Third Foreign Investment Congress w Warszawie: kluczowe wnioski

12 listopada 2025 roku w Warszawie odbył się Third Foreign Investment Congress – platforma, która połączyła międzynarodowy i lokalny biznes, instytucje finansowe, inwestorów, przedstawicieli organów państwowych oraz misji dyplomatycznych w celu wspierania odbudowy Ukrainy. Wydarzenie zgromadziło 120 uczestników z 21 krajów, co świadczy o dużym międzynarodowym zainteresowaniu odbudową i rozwojem ukraińskiej gospodarki.

W programie Kongresu odbyło się sześć paneli dyskusyjnych poświęconych instrumentom finansowania, możliwościom inwestycyjnym, partnerstwu międzynarodowemu oraz roli sektora prywatnego w odbudowie kraju. Oddzielnym punktem programu był otwarty wywiad z Kristiną Mikulovą, Dyrektor Regionalnego Centrum Europy Wschodniej Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), która podzieliła się wizją EBI dotyczącą wsparcia Ukrainy i przyciągania inwestycji.

Wydarzenie odbyło się pod patronatem Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej i PFR TFI oraz przy wsparciu UkraineInvest i NRW.Global Business.

Otwierając wydarzenie, współprzewodniczący komitetu organizacyjnego i partner zarządzający EUCONLAW Group, Yaroslav Romanchuk, podkreślił, że celem Kongresu jest połączenie globalnego kapitału i kluczowych interesariuszy w celu wspierania odbudowy, modernizacji oraz innowacyjnego rozwoju Ukrainy. Zaznaczył również, że wydarzenie ma na celu wspieranie biznesu regionalnego i weteranów, wzmacnianie zdolności społeczności lokalnych oraz ochronę kapitału ludzkiego.

Z kolei Andrii Romanchuk, współprzewodniczący komitetu organizacyjnego Kongresu i starszy partner EUCONLAW Group, podkreślił, że wśród kluczowych celów wydarzenia jest stworzenie warunków do bezpiecznej i efektywnej realizacji projektów inwestycyjnych, zapewnienie dostępu do zweryfikowanych projektów, nawiązanie bezpośredniego kontaktu z rządem i społecznościami lokalnymi, a także wsparcie biznesu weteranów.

Gościem honorowym Kongresu był Wasyl Bodnar, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, który w swoim słowie powitalnym wezwał do przejścia od próśb o pomoc do prezentacji konkretnych projektów inwestycyjnych, które mają kluczowe znaczenie dla odbudowy Ukrainy.

W swoim przemówieniu Pan Ambasador podkreślił rolę ukraińskich przedsiębiorców w Polsce oraz znaczenie przyciągania kapitału ludzkiego dla przyszłej odbudowy Ukrainy. Ambasador zwrócił również uwagę na znaczące sukcesy Ukrainy w sektorze IT, przemyśle obronnym i rolnictwie, podkreślając konieczność pokazywania inwestorom realnych możliwości zysku i perspektyw dla biznesu.

Maryna Khlystun, dyrektorka wykonawcza UkraineInvest, zaznaczyła, że głównym motorem odbudowy Ukrainy powinien być sektor prywatny, a sprzyjające otoczenie biznesowe, przejrzysty klimat inwestycyjny oraz mechanizmy zarządzania ryzykiem są kluczowe dla przyciągnięcia międzynarodowych inwestycji. Podkreśliła gotowość Ukrainy do reform, współpracy z międzynarodowymi partnerami oraz otwartość na efektywny dialog z inwestorami, ukierunkowany na zrównoważony wzrost gospodarczy i integrację z UE. W swoim wystąpieniu Pani Khlystun wspomniała również o platformie dla inwestorów „single window”, która zapewnia dostęp do projektów i instrumentów finansowych.

Natalia Velychko, kierowniczka projektu w Ukrainie, NRW.Global Business GmbH – Agencja Handlu i Inwestycji (Niemcy), powitała uczestników i podkreśliła znaczenie partnerstwa dla odbudowy Ukrainy.

Zaznaczyła, że Niemcy są jednym z największych partnerów Ukrainy, udzielając pomocy finansowej, humanitarnej i wojskowej, a NRW Global Business aktywnie wspiera inicjatywy gospodarcze i rekonstrukcyjne. „W lutym 2023 roku zainicjowano nowe partnerstwo regionalne z obwodem dniepropietrowskim, a obecnie istnieje łącznie 55 partnerstw komunalnych między Nadrenią Północną-Westfalią a Ukrainą” – poinformowała Pani Velychko.

Nakreśliła również strategiczne kierunki współpracy – sektor lotniczy i kosmiczny, obronność i technologie obronne, sektor cyfrowy i IT – zaznaczając, że ponad 300 firm z Nadrenii Północnej-Westfalii aktywnie działa na Ukrainie, a ponad 100 ukraińskich firm jest obecnych w regionie, co świadczy o rozwoju dwustronnych więzi gospodarczych.

W pierwszym panelu dyskusyjnym „Dyplomacja i inwestycje” wzięli udział ambasadorowie Francji, Japonii, Szwecji, Niemiec i Szwajcarii. Opowiedzieli, jak ich rządy wspólnie z sektorem prywatnym budują nowe trójstronne formaty współpracy między Polską, Ukrainą a ich krajami w celu tworzenia warunków i aktywizacji inwestycji, przyspieszenia procesów odbudowy Ukrainy oraz wzmocnienia długoterminowego bezpieczeństwa Europy.

Moderator Roman Waschuk, Rzecznik Praw Przedsiębiorców na Ukrainie i ambasador Kanady na Ukrainie (2014–2019), otworzył dyskusję, podkreślając, że wola polityczna musi iść w parze ze zrozumiałymi międzynarodowymi łańcuchami wartości i skutecznymi instrumentami, aby realnie stymulować inwestycje. Podkreślił, że trójkąt Polska–Ukraina–kraj partnerski staje się kluczowym modelem odbudowy i przytoczył przykład imponującej odporności ukraińskiego biznesu – stacja benzynowa w Charkowie została odbudowana i otwarta w zaledwie 72 godziny po ataku rakietowym.

Étienne de Poncins, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Francji w Polsce, podkreślił wysiłki Francji na rzecz budowy silnych formatów współpracy od początku pełnoskalowej inwazji Rosji. Zauważył, że Francja aktywnie rozwija trójstronny format z Polską i Ukrainą w celu wzmocnienia koordynacji politycznej i gospodarczej, gdzie Polska odgrywa kluczową rolę w logistyce i wsparciu Ukrainy.

Pan Ambasador zauważył również, że jednym z kluczowych osiągnięć jest podpisanie Traktatu z Nancy o współpracy obronnej między Francją a Polską, który został opracowany w mniej niż 18 miesięcy i wzmacnia współpracę w przemyśle obronnym oraz bezpieczeństwie regionalnym, a także tworzy nowy instytucjonalny poziom współdziałania obok NATO i ONZ.

„Francja wspiera integrację europejską Ukrainy, jednocześnie podkreślając konieczność spełnienia kluczowych wymogów, w szczególności w sektorze rolnym. Paryż i Warszawa wspólnie pracują nad wzmocnieniem europejskiej perspektywy Ukrainy” – podkreślił Pan Ambasador.

Akira Kono, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Japonii w Polsce, zaznaczył, że stanowisko Japonii w kwestii wsparcia Ukrainy pozostaje niezachwiane, nawet po utworzeniu nowego rządu.

Ambasador zauważył, że odbudowa Ukrainy jest procesem wyjątkowym z dwóch powodów: rozpoczyna się w czasie trwającej wojny, a kluczową rolę będzie w niej odgrywał prywatny biznes, a nie tylko oficjalna pomoc. „Aby wesprzeć wczesne projekty biznesowe, Japonia wprowadziła nowe instrumenty, w tym studia wykonalności finansowane przez Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu” – zauważył Ambasador Akira Kono.

Podkreślił również znaczenie współpracy z Unią Europejską w koordynacji odbudowy Ukrainy oraz szczególną rolę Polski jako hubu logistycznego i produkcyjnego. Według niego, spośród 9 wybranych projektów, 7 uwzględnia Polskę jako partnera produkcyjnego lub technologicznego, co potwierdza strategiczne znaczenie Polski dla odbudowy Ukrainy.

Martina Quick, Ambasador Nadzwyczajna i Pełnomocna Szwecji w Polsce, podkreśliła, że wsparcie Ukrainy pozostaje głównym priorytetem szwedzkiej polityki zagranicznej. Zauważyła, że łączna kwota pomocy wojskowej i cywilnej dla Ukrainy osiągnęła już 10 mld euro.

Zaznaczyła, że dla skutecznej odbudowy Ukrainy kluczowy jest udział sektora prywatnego, dlatego Szwecja dostosowuje własne instrumenty, w tym zalecenia dotyczące podróży i gwarancje kredytów eksportowych, aby ułatwić firmom wejście na rynek ukraiński.

Pani Ambasador poinformowała, że setki szwedzkich firm działających już w Polsce rozważają możliwości wejścia na rynek ukraiński. Podkreśliła, że wymiana doświadczeń z polskimi partnerami jest kluczowa dla pomyślnego wejścia na nowy rynek. „W tym celu przy Ambasadzie od kilku lat działa format Warsaw Group, w ramach którego szwedzkie firmy zainteresowane handlem z Ukrainą lub wejściem na rynek ukraiński wymieniają się doświadczeniami z polskimi kolegami i otrzymują informacje o inicjatywach rządowych” – zaznaczyła Pani Ambasador.

Ambasador Martina Quick wezwała również do poświęcenia większej uwagi wspieraniu ukraińskiego eksportu do Europy, ponieważ jest to kluczowe dla tworzenia miejsc pracy, zwiększenia odporności gospodarczej i integracji Ukrainy z UE.

Miguel Berger, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Niemiec w Polsce, powiedział, że obecnie dwustronna wymiana handlowa między Niemcami a Ukrainą wynosi 11,6 mld euro, co jest znaczącym wynikiem w warunkach konfliktu zbrojnego. „W kraju aktywnie działa około 2000 niemieckich firm, z których większość utrzymała swoją obecność dzięki wsparciu rządu niemieckiego i Izby Przemysłowo-Handlowej w Kijowie” – zauważył Pan Ambasador.

Zaznaczył również, że otwarcie granic między Polską a Ukrainą jest kluczowe dla utrzymania stabilnych przepływów handlowych, ponieważ rozwój ukraińskiego eksportu do UE przyczyni się do tworzenia miejsc pracy, zwiększenia odporności gospodarczej i integracji Ukrainy z rynkiem europejskim.

„Niemcy przekazały już 40 mld euro pomocy wojskowej i 36 mld euro wsparcia cywilnego, które obejmuje programy odbudowy, energetyczne, humanitarne i finansowe. Pomoc będzie kontynuowana tak długo, jak będzie to konieczne, aby wzmocnić Ukrainę i wesprzeć jej odbudowę” – podkreślił Ambasador Miguel Berger.

Fabrice Filliez, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Szwajcarii w Polsce, podkreślił znaczenie wsparcia Ukrainy i trójstronnej współpracy między Szwajcarią, Polską a Ukrainą dla odbudowy kraju.

„Szwajcaria przekazała już ponad 5 mld franków szwajcarskich na pomoc osobom dotkniętym wojną. W 2024 roku rząd przeznaczył również 5 mld franków na długoterminową odbudowę Ukrainy. Pierwszy etap Programu Współpracy Szwajcarskiej, trwający od 2025 do 2028 roku, przewiduje 1,5 mld franków na priorytetowe kierunki: odbudowę gospodarczą i rekonstrukcję, świadczenie usług publicznych, ochronę ludności cywilnej i promowanie pokoju” – poinformował Pan Ambasador.

Pan Ambasador podkreślił znaczenie trójkątnego formatu współpracy Polska–Ukraina–Szwajcaria, w ramach którego każdy kraj może wnieść swój wkład w strategiczne łańcuchy wartości. Wśród głównych obszarów potencjalnej współpracy wymienił energetykę, transport i mobilność, zaopatrzenie w wodę, budownictwo, bezpieczeństwo cywilne, a także budowę schronów dla szkół na Ukrainie.

Podczas drugiego panelu dyskusyjnego, poświęconego tematowi „Inwestowanie w niestabilnych czasach: jak zabezpieczać ryzyka”, uczestnicy omawiali główne ryzyka dla inwestorów, priorytetowe sektory dla inwestycji, rolę partnerstw lokalnych oraz instrumenty ograniczania ryzyka, w tym gwarancje, mechanizmy ubezpieczeniowe i międzynarodowe programy wsparcia.

Bartłomiej Kot, dyrektor warszawskiego biura Aspen Institute (Polska), otwierając panel, podkreślił aktualność inwestowania w warunkach niestabilności i wojny. Pan Bartłomiej zaznaczył, że celem panelu jest nie tylko omówienie ryzyk, ale także znalezienie praktycznych narzędzi i strategii dla inwestorów, które przyczyniłyby się do rozwoju ukraińskiej gospodarki nawet w czasie wojny.

Violeta Moskalu, założycielka i CEO Global Ukraine & GBH (Francja), podkreśliła, że Ukraina jest obecnie wyjątkowym „laboratorium innowacji”, gdzie odbywają się eksperymenty w dziedzinie odporności, zarządzania kryzysowego i zdecentralizowanego zarządzania. „Nie warto czekać – odkładanie inwestycji ma wysoką cenę” – zaznaczyła prelegentka, dodając, że najbardziej perspektywiczne są inwestycje w projekty lokalne i rozwój społeczności.

Zaznaczyła, że od czasu Rewolucji Godności Ukraina stopniowo zmierza w kierunku zdecentralizowanej demokracji i zarządzania, gdzie inicjatywy gospodarcze tworzone są przez ludzi i dla ludzi, co otwiera nowe możliwości dla inwestorów. Pani Moskalu wezwała do niezwlekania z inwestycjami, ponieważ to właśnie teraz tworzone są warunki do wzrostu i wdrażania innowacyjnych rozwiązań w trudnych warunkach.

Viktoriia Savitska, dyrektorka ds. globalnych w Epicentr Group of Companies (Ukraina), zwróciła uwagę na znaczenie lokalnych partnerstw i elastyczności biznesu w celu ograniczenia ryzyk inwestycyjnych w czasie wojny. Zaznaczyła, że silni partnerzy lokalni pozwalają przyspieszyć procesy i skutecznie realizować projekty nawet w trudnych okolicznościach.

Pani Savitska przytoczyła przykłady adaptacji Epicentr Group, zaznaczając, że firma kontynuowała inwestycje w odnawialne źródła energii, sektor rolny i logistykę, a 46% towarów firmy jest produkowanych na Ukrainie, co zapewnia stabilność i rozwój.

Poinformowała również, że firma przywiązuje szczególną wagę do odpowiedzialności społecznej: „Epicentr Group stworzyła platformy do pozyskiwania międzynarodowego finansowania na lokalne inicjatywy i zapewnia dostęp do materiałów budowlanych oraz innych zasobów”.

„Niezłomna postawa i strategiczna reorientacja priorytetów pozwalają firmie kontynuować działalność, otwierać nowe obiekty i pokazywać, że inwestycje na Ukrainie są możliwe nawet w czasie wojny” – podsumowała Viktoriia Savitska.

Marcin Chruściel, dyrektor Biura Polsko-Ukraińskiej Współpracy Rozwojowej w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej (Polska), w swoim wystąpieniu podkreślił, że jednym z najpoważniejszych niedocenianych ryzyk dla inwestorów na Ukrainie jest dostęp do siły roboczej. Zaznaczył, że w ciągu ostatnich pięciu lat populacja Ukrainy zmniejszyła się o 8% (2020–2025), jednak realna sytuacja, według niego, może być jeszcze gorsza z powodu wojny i procesów migracyjnych.

Według niego, ukraińskie firmy i zagraniczni inwestorzy powinni uwzględniać to ryzyko przy planowaniu projektów, a także szukać innowacyjnych rozwiązań w celu przyciągnięcia i utrzymania pracowników, w szczególności poprzez partnerstwa, programy szkoleniowe i rozwój lokalnej wiedzy eksperckiej.

Prelegent wezwał również do wspólnej pracy z międzynarodowymi partnerami w celu łagodzenia skutków spadku populacji i zapewnienia stabilnego rozwoju biznesu, podkreślając, że kapitał ludzki pozostaje kluczowym zasobem, nawet w trudnych warunkach wojny i niestabilności gospodarczej.

Oksana Strashna, dyrektorka programu inwestycji bezpośrednich w małe i średnie przedsiębiorstwa, Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości Ukraina-Mołdawia (USA), podczas wystąpienia zwróciła uwagę na skalę ryzyk na Ukrainie, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw, ale jednocześnie wyróżniła niedoceniany czynnik – odporność ukraińskich przedsiębiorców i firm.

Przytoczyła statystyki: „Po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny w lutym-marcu 2022 roku, prawie 90% małych i średnich przedsiębiorstw na Ukrainie wznowiło swoją działalność do końca tego samego roku”. To, według Pani Strashnej, pokazuje, że główne niebezpieczeństwo tkwi nie w samych ryzykach, ale w niedocenianiu zdolności ukraińskiego biznesu do adaptacji i odbudowy nawet w ekstremalnych warunkach.

Pani Strashna opowiedziała również o podejściu Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości Ukraina-Mołdawia: „Fundusz przejmuje na siebie ryzyka wojenne i biznesowe, opierając się na starannym badaniu due diligence – ocenie reputacji założycieli, doświadczenia zespołu zarządzającego i zdolności firmy do realizacji strategii wzrostu, zwłaszcza po 2022 roku. Skupiamy się na firmach, które nie tylko przetrwały, ale także wykazują potencjał wzrostu i odporność”.

Według niej, właściwa ocena odporności biznesu i jego zdolności do adaptacji jest kluczem do udanych inwestycji na Ukrainie, nawet w czasach wojny, co stwarza możliwości przyciągnięcia międzynarodowego kapitału.

Mykhailo Kharii, koordynator Inicjatywy Obywatelskiej „Transformacja Ukrainy” (Ukraina), podkreślił kluczowy problem obecnego klimatu inwestycyjnego na Ukrainie, a mianowicie brak strategicznej wizji i planu rozwoju kraju. Według niego, to właśnie brak jasnej strategii utrudnia skuteczne przyciąganie inwestycji zagranicznych i realizację potencjału biznesowego nawet w najtrudniejszych czasach.

Pan Kharii podkreślił, że dla pomyślnej odbudowy i rozwoju Ukrainy niezbędna jest nowatorska polityka gospodarcza, która obejmuje adaptację doświadczeń z procesów transformacyjnych innych krajów, w szczególności Polski, oraz integrację najlepszych międzynarodowych praktyk. Zaznaczył, że obecnie Ukraina potrzebuje koordynacji z międzynarodowymi partnerami w celu stworzenia wspólnej perspektywy, która pozwoli rozwiązywać kwestie przetrwania i jednoczesnej transformacji gospodarki.

Podkreślił konieczność pilnego wdrożenia konkretnego planu działań, który zapewniłby jasną wizję i praktyczne kroki na rzecz rozwoju biznesu i przyciągania inwestycji.

Na trzecim panelu dyskusyjnym „Prowadzenie biznesu na Ukrainie: od transformacji do bezbarierowego ekosystemu biznesowego dla globalnego kapitału” uczestnicy omawiali warunki rozwoju biznesu na Ukrainie, instrumenty wsparcia inwestycji, perspektywiczne sektory gospodarki oraz praktyczne kroki wejścia na rynek.

Moderator panelu, Dmytro Kuzmenko, dyrektor generalny Ukraińskiego Stowarzyszenia Venture Capital i Private Equity (Ukraina), nakreślił kluczowe tematy dyskusji: obecny stan biznesu na Ukrainie, zarówno firm lokalnych, jak i międzynarodowych; dostępne instrumenty wsparcia i stymulowania inwestycji; perspektywiczne sektory oraz praktyczne kroki wejścia na rynek ukraiński.

Pan Dmytro zaznaczył, że nawet po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny żaden z biznesów zrzeszonych w stowarzyszeniu nie zaprzestał działalności na Ukrainie, a wiele firm i funduszy kontynuuje aktywne inwestowanie.

Maryna Khlystun, dyrektor wykonawcza UkraineInvest (Ukraina), opowiedziała o kluczowych instrumentach wsparcia dla inwestorów na Ukrainie.

Podkreśliła rolę UkraineInvest jako „jednego okienka” dla biznesu, które zapewnia wsparcie informacyjne, analityczne, eksperckie i poinwestycyjne, a także doradztwo w zakresie finansowania i strukturyzacji projektów. Pani Maryna przytoczyła konkretne przykłady inwestycji zagranicznych: Unilever UK (20 mln USD), zakład w obwodzie tarnopolskim (Niemcy, 150 mln USD), Kronospan (Austria, 200 mln USD), Nestlé (Szwajcaria, 50 mln USD) i inne, podkreślając, że przemysł i budownictwo pozostają wiodącymi sektorami dla odbudowy i rozwoju gospodarki Ukrainy.

Wskazała strategicznie ważne sektory dla inwestycji: energetykę (słoneczną, wiatrową, biogaz), technologie cyfrowe, produkcję oraz rolnictwo zorientowane na eksport.

Maryna Khlystun wezwała inwestorów do wejścia na rynek ukraiński, zaznaczając, że państwo zapewnia znaczące ulgi i wsparcie dla biznesu nawet w trudnych czasach.

Andrii Artemenko, dyrektor departamentu w Państwowej Służbie Celnej Ukrainy, przedstawił obecny stan regulacji celnych oraz działania na rzecz wsparcia biznesu.

Pan Artemenko podkreślił, że Służba Celna aktywnie transformuje ustawodawstwo i przybliża je do standardów UE. Opowiedział o ulgach dla biznesu w czasie stanu wojennego: tylko w październiku państwo przyznało preferencje podatkowe na kwotę 29 mld UAH, a w ciągu 10 miesięcy – na 253 mld UAH, co sprawia, że obecny czas jest szczególnie korzystny dla inwestycji.

Prelegent przedstawił instrumenty komunikacji i wsparcia dla biznesu: „Jednolite okienko dla handlu międzynarodowego”, bot na Telegramie do szybkiego dostępu do informacji, „HELP DESK” – serwis komunikacyjny dla obywateli i podmiotów działalności gospodarczej.

Andrii Artemenko wezwał inwestorów do korzystania z dostępnych ulg i aktywnej integracji z otoczeniem biznesowym Ukrainy, podkreślając strategiczną perspektywę rozwoju sfery celnej i tworzenia przejrzystych warunków dla inwestycji zewnętrznych.

Yaroslav Romanchuk, partner zarządzający EUCONLAW Group (Ukraina), podzielił się praktycznym doświadczeniem w obsłudze międzynarodowych firm i inwestorów na Ukrainie i poza jej granicami.

Zaznaczył, że wszyscy zagraniczni inwestorzy, którzy współpracowali z EUCONLAW Group przed rozpoczęciem pełnoskalowej wojny, nie opuścili Ukrainy, a 20% firm nawet zwiększyło swoje inwestycje w czasie wojny. Pan Romanchuk podkreślił również rolę Polski jako „okna na UE” dla ukraińskich eksporterów. „Dzięki zakładaniu tam firm, ukraińscy producenci z powodzeniem wprowadzają swoje produkty na rynki UE” – zauważył.

Prelegent przedstawił praktyczne narzędzia dla inwestorów zagranicznych, w tym Foreign Business Hub – platformę, na której można uzyskać kompleksowe wsparcie przy uruchamianiu biznesu na Ukrainie i w Polsce. Zaprezentował również książkę „Prawo biznesowe Ukrainy”, obejmującą 17 gałęzi prawa; obecnie publikacja jest dostępna w języku polskim, a trwają prace nad tłumaczeniami na angielski, czeski, japoński i inne języki. Pan Romanchuk podkreślił, że dla inwestorów kluczowe jest otrzymywanie kompleksowych rozwiązań, które rozwiązują problemy prawne i operacyjne, a nie tylko standardowe konsultacje.

W ramach Kongresu odbył się wywiad z Kristiną Mikulovą, dyrektorką regionalnego centrum Europy Wschodniej Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI, Luksemburg) – największego wierzyciela Unii Europejskiej. Rozmowa była poświęcona priorytetom EBI na Ukrainie, ewolucji wsparcia od pomocy nadzwyczajnej do strategicznej odbudowy, a także roli sektora prywatnego w rekonstrukcji infrastruktury krytycznej.

Wywiad prowadził Andrii Romanchuk, starszy partner EUCONLAW Group (Polska). Odpowiadając na pytanie o rolę i misję Europejskiego Banku Inwestycyjnego na Ukrainie, Pani Mikulova podkreśliła, że EBI jest „bankiem Unii Europejskiej”, jego instytucją finansową, która realizuje 90% swojej działalności wewnątrz UE – około 80 mld euro rocznie, a tylko 10% projektów jest kierowanych poza Unię, a wśród tych krajów Ukraina jest priorytetem nr 1 jako przyszły członek UE.

Zauważyła, że w pierwszych tygodniach po inwazji, wbrew standardowym, długotrwałym procedurom, Bank operacyjnie udzielił Ukrainie prawie 700 mln euro nadzwyczajnego wsparcia.

„Na dzień dzisiejszy łączna wartość inwestycji Banku sięga 4 mld euro, z czego 2,7 mld zostało już faktycznie przyznane i zrealizowane w postaci konkretnych projektów. To setki inicjatyw w różnych regionach – łącznie około 500 subprojektów, z których 120 już zakończono. Chodzi o odbudowę szkół i szpitali, zaopatrzenie w wodę, drogi lokalne, centra usług administracyjnych i inne obiekty infrastruktury społecznej, które zapewniają podstawowe usługi dla ludności” – poinformowała Pani Mikulova.

Szczególny nacisk Pani Mikulova położyła na sektor energetyczny, który jest dziś centralnym priorytetem. W szczególności opowiedziała, że w związku z masowymi atakami na system energetyczny i oczekiwaną trudną zimą, Bank działa w trybie nadzwyczajnego wsparcia: pomaga Naftohazowi w zakupie gazu, finansuje ochronę krytycznych podstacji wspólnie z Ukrenergo, a także inwestuje w odbudowę elektrowni wodnych w Kaniowie, Krzemieńczuku i Dnieprze.

Pani Mikulova poinformowała również, że EBI kontynuuje wsparcie długoterminowej odbudowy Ukrainy. Bank stosuje zróżnicowane podejście – „od granicy do frontu” – które uwzględnia różne poziomy ryzyka i obciążenia dla społeczności. Regiony przyfrontowe otrzymują o 20% wyższe wsparcie grantowe, ponieważ to one najbardziej cierpią z powodu ostrzałów i zniszczeń. Dodała, że Bank uczestniczy w projektach integrujących ukraińską infrastrukturę z europejską: „Niedawno otwarto pierwszy odcinek ukraińskiej normalnotorowej linii kolejowej między Czopem a Użhorodem – symboliczny, ale ważny krok w kierunku jednolitego rynku UE”.

Pani Kristina podkreśliła, że odbudowa Ukrainy wymaga około 500 mld euro, a same zasoby publiczne i międzynarodowe nie wystarczą – konieczne jest aktywne zaangażowanie biznesu. Dlatego EBI już teraz wspiera ukraińskie małe i średnie przedsiębiorstwa poprzez banki partnerskie, zapewniając im dostęp do kredytów na lepszych warunkach.

Pani Mikulova zauważyła również, że Bank przygotowuje dwa nowe instrumenty w celu zapewnienia większego napływu inwestycji:

Flagowy Fundusz UE dla Ukrainy: do 500 mln euro inwestycji; po ogłoszeniu spółki zarządzającej zostaną określone priorytetowe kierunki finansowania.
Program dla dużych ukraińskich i europejskich firm: EBI pokryje do 100% ryzyk wojennych, minimalny projekt od 25 mln euro, potencjał mobilizacji do 800 mln euro, składanie wniosków rozpocznie się w II kwartale 2026 roku.

„Te instrumenty mają pokazać nowy model partnerstwa państwa i biznesu oraz pomóc w przyciągnięciu kapitału prywatnego do odbudowy Ukrainy znacznie szybciej i na większą skalę” – podsumowała Kristina Mikulova.

Czwarty panel dyskusyjny był poświęcony jednemu z najpilniejszych problemów ukraińskiej gospodarki: jak przejść od finansowania kryzysowego do stabilnych i długoterminowych inwestycji prywatnych, które staną się fundamentem odbudowy i rozwoju kraju.

Eksperci z wiodących międzynarodowych organizacji finansowych, funduszy i inicjatyw inwestycyjnych omawiali, jakie modele działają już teraz, co utrudnia skalowanie inwestycji prywatnych i jakie podejścia są niezbędne do odbudowy odpowiadającej standardom XXI i XXII wieku.

Otwierając panel, moderator Andrii Romanchuk, starszy partner EUCONLAW Group, podkreślił, że w ciągu ostatnich czterech lat Ukraina otrzymała bezprecedensowe wsparcie finansowe – zarówno od instytucji międzynarodowych, jak i poprzez programy celowe dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz infrastruktury. Zauważył jednak, że kluczowym pytaniem pozostaje przejście od budżetu kryzysowego do zrównoważonego finansowania prywatnego i pełnoprawnego rozwoju inwestycyjnego.

Podczas swojego wystąpienia Florence Bachelard-Bakal, dyrektorka, szefowa regionalnego działu produkcji i usług w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR, Wielka Brytania), nakreśliła rolę EBOiR jako jednego z kluczowych partnerów finansowych Ukrainy i zwróciła uwagę na bezprecedensową skalę inwestycji, które Bank kieruje na wsparcie ukraińskiej gospodarki w warunkach wojennych.

Podkreśliła, że Ukraina jest nie tylko odbiorcą pomocy międzynarodowej, ale także pełnoprawnym akcjonariuszem EBOiR, co podkreśla strategiczne partnerstwo i wspólną odpowiedzialność za odbudowę kraju. „Po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji akcjonariusze Banku zwiększyli jego kapitał o 4 mld euro, co pozwoliło znacznie rozszerzyć portfel inwestycyjny. Od lutego 2022 roku EBOiR zainwestował już 8,4 mld euro w ukraińską gospodarkę, a tylko w pierwszych miesiącach 2025 roku wartość nowych projektów wyniosła prawie 3 mld euro” – zauważyła Pani Bachelard-Bakal.

Wśród kluczowych sektorów gospodarki wymieniła: energetykę i bezpieczeństwo energetyczne, logistykę kolejową, krytyczną infrastrukturę komunalną, sektor bankowy oraz wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw. Poinformowała również, że Bank przywiązuje szczególną wagę do „zielonej” odbudowy: „Ponad połowa rocznego portfela jest oznaczona jako „green-labeled” i inwestowana w efektywność energetyczną, modernizację przemysłu, technologie niskoemisyjne i modernizację infrastruktury miejskiej”.

Florence Bachelard-Bakal podkreśliła, że EBOiR aktywnie wspiera rozwój kapitału prywatnego i funduszy inwestycyjnych, w szczególności współpracuje z Horizon Capital, a w najbliższym czasie planuje nowe inwestycje w firmy technologiczne i przedsiębiorstwa zorientowane na eksport.

Dodała, że przy dużych projektach z finansowaniem powyżej 10 mln euro Bank pracuje bezpośrednio, podczas gdy mniejsze inwestycje realizowane są za pośrednictwem ukraińskich banków partnerskich, co pozwala jednocześnie wspierać strategiczne gałęzie gospodarki oraz małe i średnie przedsiębiorstwa.

Jednak, według Florence, trwająca agresja rakietowa i dronowa hamuje napływ inwestycji prywatnych. „Aby odnieść większy sukces, potrzebujemy końca bombardowań. Zakończenie aktywnych działań wojennych natychmiast zwiększy wolumen pomocy grantowej i pozwoli przyciągnąć wielokrotnie więcej inwestycji prywatnych” – podkreśliła.

Bohdan Senchuk, prezes SBA, doradca Swedfund PA, koordynator WaterWorx i koordynator akceleratora Innovate Ukraine (Szwecja), podczas panelu opowiedział o kluczowej roli szwedzkich firm we wspieraniu ukraińskiej gospodarki i wojska od pierwszych dni pełnoskalowej inwazji.

Koordynuje pomoc i realizuje projekty w ramach Swedfund i Accelerator Program, mające na celu odbudowę infrastruktury krytycznej w sektorach zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, zaopatrzenia w ciepło, zaopatrzenia w energię, cyfryzacji, transportu i opieki zdrowotnej.

