra Europe, EBOR, Denis Gaiovy, rozpoczął swoje wystąpienie od wyników minionego roku, który skupiał się na utrzymaniu płynności finansowej, jednak w 2023 roku, zdaniem eksperta, punkt ciężkości przesuwa się bezpośrednio na odbudowę. Prelegent nakreślił sektory i obszary pracy EBOR, sposoby pozyskiwania finansowania, kluczowe sektory oraz kryteria finansowanych projektów. Pan Gaiovy zauważył, że stworzono mechanizmy finansowania terytoriów zdeklasowanych oraz projektów zakupu sprzętu do odbudowy zniszczonych budynków, w tym projektów komunikacyjnych i transportowych. Prelegent mówił również o możliwościach dla społeczności miejskich, wsparciu dla prywatnego biznesu i możliwości finansowania małych społeczności.

Dyrektor Departamentu Wsparcia Przedsiębiorczości, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Michał Polański, przedstawił programy wsparcia z PARP finansowane przez różne organizacje międzynarodowe, przy czym główną grupą odbiorców organizacji są mali i średni przedsiębiorcy, a także potencjalne oferty dla start-upów i przedsiębiorców ukraińskich. PARP stwarza możliwości dla przedsiębiorstw technologicznych, zarówno tych, które mają już zarejestrowany podmiot prawny w Polsce, jak i tych, które dopiero planują wejście na polski rynek. Prelegent skupił się również na projektach współpracy pomiędzy ukraińskimi i polskimi firmami.

Dyrektor Departamentu Rozwoju Produktów, KUKE Luiza Bednarowska-Kopyść, szczegółowo mówiła o ubezpieczeniach dla różnych rynków przy różnych kosztach, wsparciu przedstawicieli KUKE, którzy oferują pomoc przedsiębiorcom wszystkich szczebli w 5 różnych miastach Polski, w tym na etapie planowania transakcji i w doborze finansowania.

Członek zarządu, «Export Credit Agency» (ECA) Oksana Ocheretiana, mówiła o faktach, które pomogły wesprzeć eksport tego kraju od początku wojny na pełną skalę, o problemach ukraińskich eksporterów z dostępem do finansowania oraz przedstawiła flagowe programy organizacji, w tym programy ubezpieczenia należności od eksporterów. W celu udzielenia pomocy finansowej ECA aktywnie współpracuje z różnymi organizacjami, w tym z KUKE.

Dyrektor departamentu inwestycyjnego biznesu, Bank «Pivdennyi», Ukraina, Yuriy Voyevoda, skupił się na kwestii finansowania ukraińskich projektów z oceną ryzyka kredytowego w Ukrainie. Według niego zespół banku aktywnie działa na rzecz budowania mostów gospodarczych między Ukrainą i Europą oraz poprawy partnerstwa polsko-ukraińskiego. Pan Wojewoda opisał grupę bankową i opowiedział o działaniach mających na celu wsparcie eksporterów. Uczestnicy mieli również okazję dowiedzieć się więcej o programie South West Bridge dla ukraińskich firm za granicą.

Dyrektor zarządzający w zakresie zarządzania ryzykiem, KredoBank SA, Orest Korenovskyy mówił o kryteriach uzyskania pożyczek i kredytów dla biznesu, strukturze banku i finansowaniu programów, udziale w programach z różnych funduszy europejskich, instrumentach finansowych, które bank może zaoferować, w szczególności dla projektów rekonstrukcyjnych. Prelegent opisał również szczegółowo pozycję banku na rynku i bezpośrednie oferty dla przedsiębiorstw.

Ekspert ds. finansowania eksportu w PEKAO S.A. Dmitry Kushnerov zaprezentował uczestnikom dostępne instrumenty finansowe, programy kredytów eksportowych oraz ubezpieczenia towarowe PEKAO. Omówił również wykorzystanie środków z funduszy międzynarodowych, prefinansowanie kontraktów eksportowych, gwarancje przedpłat i jakości wykonania oraz zalety oferty produktowej.

W finale XVII Międzynarodowego Forum „Polsko-Ukraińskie Dni Biznesowe” zarówno organizatorzy, jak i uczestnicy podkreślili szczególne znaczenie takich spotkań w czasie wojny Rosji z Ukrainą, gdyż to właśnie dzięki takim platformom słychać ukraińskie głosy, wzmacniane są dobrosąsiedzkie relacje i więzi biznesowe między Ukrainą a Polską, a polscy przedsiębiorcy mogą ocenić przyszłe pozytywne perspektywy udziału w ukraińskiej odbudowie, potencjał inwestycyjny i przedsiębiorczy.

Szczególne podziękowania kierujemy do: