Podsumowanie Drugiego Zagranicznego Kongresu Inwestycyjnego

W dniach 15–16 maja 2025 roku w Kijowie odbył się Drugi Zagraniczny Kongres Inwestycyjny – duże międzynarodowe wydarzenie, które zgromadziło 180 uczestników z 28 krajów. W ramach Kongresu przeprowadzono 12 paneli dyskusyjnych poświęconych inwestycjom, partnerstwu i odbudowie. Wśród uczestników znaleźli się przedstawiciele instytucji finansowych, inwestorzy, dyplomaci, ukraiński biznes oraz przedstawiciele samorządów lokalnych.

FOTORELACJA Z WYDARZENIA

PROGRAM WYDARZENIA

Uroczystego otwarcia wydarzenia dokonali współprzewodniczący komitetu organizacyjnego – Yaroslav Romanchuk i Andrii Romanchuk – którzy przywitali uczestników Kongresu i podziękowali wszystkim partnerom wydarzenia.

Podczas pierwszego panelu dyskusyjnego pt. „Diplomacy for Recovery: jak misje międzynarodowe budują mosty między Ukrainą a kapitałem globalnym” uczestnicy omówili kluczowe warunki skutecznej odbudowy Ukrainy, podkreślając znaczenie współpracy państwa, społeczności lokalnych, sektora prywatnego oraz partnerów międzynarodowych. Prelegenci zwrócili uwagę na potrzebę przyciągania inwestycji, budowy zaufania, dostosowania się do standardów UE oraz aktywnego wykorzystywania technologii cyfrowych.

Moderator panelu, Roman Vybranovskyy – współzałożyciel Ukraine Facility Platform – rozpoczął dyskusję od przedstawienia danych liczbowych. Zaznaczył, że według szacunków RDNA-4 Ukraina potrzebuje 524 mld dolarów na odbudowę po wojnie. W raporcie AEFC z 2023 roku wskazano, że 172 mld dolarów to dostępne środki publiczne, które mogą zostać wykorzystane na odbudowę Ukrainy, natomiast potencjał kapitału prywatnego wynosi 412 mld dolarów. „To właśnie inwestycje prywatne mogą stać się kluczowym motorem odbudowy, pod warunkiem przeprowadzenia reform i stworzenia przyjaznego otoczenia dla biznesu” – podkreślił pan Vybranovskyy.

Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Rumunii w Ukrainie, Alexandru Victor Micula, zwrócił uwagę na konieczność rozpoczęcia negocjacji z UE we wszystkich sześciu klastrach jeszcze w tym roku, aby zdążyć z integracją do nowej polityki finansowej Unii Europejskiej. Podkreślił znaczenie rzetelnej diagnozy problemów oraz wykorzystania europejskich narzędzi, takich jak okresy przejściowe i mapy drogowe, do ich rozwiązania. Jego zdaniem kluczowym czynnikiem postępu mogą być flagowe projekty, które realnie pokazują sukcesy Ukrainy – zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Jako przykład podał projekty o wartości 13 mld dolarów zrealizowane w czasie wojny, a także wysoki potencjał eksportowy ukraińskich rozwiązań IT oraz praktyczne doświadczenie zdobyte w warunkach wojennych.

W swoim wystąpieniu Serhii Korsunskyi, Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ukrainy w Japonii (2020–2025), podkreślił, że skuteczna odbudowa wymaga strategicznej wizji oraz koordynacji ze strony państwa, podobnie jak to miało miejsce w krajach Azji Wschodniej po II wojnie światowej. Zaznaczył duże zainteresowanie Japonii współpracą z Ukrainą, szczególnie poprzez państwowe mechanizmy wsparcia – takie jak linie kredytowe JBIC, gwarancje agencji NEXI – nawet w czasie wojny. Ogólnie wezwał do rozwijania partnerstw z państwami, które wspierają Ukrainę, oraz do ostrożnego podejścia do zaangażowania Chin, biorąc pod uwagę kontekst geopolityczny.

Pierre Offret, Szef działu ekonomicznego Ambasady Francji w Ukrainie, zauważył, że w proces odbudowy Ukrainy powinny być zaangażowane wszystkie strony – państwo, społeczności lokalne oraz sektor prywatny. Francja już wspiera Ukrainę różnymi instrumentami, m.in. utworzyła specjalny fundusz o wartości 200 mln euro na strategiczne projekty. Podkreślił znaczenie gwarancji dla biznesu i podał przykład największej zagranicznej inwestycji ostatniej dekady – zakupu LifeCell i DataGroup przez francuskiego inwestora za kwotę 1,5 mld euro. Według niego sukces jest możliwy jedynie pod warunkiem zaufania, partnerstwa i współpracy firm ukraińskich i francuskich.

Kateryna Frolova, Kierownik ds. pilotażu innowacji w Global Government Technology Centre Kyiv, mówiła o kluczowej roli technologii cyfrowych w procesie odbudowy Ukrainy oraz w budowaniu zaufania do państwa. Przytoczyła przykłady udanych projektów: ekosystem „Diia” oferujący ponad 120 usług cyfrowych, system przejrzystych zamówień publicznych Prozorro, a także platformy eRecovery i Dream, służące do monitorowania procesów odbudowy. Podkreśliła, że Ukraina już nie tylko importuje technologie, ale także eksportuje własne standardy cyfrowe, co umacnia jej pozycję jako wiarygodnego partnera na arenie międzynarodowej.

Podczas drugiej dyskusji panelowej „Doing Business in Ukraine: rola instytucji państwowych w budowaniu zaufania, przejrzystych zasad, ochrony i gwarancji dla inwestorów”, prelegenci omawiali kwestie modernizacji instytucji publicznych w kontekście przyciągania zagranicznych inwestycji do Ukrainy. Zwrócono uwagę na znaczenie przejrzystości, reform, harmonizacji z normami UE, cyfryzacji procesów oraz ochrony praw inwestorów.

Moderatorem panelu był Yaroslav Romanchuk, współprzewodniczący komitetu organizacyjnego wydarzenia, partner zarządzający w EUCONLAW Group. Otwierając dyskusję, podkreślił, że tylko dzięki współpracy sektora publicznego, prywatnego kapitału i inwestorów międzynarodowych możliwa jest skuteczna realizacja ambitnych zadań stojących przed Ukrainą w procesie odbudowy. „To właśnie synergia jest kluczem do zaufania, zrównoważonego rozwoju i realnych efektów” – zaznaczył moderator.

Kateryna Rozhkova, Pierwsza Zastępczyni Prezesa Narodowego Banku Ukrainy, w swoim wystąpieniu zaznaczyła, że pomimo trwającej wojny system finansowy Ukrainy pozostaje stabilny i zdolny do wspierania gospodarki. Dzięki współpracy z MFW (Międzynarodowy Fundusz Walutowy), przeprowadzonym reformom i cyfryzacji, sektor bankowy wykazuje rentowność, a inflacja została obniżona do poziomu 5%. Narodowy Bank Ukrainy prowadzi działania w kierunku liberalizacji walutowej oraz przygotowuje się do przejścia na płynny kurs walutowy – są to kroki, które budują zaufanie inwestorów i tworzą podstawy do przyciągania kapitału prywatnego.

Oleksandr Moskalenko, Dyrektor Departamentu Polityki Celnej Ministerstwa Finansów Ukrainy, podkreślił znaczenie dostosowania przepisów celnych do standardów Unii Europejskiej jako kluczowego warunku przyciągania zagranicznych inwestycji. Zaznaczył, że Ukraina zaimplementowała już ponad 85% norm UE, a ostatnie zmiany w Kodeksie Celnym zostały bardzo wysoko ocenione w raportach Unii Europejskiej. Szczególną uwagę poświęcono cyfryzacji i konieczności wdrożenia systemów IT kompatybilnych z europejskimi. Ukraina stopniowo przygotowuje się do pełnego przejścia na unijny Kodeks Celny, zapewniając większą przejrzystość, stabilność i wygodę dla biznesu.

Vladyslav Suvorov, Zastępca Szefa Państwowej Służby Celnej Ukrainy, w swoim wystąpieniu przedstawił kluczowe kierunki reformy ukraińskiej administracji celnej w ramach Narodowej Strategii Dochodów do 2030 roku, w tym działania antykorupcyjne, cyfryzację oraz współpracę z biznesem. Zaznaczył, że liczba upoważnionych przedsiębiorców (AEO) wzrosła z jednego w 2023 roku do 88 w 2024 roku, z czego tylko 3 posiadają status AEO w zakresie bezpieczeństwa i niezawodności. Gdy liczba takich podmiotów osiągnie 10, Ukraina będzie mogła rozpocząć negocjacje z UE w sprawie wzajemnego uznania tego statusu. Wśród istotnych kroków prelegent wymienił przystąpienie Ukrainy do Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej, która umożliwia przedsiębiorstwom przewóz towarów bez dodatkowych gwarancji na obszarze całej Europy, Turcji i państw EFTA. „Na kwiecień 2024 roku ponad 4 000 deklaracji eksportowych zostało zarejestrowanych automatycznie, bez udziału celników, co stanowi już około 5% wszystkich operacji eksportowych. Trwają również przygotowania do kompleksowego 'resetu’ ukraińskiej służby celnej, w tym ponownej certyfikacji całego personelu i przyznania służbie uprawnień operacyjno-śledczych w celu walki z przemytem i korupcją” – podkreślił Suvorov.

Z kolei Serhii Shershun, Członek Antymonopolowego Komitetu Ukrainy, wskazał na kluczową rolę konkurencji w procesie odbudowy kraju oraz w tworzeniu równych warunków dla inwestorów. Zaznaczył, że ukraińskie ustawodawstwo konkurencyjne jest już w dużym stopniu zharmonizowane z unijnym, a Komitet ma uprawnienia do interweniowania nawet wobec organów państwowych, gdy te tworzą bariery dla biznesu. Przytoczył przykłady spraw dotyczących nieuczciwej konkurencji – takich jak kopiowanie marki Lego czy manipulacje w sektorze farmaceutycznym – a także skutecznych interwencji w obszarze zamówień publicznych oraz kontroli pomocy publicznej. Podkreślił również znaczenie aktywnej współpracy międzynarodowej, m.in. z OECD, oraz rolę mechanizmów przejrzystej konkurencji jako narzędzi ochrony inwestorów.

Olena Orliuk, Dyrektor Ukraińskiego Narodowego Urzędu Własności Intelektualnej i Innowacji, podkreśliła rosnące znaczenie inwestycji w aktywa niematerialne, które obecnie stanowią nawet do 80% współczesnych nakładów inwestycyjnych. Zaznaczyła, że Ukraina aktywnie harmonizuje swoje prawo w zakresie własności intelektualnej z regulacjami Unii Europejskiej – poprzez implementację przepisów po 2016 roku oraz wdrażanie krajowej strategii do 2030 roku. Pani Orliuk podkreśliła także rolę międzynarodowego partnerstwa, rozwój usług komercjalizacji własności intelektualnej, utworzenie Centrum Mediacji, a także systemowe działania przeciwko podróbkom i piractwu. Na zakończenie zaznaczyła, że własność intelektualna powinna stać się kluczowym elementem atrakcyjności inwestycyjnej Ukrainy oraz fundamentem zaufania ze strony biznesu.

Oleksandr Melnychenko, p.o. Dyrektora Wykonawczego UkraineInvest, przedstawił efekty działania państwowego mechanizmu wsparcia dużych inwestycji w warunkach wojny, koncentrując się na konkretnych osiągnięciach. „Obecnie realizowanych jest 40 projektów inwestycyjnych, w których uczestniczą zarówno ukraińscy, jak i zagraniczni inwestorzy. Zawarto już specjalne umowy inwestycyjne, które zapewniają inwestorom istotne korzyści: ulgi podatkowe, zwrot kosztów przyłączenia do infrastruktury, preferencje przy imporcie nowego sprzętu i inne” – zaznaczył Melnychenko. Dodał, że UkraineInvest aktywnie współpracuje z innymi organami państwowymi, prowadzi regularne webinary dla zagranicznego biznesu i misji dyplomatycznych, dzięki czemu zagraniczni inwestorzy już dziś mają dostęp do przejrzystej, zrozumiałej i skutecznej infrastruktury inwestycyjnej w Ukrainie.

Oleksii Boniuk, Szef Departamentu Polityki Karnej i Ochrony Inwestycji w Biurze Prokuratora Generalnego Ukrainy, przedstawił systemowe zmiany w obszarze ochrony inwestycji oraz własności intelektualnej. Zaznaczył, że uruchomiono interaktywny dashboard, który ilustruje dynamikę współpracy biznesu z organami ścigania.
„Liczba postępowań karnych dotyczących działalności biznesowej wykazuje wyraźną tendencję spadkową” – podkreślił prelegent. Zwrócił również uwagę na priorytetową walkę z fałszowaniem leków – rozbite zostały duże schematy produkcji i przemytu, a obecnie podobne działania podejmowane są w sektorze rolnym i nasiennictwie. „Prokuratura rozwija narzędzia przejrzystości, intensyfikuje współpracę z partnerami międzynarodowymi – w tym z Departamentem Sprawiedliwości USA – oraz apeluje do biznesu o aktywne zaangażowanie w celu skutecznej ochrony praw w warunkach powojennej odbudowy Ukrainy” – podsumował Boniuk.

Panel dyskusyjny „Dyplomacja finansowa 4.0: jak międzynarodowe instytucje, innowacyjne narzędzia i rozwiązania cyfrowe przyspieszają przebudowę architektury gospodarczej i tworzenie nowego ekosystemu inwestycyjnego Ukrainy” był poświęcony poszukiwaniu skutecznych mechanizmów przyciągania inwestycji w warunkach wojny, odbudowy powojennej oraz procesu integracji z Unią Europejską. Uczestnicy omówili rolę międzynarodowych instytucji finansowych, dostępne narzędzia wsparcia ze strony UE, potencjał rozwiązań cyfrowych i innowacyjnych podejść do finansowania sektora MŚP. Szczególną uwagę poświęcono również wyzwaniom związanym z wdrażaniem wymogów ESG, przed którymi staje ukraiński biznes w nowych realiach.

Panel otworzył i przedstawił prelegentów moderator – pan Dmytro Kuzmenko, Dyrektor Generalny Ukrainian Venture Capital and Private Equity Association.

Ievgen Metsger, Prezes Ukraińskiej Finansowej Spółki Mieszkaniowej, podzielił się udanym przykładem cyfrowej transformacji rynku kredytów hipotecznych w Ukrainie. Poinformował, że w czasie wojny jego spółka stworzyła i wdrożyła unikalną cyfrową platformę, która obecnie generuje ponad 70% całego portfela hipotecznego w kraju.
„W 2024 roku spółka udzieliła kredytów hipotecznych na kwotę 15 mld hrywien (UAH), co przekracza wyniki całego systemu bankowego sprzed wojny” – podkreślił Metsger. Zaznaczył, że narzędzia cyfrowe, przejrzystość procesów oraz gotowość do współpracy z instytucjami międzynarodowymi otwierają nowe możliwości dla inwestycji w Ukrainie.

Igor Taranov, doktor nauk ekonomicznych, adiunkt, kierownik działu „Biuro programu Horyzont Europa w Ukrainie” przy Narodowym Funduszu Badań Ukrainy, w swoim wystąpieniu podkreślił strategiczną rolę nauki i innowacji w powojennej odbudowie kraju. Poinformował, że w ramach programu „Horyzont Europa” ukraińskie organizacje już pozyskały 62 mln euro, przekraczając tym samym wynik siedmioletniego cyklu wcześniejszego programu „Horyzont 2020”, w którym zdobyto 48 mln euro. Dodał, że w 2025 roku przewidziano ponad 7 mld euro na nowe konkursy, w których Ukraina – jako kraj stowarzyszony – może brać pełnoprawny udział. Prelegent podkreślił, że wzrost aktywności ukraińskich uczelni i naukowców, a także specjalne instrumenty wsparcia ze strony Komisji Europejskiej, świadczą o wysokim poziomie zaufania do ukraińskiego środowiska badawczego.

Wesley Jordan, dyrektor generalny VisionFund Ukraine, w swoim wystąpieniu skoncentrował się na wyzwaniach związanych z wdrażaniem wymogów ESG w Ukrainie. Zaznaczył, że restrykcyjne regulacje i skomplikowane procedury dotyczące standardów środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego często stanowią barierę w pozyskiwaniu finansowania, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Prelegent podkreślił potrzebę uproszczenia procedur i dostosowania standardów ESG do realiów ukraińskich, aby skutecznie wspierać biznes i stymulować inwestycje. Według niego, brak odpowiedniej adaptacji wymogów ESG może sprawić, że Ukraina utraci zainteresowanie ze strony inwestorów, którzy poszukują przejrzystych i efektywnych mechanizmów współpracy.

Veronika Tkachenko, menedżerka projektów w Narodowym Biurze Erasmus+ w Ukrainie, podkreśliła rosnącą rolę międzynarodowej współpracy edukacyjnej jako kluczowego elementu inwestycji w kapitał ludzki. Poinformowała, że ukraińskie organizacje obecnie realizują ponad 6 000 projektów w ramach programu Erasmus+, obejmujących szkolnictwo wyższe, edukację zawodową, młodzież i sport. Zakres finansowania obejmuje zarówno duże partnerstwa innowacyjne z budżetem do 4 mln euro, jak i niskobudżetowe inicjatywy. Prelegentka zaznaczyła, że program tworzy spójną ekosystemową strukturę edukacyjną i wspiera zrównoważony rozwój potencjału ludzkiego Ukrainy.

Alexander Romanishyn, członek zarządu ISE Group, były wiceminister gospodarki Ukrainy, przedstawił innowacyjne podejścia do wspierania ukraińskiego sektora technologicznego w warunkach wojny. Jako przykład przytoczył uruchomienie funduszu wsparcia startupów, zainicjowanego po spotkaniu z dyrektorem generalnym Google.
„W ciągu kilku tygodni przyznano 5 mln dolarów na wsparcie ponad 50 ukraińskich startupów, a następnie budżet funduszu zwiększono do 10 mln dolarów” – podkreślił Romanishyn. Zaznaczył, że kluczowym wyzwaniem pozostaje niska chłonność ukraińskiego ekosystemu, którą należy zwiększyć, aby skutecznie wykorzystywać dostępne środki z programów europejskich.

Andriy Kolodyuk, przewodniczący Rady Nadzorczej Ukraińskiego Stowarzyszenia Kapitału Wysokiego Ryzyka i Prywatnego (UVCA), w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na kluczowe bariery i możliwości dla rozwoju ukraińskiego ekosystemu inwestycyjnego. Poinformował, że w ciągu ostatnich 10 lat ukraińskie firmy pozyskały ponad 9 mld dolarów bezpośrednich inwestycji, jednak od początku pełnoskalowej wojny tylko jeden fundusz – Horizon Capital – zdołał uruchomić nowy instrument inwestycyjny. „Obecnie 27 ukraińskich funduszy posiada gotowe portfele projektów o wartości ponad 4 mld dolarów, lecz potrzebują zewnętrznego kapitału i gwarancji, aby je skalować” – zaznaczył Kolodyuk.

Anna Rogers, dyrektorka ds. rozwoju międzynarodowego w TheCityUK, opowiedziała o konkretnych działaniach brytyjskiego sektora prywatnego na rzecz wsparcia odbudowy gospodarczej Ukrainy. Poinformowała, że w styczniu 2024 roku TheCityUK podpisało memorandum o współpracy z Ministerstwem Gospodarki Ukrainy, którego celem jest przyciąganie inwestycji zagranicznych i wzmacnianie ukraińskiej infrastruktury finansowej. Według Rogers, priorytetami tej inicjatywy są: wspieranie eksportu, rozwój usług profesjonalnych, budowanie zaufania inwestorów oraz pomoc instytucjom publicznym i prywatnym. Prelegentka podkreśliła, że brytyjskie firmy już realizują w Ukrainie udane projekty, szczególnie w sektorach technologicznym, budowlanym i zbrojeniowym.

Kamila Michalkiewicz, współzałożycielka i dyrektorka generalna Most Capital Connections, opowiedziała o wsparciu ukraińskich przedsiębiorców w obszarze blockchain i Web3. Zaznaczyła, że jej zespół pomaga startupom przygotowywać prezentacje inwestycyjne, opracowywać strategie fundraisingowe oraz znajdować odpowiednich inwestorów, granty lub programy akceleracyjne. Podkreśliła również, że wielu ukraińskich założycieli, obecnie działających w Szwajcarii lub USA, aktywnie rozwija nowe projekty. Kamila Michalkiewicz zauważyła, że ukraińskie startupy coraz częściej przechodzą od tradycyjnych rozwiązań IT do technologii Web3, co jest pozytywnym sygnałem dla przyszłości cyfrowej gospodarki Ukrainy.

Na zakończenie panelu moderator Dmytro Kuzmenko, dyrektor generalny Ukrainian Venture Capital and Private Equity Association, podkreślił, że Ukraina potrzebuje nowego systemu inwestycyjnego, który umożliwi szybszą odbudowę gospodarki po wojnie. Zaznaczył, że programy międzynarodowe powinny być prostsze i lepiej dostosowane do ukraińskich realiów, oraz wezwał do ściślejszej współpracy między państwem, biznesem i partnerami międzynarodowymi.

Panel dyskusyjny „Veteran Investments: jak wspieranie biznesów prowadzonych przez weteranów otwiera nowe możliwości inwestycyjne, zmienia życie bohaterów i buduje międzynarodowy wizerunek odpowiedzialnego inwestora” był poświęcony rozwojowi przedsiębiorczości weteranów, ich reintegracji do życia cywilnego oraz międzynarodowej współpracy w tym zakresie. Uczestnicy omawiali skuteczność publicznych i prywatnych programów wsparcia, perspektywy zatrudnienia weteranów w dużych firmach oraz przykłady udanego wykorzystania doświadczenia wojskowego w prowadzeniu biznesu.

Moderatorem panelu był Sergii Pozniak, przewodniczący Stowarzyszenia Przedsiębiorców-Weteranów ATO.

Michael Brodsky, Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Państwa Izrael w Ukrainie, podzielił się unikalnym izraelskim doświadczeniem w zakresie reintegracji byłych żołnierzy. Ambasador podkreślił kluczową rolę armii w kształtowaniu kapitału społecznego, dzięki któremu wielu Izraelczyków po zakończeniu służby zakłada startupy i prowadzi własne firmy. Jako przykład wskazał jednostkę wywiadu wojskowego 8200, z której wywodzą się założyciele znanych firm, takich jak Waze i Checkpoint. Zaznaczył, że armia stanowi fundament izraelskiego ekosystemu startupowego. Dodał również, że choć izraelskiego modelu nie da się w pełni przenieść na grunt ukraiński, to pewne elementy — takie jak samoorganizacja weteranów oraz wsparcie ze strony państwa i społeczeństwa obywatelskiego — mogą zostać z powodzeniem zaadaptowane.

Podczas panelu dyskusyjnego Yuliia Kirillova, wiceminister w Ministerstwie ds. Weteranów Ukrainy, podkreśliła znaczenie integracji weteranów na rynku pracy bez przymusu ze strony państwa. Zaznaczyła, że weterani to cenny kapitał ludzki, który może realnie wzmocnić biznes, zwłaszcza w warunkach kryzysu demograficznego i niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej. W swoim wystąpieniu pani Kirillova opowiedziała również o działaniach podejmowanych przez ministerstwo. Wśród nich znalazły się: reforma standardów zawodowych z uwzględnieniem doświadczenia wojskowego, uruchomienie platformy dla pracodawców oraz tworzenie społeczności firm przyjaznych weteranom. „Weterani nie potrzebują przywilejów – potrzebują szans na realizację swojego potencjału” – podkreśliła Yuliia Kirillova.

Serhii Zhukovskyi, weteran i przedsiębiorca, założyciel ukraińskiej marki rzemieślniczej „Suszona Radość”, podzielił się osobistą historią zakładania i rozwijania własnego biznesu po odniesieniu rany i powrocie z frontu. Opowiedział, jak dzięki udziałowi w programach grantowych, m.in. Funduszu Weteranów Ukrainy, udało mu się rozwinąć działalność i stworzyć miejsca pracy dla innych weteranów. Podkreślił, że wsparcie ma znaczenie nie tylko finansowe, ale również mentorskie, a weterańska przedsiębiorczość to silne narzędzie adaptacji i rozwoju.

Kateryna Zaloznyh, dyrektorka ds. zarządzania personelem w ArcelorMittal Krzywy Róg, podkreśliła znaczenie zatrudniania weteranów w dużych korporacjach, zwłaszcza w kontekście kryzysu kadrowego. Zaznaczyła, że obecnie 3 000 pracowników firmy zostało zmobilizowanych, a weterani posiadają cenne umiejętności przywódcze i techniczne, które trudno znaleźć na rynku pracy. Firma opracowała własny ekosystem wsparcia, obejmujący przekwalifikowanie, reintegrację z zespołem, możliwości grantowe oraz mentoring.

Karina Doroshenko, dyrektorka wykonawcza Ukraińskiego Funduszu Weteranów, zaprezentowała mechanizmy wsparcia grantowego dla przedsiębiorstw prowadzonych przez weteranów w ramach programu „WARTO”, który oferuje finansowanie do 1 mln hrywien. Podkreśliła, że wnioski przechodzą ocenę techniczną oraz są weryfikowane przez niezależną komisję, a program jest dostępny zarówno dla osób prowadzących działalność gospodarczą (FOP), jak i spółek z o.o. (TOB), których założycielami są weterani lub członkowie ich rodzin. Pani Doroszenko zaprezentowała również platformę „Kariera Weterana”, która pomaga przełożyć doświadczenie wojskowe na kompetencje przydatne w cywilnych zawodach.

Podsumowując panel, moderator Sergii Pozniak, przewodniczący Stowarzyszenia Przedsiębiorców-Weteranów ATO, podkreślił, że biznes weteranów to nie tylko kwestia gospodarki, ale także bezpieczeństwa narodowego, reintegracji oraz budowania zaufania społecznego. Zaznaczył, że Ukraina ma szansę stworzyć własny, unikalny model wsparcia weteranów, oparty na doświadczeniach międzynarodowych, w szczególności Izraela. Aby to osiągnąć, konieczna jest systemowa współpraca państwa, biznesu i społeczeństwa obywatelskiego, by przekształcić doświadczenie wojskowe w siłę napędową rozwoju kraju.

W ramach wydarzenia zaprezentowano projekty inwestycyjne od lokalnych społeczności. Swoje inicjatywy przedstawiły m.in. takie miasta jak, Odessa, Czernihów, Lwów oraz gmina Równe i Kreminna. Również Mariana Oleskiv, Dyrektor Turystyki, Capital European Affairs. Doradca WTTC – Europa, przedstawiła prezentację na temat potencjału turystycznego Ukrainy.

Panel dyskusyjny „Korytarze inwestycyjne: modele partnerstwa publiczno-prywatnego w odbudowie, modernizacji i budowie infrastruktury społecznej i logistycznej jako motor transformacji Ukrainy i Europy Wschodniej”. Uczestnicy dyskusji omówili potencjał partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), atrakcyjność inwestycyjną Ukrainy, kluczowe wyzwania w sektorze infrastruktury, a także nowe podejścia do planowania, regulacji technicznych, cyfryzacji i pozyskiwania finansowania w kontekście powojennej odbudowy kraju.

Panel moderowała Nadiya Bigun, przewodnicząca rady nadzorczej Państwowego Przedsiębiorstwa „DOT Ukraina”, była wiceminister gospodarki Ukrainy.

Olena Shuliak, przewodnicząca Komisji Rady Najwyższej Ukrainy ds. organizacji władzy państwowej, samorządu terytorialnego, rozwoju regionalnego i urbanistyki, w swoim wystąpieniu podkreśliła, że skuteczna odbudowa Ukrainy nie będzie możliwa bez zaufania inwestorów – przejrzystych i przewidywalnych zasad oraz efektywnej współpracy państwa, biznesu i społeczności lokalnych. Zwróciła uwagę na krytyczną potrzebę wysokiej jakości planowania przestrzennego, zaznaczając, że jedynie około 20% gmin zdążyło zaktualizować dokumentację urbanistyczną, w związku z czym termin został przesunięty do 2028 roku. Prelegentka wskazała również na konieczność aktualizacji przestarzałych norm budowlanych, cyfryzacji procedur uzyskiwania zezwoleń oraz wdrożenia sztucznej inteligencji.

Niko Gachechyladze, dyrektor Agencji ds. Wsparcia Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, zaprezentował nową rolę Agencji, która obecnie koncentruje się na praktycznym wsparciu gmin w przygotowaniu wysokiej jakości projektów infrastrukturalnych w celu przyciągnięcia inwestycji. Wyjaśnił, że w ramach reformy inwestycji publicznych pojawi się możliwość realizacji niewielkich projektów o wartości do 5 mln euro bez konieczności sporządzania studium wykonalności. Dodał również, że planowane jest wprowadzenie instrumentów wsparcia dla władz lokalnych, aby gminy nie pozostawały same wobec wyzwań związanych z przygotowaniem projektów.

Yurii Bolokhovets, dyrektor generalny Państwowego Przedsiębiorstwa „Lasy Ukrainy”, opowiedział o reformie sektora leśnego i transformacji ponad 360 państwowych nadleśnictw w jedno zintegrowane przedsiębiorstwo – „Lasy Ukrainy”. W pierwszym roku działalności nowa struktura zrezygnowała z dotacji państwowych i osiągnęła zysk w wysokości 3,5 mld hrywien. Uzyskane środki są inwestowane w modernizację, w tym w budowę 9 nowoczesnych zakładów nasiennictwa leśnego. Prelegent podkreślił, że przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę umożliwi rozwój szerokiego partnerstwa publiczno-prywatnego oraz przyciąganie zagranicznych inwestycji – zwłaszcza w sektor przetwórstwa drewna i budownictwa drewnianego.

Andrii Tsokol, zastępca dyrektora w zespole ds. infrastruktury Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), zaznaczył, że partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) to skuteczne narzędzie realizacji dużych projektów infrastrukturalnych, jednak wymaga starannego przygotowania – studiów wykonalności, audytów oraz przestrzegania standardów międzynarodowych. Podkreślił, że EBOR aktywnie wspiera rozwój PPP w Ukrainie, m.in. poprzez udział w przygotowaniu projektów koncesyjnych w portach Olwia, Chersoń i Czarnomorsk. Dodał również, że EBOR opowiada się za stworzeniem zrównoważonego rynku PPP z udziałem nie tylko międzynarodowych instytucji finansowych, ale także komercyjnego finansowania – obligacji i lokalnych banków, na wzór modelu stosowanego w Polsce.

Markus Ciupek, inwestor, dyrektor operacyjny Time&Space Ukraine oraz przewodniczący grupy roboczej ds. produkcji w Niemiecko-Ukraińskiej Izbie Przemysłowo-Handlowej, podzielił się swoim doświadczeniem prowadzenia biznesu w Ukrainie i podkreślił, że kluczowym czynnikiem dla inwestorów jest zaufanie, a nie tylko liczby w projektach. Podał przykład swojej firmy, która podczas wojny straciła 80% zamówień w sektorze motoryzacyjnym, ale zdołała zwiększyć produkcję w branży AGD o 200% dzięki wsparciu zagranicznego partnera. Prelegent zaznaczył, że Ukraina ma przewagi konkurencyjne jako hub logistyczny oraz dysponuje wysoko wykwalifikowaną bazą inżynierską i IT, o czym należy głośniej mówić za granicą.

Daniel Aspleaf, dyrektor CDM Engineering Ukraine, podkreślił, że system Prozorro nie nadaje się do realizacji projektów inżynieryjnych i budowlanych, ponieważ koncentruje się wyłącznie na najniższej cenie, a nie na jakości. Wezwał do wdrażania europejskich standardów, w szczególności kontraktów FIDIC, które uwzględniają doświadczenie i profesjonalizm wykonawców. Zaznaczył również, że to organy ścigania powinny walczyć z korupcją, a nie sam system przetargowy, dodając, że jakość musi być priorytetem w zamówieniach publicznych związanych z odbudową.

Roman Komendant, zastępca szefa Państwowej Agencji Odbudowy i Rozwoju Infrastruktury Ukrainy ds. rozwoju cyfrowego, transformacji cyfrowej i cyfryzacji, opowiedział o uruchomieniu zakrojonego na szeroką skalę projektu budowy mieszkań socjalnych. „Pierwszy etap obejmuje 15 gmin i zakłada około 6 500 mieszkań. Oczekiwane finansowanie pochodzi z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w wysokości 400 mln euro, z czego połowa to dotacja. Projekty mają być realizowane z wykorzystaniem modelowania BIM, co ułatwi późniejsze użytkowanie” – poinformował pan Roman. Prelegent podkreślił również znaczenie partnerstwa publiczno-prywatnego w procesie odbudowy, zwłaszcza w sektorach energetyki i infrastruktury, oraz zaapelował o odejście od kryterium najniższej ceny na rzecz jakości i długofalowej efektywności w przetargach.

Podsumowując panel, pani Nadiya Bigun, przewodnicząca rady nadzorczej Państwowego Przedsiębiorstwa „DOT Ukraina” i była wiceminister gospodarki Ukrainy, podkreśliła znaczenie połączenia wysiłków państwa, społeczności lokalnych i biznesu, aby przekształcić wyzwania związane z odbudową w nowe szanse dla Ukrainy.

Podczas panelu dyskusyjnego „AgroInvest Ukraina: jak uczynić ukraiński sektor rolny magnesem dla kapitału międzynarodowego i atrakcyjnym elementem globalnego bezpieczeństwa żywnościowego” uczestnicy omówili kluczowe wyzwania i możliwości związane z przyciąganiem zagranicznych inwestycji. W centrum uwagi znalazły się kwestie dostępu do rynków, niedoboru siły roboczej, rozwoju instrumentów finansowych, cyfryzacji sektora rolnego oraz wdrażania finansowania zgodnego z zasadami ESG.

Otwierając panel dyskusyjny, moderatorka Olga Trofimtseva, kierowniczka ds. rolnictwa i bioróżnorodności w Ukraine Facility Platform, zaznaczyła, że sektor rolno-spożywczy Ukrainy to nie tylko kluczowy element gospodarki, ale także istotny filar globalnego bezpieczeństwa żywnościowego – nawet w warunkach pełnoskalowej wojny. „Ukraiński sektor rolno-spożywczy zawsze był atrakcyjny dla zagranicznych inwestorów i pomimo wojny pozostaje stabilnym punktem dla długoterminowych inwestycji” – zauważyła pani Trofimtseva.

Taras Vysotskyi, pierwszy wiceminister polityki rolnej i żywności Ukrainy, w swoim wystąpieniu przedstawił kluczowe kroki niezbędne do przyciągnięcia zagranicznych inwestycji do ukraińskiego sektora rolnego. Wśród nich wymienił: deregulację, długoterminowy dostęp do rynków zbytu – m.in. w UE, Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Azji Południowej – oraz rozwój instrumentów finansowych, takich jak obligacje rolne. Podkreślił, że mimo wojny ukraińskie rolnictwo wciąż zachowuje atrakcyjność inwestycyjną. Jak zaznaczył pan Vysotskyi, w 2023 roku Ukraina podpisała nowe umowy handlowe, które otwierają możliwości eksportu produktów o wysokiej wartości dodanej. „Aby utrzymać pozycję jednego z globalnych graczy na rynku rolnym, musimy zapewnić przejrzyste zasady, przewidywalną politykę oraz skuteczne mechanizmy wsparcia dla inwestorów” – podsumował pierwszy wiceminister.

Nicola Sibona, szef Wydziału Handlu i Gospodarki Przedstawicielstwa Unii Europejskiej w Ukrainie, podkreślił, że pomimo trwającej wojny Unia Europejska nadal wspiera Ukrainę, m.in. poprzez mechanizm Ukraine Facility, który przewiduje do 40 mld euro na inwestycje. Zaznaczył, że to właśnie druga część tego programu – Ukraine Investment Framework – ma na celu zwiększenie zaangażowania europejskiego biznesu w ukraińskim sektorze rolnym. Prelegent zwrócił także uwagę na nową fazę współpracy – przejście od doraźnych preferencji handlowych do długoterminowego partnerstwa gospodarczego i harmonizacji standardów na drodze do członkostwa Ukrainy w UE.

Gérard de La Salle, lider biznesowy Elicit Plant w Ukrainie, założyciel firmy Alfagro oraz doradca ds. handlu zagranicznego Francji, przedstawił bariery, z jakimi mierzą się nowi zagraniczni inwestorzy w ukraińskim sektorze rolnym – w szczególności trudności związane z repatriacją kapitału oraz poważny niedobór siły roboczej. Według niego, obecnie w Ukrainę inwestują głównie te firmy, które są już długo obecne na rynku i dobrze znają jego specyfikę. Podkreślił również potrzebę wdrożenia silnej polityki rodzinnej w celu przywrócenia zasobów ludzkich. „Bez rozwiązania kwestii strukturalnych – takich jak niedobór kadr i problemy z transferem kapitału – przyciągnięcie nowych graczy na rynek będzie bardzo trudne” – zauważył prelegent.

Tiberiu Dima, dyrektor zarządzający BASF Ukraina i prezydent Europejskiego Stowarzyszenia Biznesu (EBA), podkreślił, że powojenna odbudowa Ukrainy to wyjątkowa szansa dla inwestorów międzynarodowych. Zaznaczył, że firmy członkowskie EBA od 2022 roku ogłosiły inwestycje o łącznej wartości ponad 3 mld dolarów amerykańskich, co świadczy o dużym zaufaniu do potencjału gospodarczego Ukrainy. Prelegent zwrócił uwagę na znaczenie przejrzystych zasad i skutecznej współpracy między państwem a biznesem – ci, którzy inwestują już teraz, zyskują przewagę w postaci udziału w rynku i rozpoznawalności marki. Podzielił się również praktycznymi wskazówkami dla firm planujących wejście na rynek ukraiński: korzystanie z usług doświadczonych doradców prawnych i finansowych oraz współpraca ze stowarzyszeniami biznesowymi w celu skutecznego poruszania się po złożonym otoczeniu regulacyjnym.

Bohdan Senchuk, lokalny doradca Swedfund International w Ukrainie, opowiedział o zainteresowaniu funduszu finansowaniem projektów zrównoważonego rozwoju, w szczególności w sektorze rolnym. Wskazał, że kluczowym kryterium finansowania jest pozytywny wpływ na środowisko – przykładem może być wsparcie przetwarzania odpadów rolnych na biogaz i nawozy organiczne. „Swedfund już współpracuje ze społecznościami lokalnymi i firmami prywatnymi, a wartość finansowania grantowego na etapie studium wykonalności może sięgnąć 1 mln euro. Fundusz działa w partnerstwie z pokrewnymi instytucjami z Danii, Norwegii, Finlandii i Niderlandów, i obecnie aktywnie analizuje projekty w Ukrainie” – poinformował pan Senchuk.

Pavlo Matiiash, dyrektor generalny firmy fintechowej Activitis, zaprezentował innowacyjne narzędzie finansowania dla sektora rolnego – agro-raty 2agro, działające w modelu B2B BNPL (Buy Now, Pay Later), które zapewnia szybki dostęp producentom rolnym do kapitału obrotowego. „W ciągu roku działania serwis otrzymał 1863 wnioski o finansowanie na łączną kwotę 2,25 mld hrywien, z czego 845 zostało zatwierdzonych na sumę 760 mln hrywien. Umowy są zawierane całkowicie online, a najszybsza wypłata dla sprzedawcy trwała zaledwie 42 minuty. Firma inwestuje także w edukację cyfrową rolników, rozwijając własny ekosystem szkoleń i wymiany doświadczeń” – poinformował prelegent.

W swoim wystąpieniu Arsen Iliin, członek Narodowej Komisji ds. Papierów Wartościowych i Giełdy, zwrócił uwagę na znaczenie rozwoju rynku kapitałowego jako części infrastruktury finansowej wspierającej sektor rolny. Podkreślił potencjał nowych instrumentów finansowych, w szczególności obligacji rolnych, które mogą stać się dostępną alternatywą dla kredytów bankowych. Prelegent zaznaczył, że w warunkach wojennych kluczowe jest stworzenie przejrzystych i skutecznych mechanizmów pozyskiwania kapitału, zgodnych z wymogami rynku europejskiego.

Panel dyskusyjny „Decentralizacja sektora energetycznego Ukrainy: okno możliwości dla inwestorów zagranicznych i instytucji finansowych” był poświęcony aktualnej sytuacji, wyzwaniom i perspektywom rozwoju systemu energetycznego Ukrainy w warunkach wojny oraz odbudowy powojennej. Uczestnicy omówili kwestie decentralizacji energetyki, rozwoju rozproszonej generacji, bezpieczeństwa energetycznego, a także roli sektora energetycznego w ogólnej strategii gospodarczej Ukrainy. Znaczną uwagę poświęcono atrakcyjności inwestycyjnej sektora, dostępowi do finansowania oraz warunkom niezbędnym do przeprowadzenia szeroko zakrojonej modernizacji infrastruktury energetycznej.

Moderację panelu prowadził Stanislav Ignatiev, Przewodniczący Rady Ukraińskiego Stowarzyszenia Energii Odnawialnej.

Mykola Kolisnyk, wiceminister energii Ukrainy, w swoim wystąpieniu przedstawił kluczowe priorytety sektora energetycznego, takie jak przeprowadzenie zakrojonej na szeroką skalę kampanii remontowej, rozwój rozproszonej generacji oraz tworzenie rezerw awaryjnych. Podkreślił, że to właśnie decentralizacja energetyki i aktywny udział społeczności lokalnych otwierają nowe możliwości zwiększenia odporności systemu. „Wśród ciekawych przykładów można wymienić odbudowę lokalnych elektrociepłowni przy zakładach przemysłowych czy inicjatywy tworzenia farm wiatrowych w terenie. Energetyka staje się jednym z motorów powojennej odbudowy i atrakcyjności inwestycyjnej Ukrainy” – zaznaczył pan Kolisnyk.

Anatolii Gulei, Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Prywatnego NNEC „Ukrenergo”, zaznaczył, że ukraiński system energetyczny skutecznie przetrwał zmasowane ataki rakietowe jesienią 2022 roku i stał się nawet źródłem wiedzy eksperckiej dla europejskich partnerów — między innymi podczas blackoutu w Hiszpanii i Portugalii. Podkreślił, że potencjał kadrowy i techniczny „Ukrenergo” pozwala skutecznie reagować na sytuacje kryzysowe. „Aby w pełni odnowić system energetyczny, Ukraina musi osiągnąć poziom PKB na poziomie 200–250 mld dolarów. Ukraińska energetyka już udowodniła swoją odporność — czas przejść do szeroko zakrojonej modernizacji i przyciągania inwestorów” — podsumował prelegent.

Burak Pehlivan, przewodniczący Turecko-Ukraińskiego Stowarzyszenia Biznesowego oraz członek zarządu Inventerra Energy, podkreślił, że Turcja jest największym zagranicznym inwestorem w sektorze odnawialnych źródeł energii w Ukrainie. „Jeszcze przed rozpoczęciem pełnoskalowej wojny zainstalowano ponad 500 MW mocy, a po jej wybuchu — kolejne 400 MW. Łącznie tureccy inwestorzy odpowiadają już za około 8% mocy OZE w Ukrainie, a udział ten wzrośnie do 10% po zakończeniu realizacji bieżących projektów” — zaznaczył prelegent. Pan Pehlivan podkreślił także duży potencjał Ukrainy jako rynku energetycznego oraz znaczenie decentralizacji i tworzenia tzw. „wysp energetycznych” jako elementu bezpieczeństwa energetycznego.

Jon Erik Høgberg, dyrektor operacyjny Itera Group, podkreślił znaczenie inwestycji w odnawialną energetykę Ukrainy, w szczególności w energię wiatrową i słoneczną, a także znaczenie strategii eksportu energii z Ukrainy do Europy. Zaznaczył, że Ukraina planuje produkować 360 GW energii odnawialnej, z czego 40% ma być eksportowane do Europy w ciągu najbliższych 15–20 lat. Prelegent podkreślił, że Norwegia dysponuje dużym potencjałem do współpracy przy rozwoju infrastruktury energetycznej Ukrainy, co stanie się kluczowym czynnikiem dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Europy.

Olena Vasylieva, kierowniczka działu marketingu LIGA360, przedstawiła system Liga-360, który integruje istotne informacje dla specjalistów z sektora energetycznego — w tym zmiany legislacyjne, dane o firmach i sprawy sądowe. Podkreśliła znaczenie przejrzystości i zrównoważonego rozwoju zarówno dla biznesu, jak i państwa, akcentując konieczność przestrzegania standardów ESG oraz jawności w procesach decentralizacji energetyki. Zaznaczyła również, że system Liga-360 dostarcza kompleksowych danych o przedsiębiorstwach, co wspiera podejmowanie racjonalnych decyzji inwestycyjnych.

Oleksiy Parkhomchuk, dyrektor ds. inwestycji i przedstawiciel w Ukrainie, Investment Fund for Developing Countries, opowiedział o działalności Funduszu, podkreślając, że inwestuje on w rentowne projekty bez potrzeby subsydiów czy gwarancji, co umożliwia finansowanie komercyjnie opłacalnych inicjatyw nawet w warunkach wojny. Zaznaczył, że mimo trwającego konfliktu ukraińskie projekty kontynuują działalność i terminowo obsługują zobowiązania kredytowe, a Fundusz już zainwestował w sześć nowych projektów — między innymi w sektorze bioenergii i energetyki wiatrowej. Prelegent zwrócił również uwagę na wysoki poziom płynności ukraińskiego sektora bankowego oraz podkreślił, że Ukraina należy obecnie do najbardziej atrakcyjnych rynków inwestycyjnych.

Podczas swojego wystąpienia Anastasiia Vereshchynska, dyrektorka Europejsko-Ukraińskiej Agencji Energetycznej, zaznaczyła, że pomimo trudności związanych z wojną, międzynarodowi inwestorzy, którzy utracili aktywa, nadal realizują nowe projekty w Ukrainie — szczególnie w sektorze energetyki wiatrowej, gdzie gotowe do budowy projekty osiągają już łączną moc 4 GW. Podkreśliła także konieczność stworzenia funduszu gwarantującego cenę energii elektrycznej, który miałby zapewnić finansowanie nowych przedsięwzięć, m.in. dzięki wsparciu Komisji Europejskiej i dużych europejskich banków rozwoju. Zwróciła również uwagę na trudności z dostępem do ubezpieczenia od ryzyka wojennego, co nadal stanowi poważną barierę dla przyciągania inwestycji.

Victoria Pysmenna, główna radczyni prawna Elementum Energy, podzieliła się doświadczeniem z powodzenia rozwoju farm wiatrowych w Ukrainie, mimo wyzwań związanych z wojną i pandemią. Podkreśliła znaczenie nowych projektów w zachodnich regionach kraju, w tym w obwodzie odeskim. Zaznaczyła, że obecnie Ukraina dysponuje około 400 MW mocy wiatrowej, a kluczowym czynnikiem dalszego rozwoju jest poszukiwanie prywatnych odbiorców energii poprzez zawieranie umów korporacyjnych (PPA). Prelegentka wskazała także na potrzebę poprawy warunków dla inwestorów, takich jak możliwość stosowania kasowej metody rozliczania VAT i podatku dochodowego, oraz na problem priorytetowego odłączania „zielonych” źródeł energii.

Podsumowując panel, Stanislav Ignatiev podkreślił ogromny potencjał rozwoju odnawialnej energetyki w Ukrainie mimo trudnych warunków wojennych. Zwrócił uwagę na odporność międzynarodowych inwestorów, którzy, pomimo utraty aktywów, nadal inwestują w nowe projekty, szczególnie w sektorze energetyki wiatrowej. Moderator zaznaczył również znaczenie współpracy z państwem dla wsparcia tych projektów — m.in. poprzez zielone aukcje i inne mechanizmy pomocowe. Podkreślił, że pomimo obecnej niestabilności, można zauważyć pozytywne tendencje, a inwestorzy nadal patrzą z optymizmem na rozwój infrastruktury energetycznej Ukrainy.

Panel dyskusyjny „Lokalizacja produkcji w Ukrainie: motor zrównoważonego rozwoju, przyspieszenia odbudowy gospodarczej, zapewnienia długoterminowego dobrobytu i wzmocnienia zaufania wśród zagranicznych inwestorów” był poświęcony kluczowym zagadnieniom lokalizacji produkcji w Ukrainie w warunkach wojny — w tym wyzwaniom dla inwestorów oraz możliwościom rozwoju. Główne tematy obejmowały potrzebę rozwoju infrastruktury, wdrażania nowoczesnych technologii i automatyzacji, a także pokonywania niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej.

Moderację panelu prowadził Markus Ciupek, inwestor, dyrektor operacyjny Time&Space Ukraine oraz przewodniczący grupy roboczej ds. produkcji Niemiecko-Ukraińskiej Izby Przemysłowo-Handlowej.

Olena Chepurnova, analityczka inwestycyjna Onur Group, zaprezentowała udane doświadczenia firmy Onur Group w Ukrainie, podkreślając znaczenie inwestycji infrastrukturalnych nawet w czasie wojny. „Firma zainwestowała ponad pół miliarda dolarów w Ukrainie i planuje podwoić tę kwotę do 2030 roku” — zaznaczyła pani Chepurnova. Dodała również, że lokalizacja produkcji stanowi kluczowy czynnik wspierający lokalną gospodarkę oraz ograniczający zależność od importu.

Oleksandr Ratkevych, dyrektor generalny Robert Bosch Production Ukraine, podzielił się doświadczeniem w zakresie lokalizacji produkcji w zakładzie Robert Bosch w Ukrainie, podkreślając wysoki poziom kwalifikacji personelu i efektywność procesów produkcyjnych. „Zakład działa od 2003 roku, produkuje ponad 350 000 jednostek rocznie i w ciągu ostatnich sześciu lat osiągnął wzrost wydajności o 50%” – zaznaczył prelegent. Oleksandr zwrócił również uwagę na znaczenie wdrażania innowacyjnych technologii, takich jak widzenie komputerowe i sztuczna inteligencja, w celu dalszego zwiększenia efektywności produkcji.

Håkan Jude, dyrektor generalny i zarządzający Scania Ukraine, podzielił się doświadczeniami firmy w zakresie odporności i podejmowania strategicznych decyzji w warunkach wojny. Poinformował, że pomimo wszystkich trudności, Scania otworzyła w 2022 roku nowy serwisowy ośrodek w pobliżu obwodnicy Browarów. „W ubiegłym roku Scania sprzedała prawie 800 ciężarówek — niemal dwukrotnie więcej niż zazwyczaj — odpowiadając na krytyczne potrzeby logistyczne spowodowane wojną” – podkreślił prelegent. Dodatkowo pan Jude zwrócił uwagę na poważny problem niedoboru kierowców i poinformował o uruchomieniu programu szkoleniowego dla kobiet w zawodach kierowców i mechaników, co ma wspierać nie tylko rozwój firmy, ale również odbudowę rynku pracy w Ukrainie.

Swoim doświadczeniem pracy w Ukrainie podzielił się również Markus Kollau, dyrektor handlowy Kromberg & Schubert Ukraine. „Firma działa w Łucku i Żytomierzu odpowiednio od 20 i 10 lat, zatrudniając ponad 8 500 pracowników. Pomimo wojny udało się szybko wznowić produkcję po zaledwie dwutygodniowej przerwie, co miało kluczowe znaczenie dla klientów, zwłaszcza producentów samochodów” – powiedział Markus. Zaznaczył, że przyciąganie nowych inwestycji staje się coraz trudniejsze z powodu niepewności związanej z wojną. Dotyczy to szczególnie zagranicznych inwestorów, takich jak niemieccy producenci motoryzacyjni, którzy do realizacji inwestycji potrzebują stabilności.

Xavier Cornut, konsultant ds. Europy i WNP w Switzerland Global Enterprise, podzielił się doświadczeniem współpracy ze szwajcarskimi inwestorami, którzy wykazują duże zainteresowanie Ukrainą, ale mają wiele pytań dotyczących bezpieczeństwa, przejrzystości i przyszłości kraju. Zaznaczył, że choć Szwajcaria jest niewielkim państwem, należy do czołówki światowych inwestorów – zajmując 6. miejsce wśród inwestorów w USA i 3. w Kazachstanie. Podkreślił również znaczenie informowania i edukowania zagranicznych inwestorów, ponieważ wielu z nich wciąż nie posiada wystarczającej wiedzy na temat Ukrainy.

Oleksandr Yurchak, dyrektor generalny Stowarzyszenia Przedsiębiorstw Automatyki Przemysłowej Ukrainy, podczas swojego wystąpienia podzielił się doświadczeniem rozwoju przemysłu 4.0 w Ukrainie, podkreślając znaczenie tworzenia innowacyjnego ekosystemu. Zaznaczył, że Stowarzyszenie zrzesza ponad 60 członków i aktywnie działa na rzecz wdrażania zachodnich technologii automatyzacji w celu modernizacji ukraińskich przedsiębiorstw. Oleksandr zwrócił również uwagę na kluczową rolę edukacji oraz wsparcia dla małych i średnich firm, a także promocję krajowych innowatorów i startupów.

Podsumowując panel, Markus Ciupek, inwestor, dyrektor operacyjny Time&Space Ukraine oraz przewodniczący grupy roboczej ds. produkcji Niemiecko-Ukraińskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, podkreślił konieczność wspierania małych i średnich przedsiębiorstw poprzez edukację, inwestycje oraz partnerstwa z międzynarodowymi firmami. Ukraina ma duży potencjał do integracji technologii zachodnich, co może przyczynić się do trwałego wzrostu gospodarczego i wzmocnienia krajowej gospodarki.

Zamykającym panelem pierwszego dnia była dyskusja pt. „Gospodarczy ambasadorzy: jak międzynarodowe stowarzyszenia wspierają budowanie zaufania do Ukrainy i torują drogę dla globalnego kapitału”. Podczas panelu prelegenci omawiali kwestie związane z odbudową ukraińskiej gospodarki, atrakcyjnością inwestycyjną oraz wsparciem ze strony międzynarodowych organizacji biznesowych. Zwracano szczególną uwagę na potrzebę odbudowy i zapewnienia zrównoważonego rozwoju w Ukrainie, co jest kluczowym czynnikiem przyciągania inwestycji zagranicznych mimo obecnych wyzwań.

Moderację panelu prowadził Binay Singh, przewodniczący Stowarzyszenia Biznesowego „Ukraina–Indie”.

Burak Pehlivan, przewodniczący Turecko-Ukraińskiego Stowarzyszenia Biznesowego oraz członek zarządu Inventerra Energy, przedstawił konkretne przykłady międzynarodowej współpracy i wsparcia inwestycyjnego dla Ukrainy. Poinformował, że tureckie firmy zrealizowały już ponad 300 projektów infrastrukturalnych w Ukrainie o łącznej wartości 10,4 mld dolarów. „Od początku wojny dodatkowo zainwestowano jeszcze 1,2 mld dolarów w odbudowę i rozwój ukraińskiej infrastruktury” – zaznaczył Pehlivan.

Anastasiia Antonyk, menedżerka regionalna w Ukrainie z Norwesko-Ukraińskiej Izby Handlowej, opowiedziała o roli organizacji we wspieraniu norweskich inwestorów i firm wchodzących na rynek ukraiński. Wskazała, że od 2022 roku liczba członków izby wzrosła, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu Ukrainą. Prelegentka szczególnie podkreśliła potencjał współpracy w sektorach energetyki, infrastruktury, IT oraz rolnictwa.

Podczas swojego wystąpienia Tiberiu Dima, dyrektor zarządzający BASF Ukraine oraz prezes Europejskiego Stowarzyszenia Biznesu (EBA), opowiedział o kluczowej roli EBA w poprawie klimatu inwestycyjnego w Ukrainie. Stowarzyszenie, które zrzesza ponad 900 członków, aktywnie działa na rzecz wspierania reform oraz usprawnienia komunikacji między biznesem a władzami. Dima podkreślił, że w ubiegłym roku EBA zrealizowało z powodzeniem 70% z 216 wspólnych inicjatyw lobbystycznych oraz osiągnęło pozytywny wynik w 88% spośród ponad 100 inicjatyw indywidualnych. „Dzięki temu wspieramy integrację Ukrainy z Europą i tworzymy sprzyjające warunki dla rozwoju biznesu w kraju” – zaznaczył Dima.

Bamidele Seun Owoola, założycielka i dyrektorka generalna Welcome2Africa International, zwróciła uwagę na ogromny potencjał współpracy między Ukrainą a Nigerią, szczególnie w sektorze rolnym. Podkreśliła, że ukraińskie doświadczenia i osiągnięcia w rolnictwie mogą przynieść wymierne korzyści nigeryjskim rolnikom, którzy są gotowi inwestować w nowoczesne technologie i sprzęt. Prelegentka zaznaczyła, że Afryka, a w szczególności Nigeria, to chłonny rynek otwierający istotne możliwości dla ukraińskich firm – zwłaszcza poprzez wspólne przedsięwzięcia i projekty inwestycyjne.

Podczas swojego wystąpienia Yuriy Kryvosheya, wiceprezes Kanadyjsko-Ukraińskiej Izby Handlowej, podkreślił znaczenie wspierania inwestycji kapitałowych w Ukrainie, zwłaszcza poprzez zwiększoną uwagę na możliwości rynkowe. Zaznaczył, że wielu kanadyjskich inwestorów już aktywnie wspiera Ukrainę, a ich zainteresowanie nadal rośnie. Dodał, że Izba pracuje nad ograniczeniem ryzyk dla inwestorów z Kanady oraz nad poprawą warunków prowadzenia biznesu w Ukrainie.

Bohdan Senchuk, prezes Szwedzkiego Stowarzyszenia Biznesowego w Ukrainie, podzielił się doświadczeniem współpracy między Ukrainą a Szwecją, podkreślając kluczowe znaczenie zaufania w relacjach biznesowych. Opowiedział o działaniach stowarzyszenia na rzecz budowy tego zaufania i przytoczył przykład, jak jeden telefon wystarczył, by zorganizować szybką dostawę metalowych płyt do produkcji kamizelek kuloodpornych dla ukraińskiej armii. Dodał również, że przyciąganie inwestycji i zapewnienie ich ochrony – zwłaszcza w sektorach budowlanym i metalurgicznym – pozostaje niezwykle istotne.

Podsumowując panel, Binay Singh, przewodniczący Stowarzyszenia Biznesowego „Ukraina–Indie”, podkreślił znaczenie współpracy międzynarodowej oraz roli stowarzyszeń biznesowych w odbudowie ukraińskiej gospodarki. Zaznaczył, że mimo obecnych trudności Ukraina pozostaje atrakcyjna dla inwestorów, a partnerzy zagraniczni nadal wspierają kraj. Singh zwrócił również uwagę na potrzebę budowania zaufania do Ukrainy poprzez współpracę z różnymi państwami, co otwiera nowe możliwości dla globalnego kapitału i sprzyja rozwojowi ukraińskich przedsiębiorstw.

Drugi dzień Kongresu rozpoczął się dyskusją na temat roli gospodarczych ambasadorów w umacnianiu międzynarodowego zaufania do Ukrainy oraz przyciąganiu inwestycji w okresie powojennej odbudowy.

Prelegenci z różnych krajów podzielili się swoimi doświadczeniami współpracy z ukraińskimi przedsiębiorstwami i administracją, podkreślając znaczenie przejrzystości oraz stabilności przepisów prawnych — zwłaszcza w kontekście efektywnego wykorzystania międzynarodowych funduszy na rzecz odbudowy gospodarki Ukrainy.

Moderatorem panelu był Andrew Andreykiv, doradca Przewodniczącego Lwowskiej Obwodowej Administracji Wojskowej (Państwowej).

Michaela Macharik, prezeska Czeskiej-Ukraińskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, podzieliła się swoim doświadczeniem prowadzenia działalności gospodarczej w Ukrainie. Opowiedziała, że jej firma, zajmująca się produkcją komponentów dla branży motoryzacyjnej i AGD, kontynuuje działalność mimo trwającej wojny, choć liczba pracowników zmniejszyła się z 350 do 200 osób. Prelegentka podkreśliła znaczenie przyciągania inwestycji zagranicznych, zwłaszcza z Czech i Słowacji, oraz zaznaczyła, że Ukraina, mimo trudności wojennych, ma ogromny potencjał rozwojowy. Zwróciła również uwagę na kluczową rolę organizacji delegacji biznesowych odwiedzających Ukrainę, które otwierają nowe możliwości współpracy i inwestycji w okresie powojennym.

Nataliya Poshyvaylo-Towler, wiceprezeska Światowego Kongresu Ukraińców, mówiła o znaczeniu międzynarodowego wsparcia dla Ukrainy, w tym o inicjatywie „Energize Ukraine” skierowanej na odbudowę zasobów energetycznych. Poinformowała, że rząd Kanady zainwestował 150 000 dolarów kanadyjskich w ten projekt, i podkreśliła, jak istotne jest pozyskiwanie międzynarodowych środków dla odbudowy kraju. Wspomniała również o wprowadzeniu przez rząd Australii zerowych ceł na ukraińskie towary do 2026 roku, co stwarza nowe możliwości dla biznesu. Pani Nataliya zaznaczyła również znaczenie partnerstwa z krajami Azji i Bliskiego Wschodu w kontekście rozwoju ukraińskiej gospodarki.

Kateryna Kyslenko, kierowniczka Service Desk Ukraine w Niemieckim Związku Biznesu Wschodniego, mówiła o znaczeniu rozwoju ukraińsko-niemieckiej współpracy w warunkach wojny. Zaznaczyła, że Niemcy są jednym z największych partnerów handlowych Ukrainy, a wartość dwustronnej wymiany handlowej w 2024 roku wyniosła 11 mld euro. Podkreśliła, że mimo wyzwań związanych z bezpieczeństwem niemieckie firmy nadal inwestują w Ukrainie, szczególnie w odbudowę infrastruktury. Kateryna zwróciła również uwagę na potrzebę usprawnienia procesów zgodności z wymaganiami oraz zapewnienia przejrzystości, co jest kluczowe dla przyciągania nowych inwestycji.

Olena Shyrokova, współzałożycielka Ukraińsko-Arabskiej Izby Biznesowej, podzieliła się doświadczeniem współpracy Ukrainy z krajami arabskimi, w tym ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, Katarem i Arabią Saudyjską. Zaznaczyła, że zainteresowanie ukraińskim biznesem w regionie jest bardzo wysokie, zwłaszcza w sektorach IT i produktów rolnych. Wskazała, że podpisanie umowy o wolnym handlu między Ukrainą a ZEA otwiera nowe możliwości współpracy. Podkreśliła również znaczenie partnerstwa dla rozwoju ukraińskiej gospodarki i przyciągania inwestycji w okresie powojennej odbudowy.

Daria Revina, współzałożycielka i wiceprzewodnicząca QATAR-UKRAINE BUSINESS FORUM, podkreśliła znaczenie zaufania w inwestycjach międzynarodowych, wskazując, że to ono stanowi fundament długoterminowych projektów między Ukrainą a Katarem. Przedstawiła udane przykłady współpracy, w tym inwestycje w ukraiński sektor odnawialnych źródeł energii. Zaznaczyła również, że innowacje i technologie odgrywają kluczową rolę w rozwoju ukraińskiej gospodarki i przyciąganiu kolejnych inwestycji zagranicznych w okresie powojennej odbudowy.

Violeta Moskalu, założycielka i dyrektorka generalna Global Ukraine, mówiła o potrzebie opracowania strategii efektywnego wykorzystania kapitału intelektualnego i finansowego globalnej ukraińskiej diaspory. Zaznaczyła, że Ukraina dysponuje ogromnym potencjałem dzięki wysoko wykwalifikowanej kadrze i międzynarodowemu doświadczeniu Ukraińców pracujących na całym świecie. Podkreśliła konieczność wzmacniania współpracy z krajami europejskimi poprzez partnerstwa oraz specjalistyczne programy edukacyjne dla Ukraińców, przygotowujące przyszłych międzynarodowych liderów projektów.

Podczas swojego wystąpienia Baronessa Nicholson of Winterbourne, przewodnicząca Ukraińsko-Brytyjskiej Rady Biznesu i prezeska Iracko-Brytyjskiej Rady Biznesu, podzieliła się doświadczeniem w tworzeniu podobnych inicjatyw w krajach o niestabilnej sytuacji, w tym w Iraku, gdzie rada zrzesza 72 wiodące firmy. Podkreśliła znaczenie koordynacji z rządem oraz partnerami międzynarodowymi w celu przyspieszenia napływu prywatnych inwestycji do Ukrainy mimo trudności związanych z wojną. Zwróciła również uwagę na potrzebę zapewnienia gwarancji dla inwestorów ze strony rządu Ukrainy — między innymi poprzez współpracę z międzynarodową branżą ubezpieczeniową, co mogłoby ułatwić pozyskanie dodatkowych środków. Baronessa wyraziła silną wiarę w przyszłość Ukrainy oraz zapewniła o wsparciu ze strony Wielkiej Brytanii w wymiarze politycznym, strategicznym i biznesowym.

Andrew Andreykiv, doradca Przewodniczącego Lwowskiej Obwodowej Administracji Wojskowej (Państwowej), podsumował dyskusję, zaznaczając, że atrakcyjność inwestycyjna Ukrainy w dużej mierze zależy od międzynarodowej koordynacji i dostępności wyraźnych gwarancji dla inwestorów. Podkreślił również znaczenie strategicznego partnerstwa z europejskimi i globalnymi firmami oraz potrzebę stworzenia stabilnego otoczenia prawnego, sprzyjającego długoterminowym inwestycjom.

Panel dyskusyjny „Prowadzenie biznesu w Ukrainie: praktyczne aspekty dla japońskich inwestorów. Prezentacja książki „Prawo handlowe Ukrainy” w języku japońskim”.

Panel otworzył moderator Andrii Romanchuk, starszy partner EUCONLAW Group, witając uczestników i podkreślając znaczenie współpracy japońsko-ukraińskiej w obszarze biznesu i inwestycji. Zaznaczył, że skuteczna współpraca między krajami wymaga nie tylko odpowiednich strategii, ale także przezwyciężenia barier kulturowych.

Podczas panelu omówiono możliwości współpracy biznesowej i inwestycyjnej między Japonią a Ukrainą. Szczególną uwagę poświęcono aktualnym szansom inwestycyjnym w Ukrainie – w sektorach agrobiznesu, budownictwa oraz technologii przetwarzania odpadów. Wśród kluczowych zagadnień znalazły się także wsparcie dla inwestorów oraz rola firm doradczych w zapewnieniu pomyślnej współpracy.

Tetiana Honcharenko, dyrektorka Stowarzyszenia Partnerstwa Japońsko-Ukraińskiego, opowiedziała o działalności organizacji, która aktywnie wspiera współpracę między ukraińskim a japońskim biznesem, także w warunkach wojennych. Podzieliła się osobistym doświadczeniem pracy w Japonii, podkreślając znaczenie doradztwa kulturowego w przezwyciężaniu barier między krajami. Zwróciła również uwagę na istotną rolę pomocy humanitarnej dla Ukrainy, w tym zbiórek pieniędzy i dostarczania niezbędnych towarów, które organizacja aktywnie koordynuje.

Yoji Hirakata, prezes Stowarzyszenia Partnerstwa Japońsko-Ukraińskiego, przedstawił swoje doświadczenia współpracy z Ukraińcami w Japonii oraz proces powstania Stowarzyszenia, które wspiera rozwój partnerstwa między oboma krajami. Podkreślił znaczenie wsparcia kulturowego i budowania relacji dla udanego prowadzenia biznesu, zauważając, że współpraca ta otwiera nowe możliwości dla japońskich firm w Ukrainie. Zwrócił także uwagę na konieczność pokonywania barier językowych i kulturowych w celu nawiązania efektywnej komunikacji między przedsiębiorcami z Japonii i Ukrainy.

Ichiro Ashihara, partner w kancelarii Legal Profession Corporation CastGlobal, podzielił się swoim wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie prawa, zaznaczając, że dla skutecznej współpracy między Japonią a Ukrainą kluczowe jest przezwyciężenie barier kulturowych i prawnych. Podkreślił, że japońskie firmy często potrzebują wsparcia przy wchodzeniu na rynki międzynarodowe, a lokalne kancelarie prawne odgrywają w tym procesie istotną rolę. Zwrócił również uwagę na rozwój japońskiego sektora kosmicznego oraz możliwości współpracy z ukraińskimi instytucjami w tej dziedzinie.

Kateryna Yavorska, prezeska Ukraińskiej Izby Handlowo-Przemysłowej w Japonii, opowiedziała o działalności organizacji wspierającej ukraiński biznes w Japonii oraz pomagającej japońskim firmom wejść na rynek ukraiński. Przedstawiła przykłady udanych projektów, w tym pomoc dla japońskich przedsiębiorców, którzy zdecydowali się prowadzić działalność w Ukrainie mimo trudnych warunków. Podkreśliła również znaczenie rozwijania kontaktów dwustronnych oraz rolę wymiany kulturowej w umacnianiu relacji biznesowych między oboma krajami.

Oleksandr Melnychenko, p.o. dyrektora wykonawczego UkraineInvest, przedstawił kluczowe aspekty wsparcia inwestycji w Ukrainie. Podkreślił znaczenie tworzenia przyjaznego klimatu inwestycyjnego i zaznaczył, że inwestorzy mogą liczyć na wsparcie państwa na wszystkich etapach realizacji projektów. Jak zaznaczył: „Ukraina oferuje istotne ulgi dla dużych inwestycji, w tym rekompensaty kosztów podłączenia do infrastruktury inżynieryjnej oraz obniżki stawek podatkowych”. Zwrócił także uwagę na istniejące mechanizmy ograniczające ryzyka polityczne i wojenne, co ma szczególne znaczenie dla inwestorów zagranicznych.

Yaroslav Romanchuk, partner zarządzający grupy prawniczej EUCONLAW Group, podzielił się doświadczeniem w świadczeniu usług prawnych dla ukraińskich inwestorów wchodzących na rynki europejskie, szczególnie przez Polskę. Zaprezentował również książkę „Prawo handlowe Ukrainy” w języku japońskim, która będzie cennym źródłem wiedzy dla japońskich firm planujących działalność w Ukrainie. Podkreślił znaczenie tego wydania dla lepszego zrozumienia ukraińskiego systemu prawnego, co przyczyni się do bardziej efektywnej współpracy biznesowej między oboma krajami.

Serdecznie dziękujemy wszystkim partnerom za wsparcie naszego wydarzenia, prelegentom za aktywny udział w dyskusjach, cenne pomysły i dzielenie się doświadczeniem, a także uczestnikom, którzy stali się częścią tego wyjątkowego spotkania. Z niecierpliwością czekamy na kolejne okazje do wspólnych spotkań podczas naszych przyszłych wydarzeń.

Następny Kongres planowany jest na maj 2026 roku i już teraz z radością zapraszamy wszystkich chętnych do udziału!