Zaznaczył, że od 2023 roku zrealizowano już ponad 40 projektów infrastrukturalnych, a szczególną uwagę poświęcono wsparciu wodociągów na linii frontu: „Na pierwszym etapie każdy z pięciu wodociągów otrzymał po 1 mln USD”.

Podkreślił znaczenie wysokich standardów technicznych w przetargach: „80% oceny powinny stanowić kryteria techniczne, a tylko 20% – cena”. Według niego, bez takich warunków wysokiej jakości europejskie firmy nie będą mogły konkurować, a przetargi przez Prozorro często nie dają szansy na wygraną zaawansowanym technologicznie dostawcom z powodu niedostatecznie opracowanych specyfikacji technicznych.

Bohdan Senchuk podkreślił, że tylko przy ścisłym przestrzeganiu standardów technicznych odbudowa infrastruktury będzie wysokiej jakości, skuteczna i trwała, co jest kluczowe dla odbudowy Ukrainy po wojnie.

Christine Zhou, dyrektorka wykonawcza Bankers without Boundaries i partnerka w Innovate Ukraine (Wielka Brytania), opowiedziała o pracy swojej organizacji, która zrzesza byłych bankierów inwestycyjnych i specjalizuje się w finansowaniu projektów na rzecz zrównoważonego rozwoju Ukrainy.

Zaznaczyła, że program Innovate Ukraine, finansowany przez rząd Wielkiej Brytanii, koncentruje się na innowacjach i nowych technologiach w odbudowie energetyki.

Pani Zhou podkreśliła, że kluczowym problemem dla innowacji jest tak zwana „Dolina Śmierci” (Valley of Death) – strefa między opracowaniem naukowo-technicznym a komercyjnym skalowaniem, gdzie większość technologii ponosi porażkę. „W warunkach wojennych projekty innowacyjne stają w obliczu podwójnego ryzyka: technologicznego i wojennego” – podkreśliła.

Zauważyła, że Bankers Without Boundaries pomagają ukraińskim innowacjom znaleźć partnerów komercyjnych, łączyć granty z inwestycjami, ograniczać ryzyko, przygotowywać projekty do poziomu „bankable”, czyli nadającego się do finansowania przez duże międzynarodowe instytucje. „Naszym zadaniem jest przeprowadzenie ukraińskich innowacji przez dolinę śmierci do punktu, w którym będą mogły być finansowane przez duże instytucje, takie jak EBOiR i EBI” – zaznaczyła Christine Zhou.

Z kolei Olga Titar, Partnerships & Growth w Crowd Ukraine Invest AG (Niemcy), podkreśliła znaczenie przejrzystych i regulowanych mechanizmów inwestycyjnych oraz partnerstw w celu wzmocnienia zaufania inwestorów. Zaznaczyła, że Crowd Ukraine stała się pierwszą niemiecką firmą specjalizującą się w mobilizacji prywatnego kapitału europejskiego na rzecz ukraińskich projektów odbudowy, oferując inwestorom bezpieczny udział w rozwoju Ukrainy poprzez regulowane instrumenty finansowe i gwarancje państwowe Niemiec.

Szczególną uwagę Pani Olga poświęciła inwestycjom zielonym i ESG, podkreślając, że Crowd Ukraine współpracuje z międzynarodowymi partnerami technologicznymi i ekologicznymi w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju i przestrzegania zasad odpowiedzialności ekologicznej we wszystkich projektach.

Opowiedziała również o planach firmy dotyczących stworzenia ponad 50 hubów co-workingowych i co-livingowych na całej Ukrainie do 2030 roku, aby wspierać specjalistów IT i „cyfrowych tubylców”, tworzyć przestrzenie dla startupów, a także przyczyniać się do rozwoju społeczności lokalnych.

Olga Titar podkreśliła, że głównym wyzwaniem jest zapewnienie zaufania i bezpiecznych instrumentów inwestycyjnych. „Dlatego Crowd Ukraine łączy inwestycje prywatne z gwarancjami państwowymi i strategicznymi partnerstwami z samorządami, kładąc podwaliny pod przyciągnięcie dużych graczy, takich jak EBOiR i EBI” – podsumowała prelegentka.

Kristina Mikulova, dyrektorka regionalnego centrum Europy Wschodniej Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI, Luksemburg), podczas swojego wystąpienia podkreśliła kluczową rolę władz lokalnych w odbudowie Ukrainy. Według niej, około jedna trzecia wszystkich operacji EBI w kraju jest realizowana właśnie poprzez współpracę ze społecznościami i organami samorządu terytorialnego.

„Obecnie Bank realizuje ponad 500 projektów o łącznej wartości prawie 800 mln euro. Wśród priorytetowych programów znajdują się District Heating Program o wartości 200 mln euro, realizowany przez trzy ukraińskie banki (Oszczadbank, Ukreximbank, Ukrgasbank), oraz Water Recovery Program o wartości 200 mln euro (pierwsze 100 mln euro już przyznano, w tym 50 mln euro grantów od Komisji Europejskiej)” – opowiedziała Pani Mikulova.

Dodała, że EBI aktywnie działa na miejscu, przy wsparciu UNDP i GIZ, organizuje regularne wizyty w obwodach, aby oceniać potrzeby społeczności i zapewniać skuteczną odbudowę infrastruktury.

Piąty panel dyskusyjny „Od pomocy do inwestycji: instrumenty finansowe i rozwiązania dla zrównoważonego rozwoju regionów Ukrainy” koncentrował się na kluczowym dla Ukrainy pytaniu: jak przejść od modelu wsparcia darczyńców do pełnoprawnego rozwoju inwestycyjnego już teraz, w czasie wojny. Uczestnicy panelu omawiali, jakie instrumenty mogą otworzyć drogę kapitałowi prywatnemu i instytucjonalnemu, co obecnie powstrzymuje inwestorów i jakie formaty współpracy działają już w praktyce.

Szczególną uwagę poświęcono roli sektora prywatnego, przede wszystkim venture capital i private equity, który tworzy projekty, buduje pipeline inwestycyjny i może stać się motorem przejścia od pomocy do gospodarki inwestycyjnej.

Moderator panelu, Andriy Kolodyuk, przewodniczący rady nadzorczej Ukraińskiego Stowarzyszenia Venture Capital i Private Equity (UVCA, Ukraina), otwierając dyskusję, podkreślił, że w ciągu 25 lat osobiście zainwestował w dziesiątki ukraińskich firm i kontynuuje to nawet w czasie wojny, dodając, że jego ostatnia inwestycja miała miejsce zaledwie dwa miesiące temu. Podkreślił, że dziś UVCA zrzesza ponad 50 funduszy, podczas gdy w 2014 roku było ich tylko siedem, co pokazuje dynamiczny rozwój ukraińskiego rynku inwestycyjnego.

Pan Andriy przedstawił również wyniki badania UVCA „Stormy Decade”, według którego ukraińscy przedsiębiorcy przyciągnęli 10 mld USD inwestycji w ciągu ostatnich dziesięciu lat, przy czym większość tych środków stanowił kapitał prywatny.

Piotr Dmuchowski, prezes zarządu PFR TFI (Polska), opowiedział o podejściu Polski do inwestycji na Ukrainie. PFR aktywnie inwestuje poprzez koinwestycje z polskimi firmami, które już działają na rynku ukraińskim – obecnie jest ich ponad 600.

„Podstawową zasadą jest wiarygodny polski partner, który dobrze zna rynek” – zaznaczył Piotr Dmuchowski. Wspomniał o udanym przypadku z 2023 roku, kiedy wspólnie z UVCA dokonano inwestycji, która bez wsparcia polskiej agencji kredytów eksportowych KUKE byłaby niemożliwa.

Pan Dmuchowski poinformował również, że PFR Group jest jednym z największych inwestorów w fundusze private equity i venture capital w regionie, z łączną wartością inwestycji wynoszącą prawie 1 mld USD, a osobno firma zainwestowała 30 mln USD w fundusz wspierający projekty podwójnego zastosowania i sektora obronnego, bezpośrednio związane z rynkiem ukraińskim.

Według niego, doświadczenie Polski pokazuje praktyczną, komercyjną ścieżkę przyciągania kapitału dla Ukrainy: poprzez lokalnych partnerów, gwarancje, fundusze funduszy oraz inwestycje w projekty podwójnego zastosowania i sektora obronnego.

Anna Rogers, dyrektorka ds. rozwoju międzynarodowego w TheCityUK (Wielka Brytania), podkreśliła, że globalny trend wskazuje na spadek wolumenu oficjalnej pomocy rozwojowej, dlatego kraje przechodzą na modele, w których kluczową rolę odgrywa sektor prywatny. Podkreśliła, że dla międzynarodowych inwestorów decydujące są przewidywalność systemu, wiarygodność otoczenia regulacyjnego, ochrona inwestycji oraz możliwość swobodnego przepływu kapitału.

Anna Rogers zwróciła szczególną uwagę na znaczenie rozwiniętego rynku ubezpieczeń od ryzyka, który w połączeniu z gwarancjami państwowymi może stać się jednym z najpotężniejszych narzędzi przyciągania inwestycji na Ukrainę.

Zauważyła również, że wcześniejsze próby stworzenia państwowego mechanizmu ubezpieczeń wojennych na Ukrainie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, a obecnie działają jedynie tymczasowe rozwiązania kompensacyjne, które wymagają znacznego dopracowania.

Pani Rogers zwróciła uwagę na konieczność wdrożenia nowych instrumentów finansowych, w szczególności alternatywnych modeli ubezpieczeń, puli ryzyk oraz produktów finansowych powiązanych z zobowiązaniami ubezpieczeniowymi. Ostrzegła jednocześnie przed ryzykiem powstawania luk w ochronie, gdy lokalne firmy ubezpieczeniowe mogą wykluczać kluczowe punkty, tworząc dodatkowe, ukryte ryzyka dla inwestorów.

Olena Smyrnova, dyrektorka i szefowa ukraińskiego biura Swedfund International (Szwecja), podkreśliła, że inwestorzy tradycyjnie kierują się stabilnością, której Ukraina w warunkach wojennych nie może w pełni zagwarantować. Dlatego pierwszymi inwestorami na rynku pozostają dziś lokalne firmy, a także międzynarodowe instytucje finansowe i fundusze rozwoju.

Podkreśliła, że kluczową rolą takich instytucji jest dawanie przykładu i ograniczanie ryzyka dla inwestorów prywatnych, otwierając drogę dla szerszego strumienia kapitału. Olena Smyrnova zaznaczyła również, że jej organizacja ma już szereg zatwierdzonych inwestycji na Ukrainie, które wkrótce zostaną oficjalnie ogłoszone.

Dodała, że główne obszary działalności Swedfund to energetyka i klimat, systemy żywnościowe i łańcuchy rolne oraz inkluzja finansowa.

Svitlana Babak Andersen, dyrektorka zarządzająca i współkierowniczka działu opieki zdrowotnej i Ukrainy w Impact Fund Denmark (Dania), opowiedziała o podejściu funduszu do inwestycji na Ukrainie, podkreślając, że jego działalność nie została przerwana nawet po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny. Impact Fund Denmark aktywnie wspiera projekty w sektorach rolnictwa, agrotechniki, elektroniki, obróbki metali, private equity oraz bankowości.

Svitlana Babak Andersen zaznaczyła, że dla rozszerzenia inwestycji szczególnie ważne są gwarancje ryzyka, ubezpieczenia polityczne oraz ochrona przed ewentualnymi stratami.

Wymieniła również kluczowe kryteria dla inwestycji: firmy, które wzmacniają odporność gospodarczą Ukrainy, tworzą eksport, przyczyniają się do rozwoju technologicznego i odpowiadają na potrzeby odbudowy kraju.

Japońskie firmy są bardzo ostrożne w kwestii ryzyka, dlatego cenią sobie osobiste wizyty w miejscach realizacji projektów i kontakty z lokalnymi partnerami, zaznaczył Shigeru Kono, doradca w JETRO Kijów (Japonia). „Bezpośrednie kontakty, dostęp do lokalnych partnerów i aktualne dane z rynku – to klucz do zaufania japońskich inwestorów” – podkreślił Shigeru Kono.

Zaznaczył, że integracja ukraińskiej gospodarki ze standardami UE podniesie jakość projektów i przyczyni się do przyciągnięcia japońskiego kapitału. Wskazał na główne obszary zainteresowania japońskich firm: przemysł, infrastrukturę, sektory technologiczne, a także potencjalnie projekty podwójnego zastosowania i elektronikę.

Podsumowując, Shigeru Kono dodał: „Aby przyciągnąć japoński biznes, Ukraina musi stworzyć warunki do jego obecności na miejscu i zapewnić bezpieczne i przewidywalne ramy współpracy”.

Finałowy panel dyskusyjny „Ambasadorowie gospodarczy: jak stowarzyszenia biznesowe budują zaufanie i otwierają nowe horyzonty dla inwestycji na Ukrainie” odbył się pod moderacją Konstantina Magaletskiego, współzałożyciela SUP i Green Recovery Fund Ukraine (Ukraina).

Podczas panelu uczestnicy omawiali znaczenie ścisłej współpracy stowarzyszeń biznesowych dla wzmocnienia więzi gospodarczych i rozwoju nowych możliwości dla ukraińskich firm na rynku europejskim. Szczególną uwagę poświęcono roli instrumentów państwowych i prywatnych w stymulowaniu współpracy gospodarczej między krajami.

Jacek Krawczyk, doradca prezydenta Konfederacji Lewiatan (Polska), opowiedział o aktywnej roli stowarzyszenia w angażowaniu ukraińskich organizacji w BusinessEurope – największe europejskie stowarzyszenie biznesowe, zrzeszające 36 krajów, w tym Szwajcarię, Turcję i Norwegię.

Podkreślił znaczenie stopniowej integracji ukraińskich organizacji z europejskim otoczeniem biznesowym, uwzględniając złożoność europejskich procedur i potrzebę profesjonalnego wsparcia.

Poinformował, że wśród inicjatyw Lewiatana znalazły się szkolenia z arbitrażu i mediacji dla ukraińskich prawników, a także specjalne programy dla kobiet-liderek biznesu z Ukrainy.

Podkreślił również, że Konfederacja na co dzień wspiera ukraińskich przedsiębiorców, zapewniając niezbędne zasoby i powierzchnie biurowe w Warszawie, co sprzyja rozwojowi biznesu i wzmacnianiu więzi gospodarczych między krajami.

Łukasz Bernatowicz, prezes Związku Pracodawców Business Centre Club (Polska), opowiedział o pracy Komisji BCC ds. Inwestycji na Ukrainie, która od dwóch lat świadczy specjalistyczne doradztwo w zakresie instrumentów wsparcia inwestycji i współpracy z ukraińskimi firmami.

Podkreślił znaczenie integracji polskich i ukraińskich przedsiębiorców poprzez wydarzenia biznesowe, konferencje i misje gospodarcze, które odbyły się w Kijowie i Rzymie, a także są planowane w Turcji.

Prelegent zwrócił uwagę na problem niedostatecznego zainteresowania biznesu wykorzystaniem dostępnych instrumentów wsparcia, takich jak KUKE, PFR TFI oraz programy Ministerstwa Funduszy Europejskich.

Szczególną uwagę poświęcił wspólnym projektom B2B, w tym przykładowi firmy EUVIC, która zainwestowała w kilku ukraińskich miastach (Kijów, Lwów, Winnica, Charków), przejęła trzy firmy i kontynuuje współpracę z ukraińskimi założycielami, utrzymując wspólne przedsięwzięcia.

Andrzej Szumowski, wiceprezes i dyrektor departamentu stosunków zewnętrznych Krajowej Izby Gospodarczej (Polska), podkreślił historyczną bliskość Polski i Ukrainy oraz zaznaczył, jak ważne jest wspieranie Ukrainy w czasach kryzysu.

Zaznaczył, że współczesna Ukraina potrzebuje rozwoju, a nie tylko odbudowy, a programy takie jak Team Poland for Ukraine przyczyniają się do tego poprzez aktywne partnerstwo biznesowe, w którym szczególną uwagę poświęcono znaczeniu znajomości, wzajemnego zrozumienia i zaufania między przedsiębiorcami, które stają się podstawą wspólnych inicjatyw i inwestycji.

Andrzej Szumowski zwrócił również uwagę na praktyczne aspekty wspierania ukraińskiego biznesu, w tym na projekty wspólnego rozwoju, instrumenty wsparcia państwowego i prywatnego, a także perspektywy skalowania współpracy między krajami poprzez projekty B2B. Podkreślił, że Polska jest gotowa pomagać Ukrainie nie tylko finansowo, ale także poprzez tworzenie sieci zasobów, doradztwa i platform roboczych dla ukraińskich przedsiębiorców.

Sylwia Krasoń-Kopaniarz, wiceprezes zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Przedsiębiorców Polskich na Ukrainie (MSPPU, Ukraina), opowiedziała o działalności MSPPU, które zrzesza około 70 polskich firm działających na Ukrainie w różnych sektorach gospodarki.

Zaznaczyła, że przed wojną Stowarzyszenie aktywnie przyczyniało się do wzmocnienia pozycji polskich przedsiębiorstw na Ukrainie, promowało interesy i budowało zaufanie z ukraińskim biznesem. Po rozpoczęciu wojny, według Sylwii Krasoń-Kopaniarz, MSPPU przeorientowało swoją działalność na wspieranie biznesu obu krajów poprzez rozwój kontaktów, nawiązywanie znajomości i pomoc we wspólnych projektach.

Podkreśliła, że do realizacji potencjalnych inicjatyw potrzebne jest wsparcie finansowe ze strony państwa, które pozwoliłoby ukraińskim i polskim firmom na skuteczniejszą współpracę i otwieranie nowych możliwości gospodarczych.

Julia Kowalczuk, zastępca dyrektora Departamentu Relacji i Rozwoju w Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP, Polska), opowiedziała o wsparciu dla ukraińskich firm w Polsce. Podkreśliła, że w latach 2023–2024 Związek udzielił pomocy ponad 300 ukraińskim przedsiębiorstwom w relokacji i eksporcie towarów do Polski.

Ponadto opowiedziała o wdrażaniu indywidualnych spotkań B2B oraz mapowaniu rynków i sektorów pod kątem potencjalnej współpracy, przytaczając przykład współpracy polskiej firmy z ukraińskimi przedsiębiorstwami z branży dronów.

Pani Kowalczuk podkreśliła, że takie praktyczne narzędzia pomagają ukraińskiemu biznesowi integrować się z rynkiem europejskim i otwierają nowe możliwości dla wspólnych inwestycji i rozwoju.

Moderator panelu, Konstantin Magaletskyi, współzałożyciel SUP i Green Recovery Fund Ukraine (Ukraina), kończąc panel, zwrócił uwagę na znaczenie projektów zrealizowanych przez ukraińskie i polskie stowarzyszenia biznesowe w ostatnich latach i podkreślił wagę wymiany praktycznych doświadczeń między przedsiębiorcami obu krajów.

Konstantin Magaletskyi zwrócił uwagę na kluczową rolę współpracy stowarzyszeń w integracji ukraińskiego biznesu z europejską wspólnotą gospodarczą oraz w rozwoju wspólnych inicjatyw stymulujących wzrost gospodarczy i potencjał inwestycyjny.

Kongres został uroczyście zakończony słowem końcowym współprzewodniczących komitetu organizacyjnego, Yaroslava Romanchuka i Andriia Romanchuka, którzy wyrazili szczere podziękowania wszystkim uczestnikom za aktywny udział i merytoryczne dyskusje. Zaprosili również do udziału w kolejnym Kongresie, który odbędzie się w Kijowie w dniach 28–29 maja 2026 roku, obiecując jeszcze więcej interesujących tematów, nowych kontaktów i perspektywicznych inicjatyw na rzecz rozwoju środowiska inwestycyjnego.