2 lipca odbyła się transmisja na żywo KUKHAR Discussion Court na temat „Opodatkowanie w UE: Porady najlepszych doradców podatkowych dla ukraińskich migrantów” w ramach inicjatywy Ukraine Economic Outlook. Wiodący ukraińscy prawnicy podatkowi udzielili słuchaczom porad na żywo na temat rezydencji podatkowej ukraińskich migrantów za granicą. Spotkanie moderował Mykhailo Kukhar, wykładowca podstawowego kursu makroekonomii „Business School MIM-Kyiv” i starszy ekonomista Ukraine Economic Outlook.
Prelegentem wydarzenia został Yaroslav Romanchuk, prawnik i partner zarządzający EUCON Legal Group, który podczas transmisji skupił się na opodatkowaniu dochodów obywateli Ukrainy przebywających za granicą przez pryzmat praktycznych doświadczeń zespołu praktyki podatkowej Warszawskiego biura EUCON.
Odpowiadając na pytania o statusy, jakie ukraińscy migranci mogą uzyskać w Polsce, Yaroslav Romanchuk zwrócił uwagę, że obecnie przesiedleńcy mogą zalegalizować swój pobyt na terytorium Polski na dwa sposoby: poprzez uzyskanie statusu uchodźcy lub ochrony czasowej.
W kontekście tematu rezydencji podatkowej ukraińskich migrantów w Rzeczypospolitej Polskiej ważne jest wyjaśnienie odpowiedzi polskiego Ministerstwa Finansów, że Ukraińcy mogą nie płacić podatków w Polsce. Pan Yaroslav zwrócił uwagę, że mimo fali debat nadal należy konstruktywnie i kompleksowo rozpatrywać tę kwestię: np. w Polsce istnieje ustawa „O podatku dochodowym od osób fizycznych”, która jasno definiuje rezydencję podatkową, a więc istnieją dwa kryteria, według których osoba jest uznawana za rezydenta podatkowego Polski: 1) osoba posiada w Polsce ośrodek interesów osobistych (życiowych) i gospodarczych; 2) osoba przebywa w Polsce powyżej 183 dni. Prelegent podkreślił, że w przypadku spełnienia jednego z powyższych warunków rezydencji, ale jednocześnie Ukraina traktuje osobę jako swojego rezydenta podatkowego, należy skorzystać z konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania, przyjętej między rządami Ukrainy i Polski, która wyraźnie wymienia warunki pozwalające na konkretne określenie rezydencji. Ponadto ekspert podkreślił, że pismo wydane przez Ministerstwo Finansów nie ma mocy prawnej i nie ma odniesienia do źródeł ustawodawstwa, więc wynika z niego, że Ukraińcy, którzy przebywają w Polsce dłużej niż 183 dni, w rzeczywistości stali się rezydentami podatkowymi Polski. Ale to, czy dana osoba musi już zadeklarować środki finansowe w Polsce, jest kwestią otwartą, gdyż każdy przypadek wymaga indywidualnego rozpatrzenia. Jeśli chodzi o deklarację środków, z którymi Ukraińcy przyjechali do Polski, Romanchuk zaznaczył, że jeśli ta kwota nie przekracza 10000 dolarów, to nie powinno być problemów z deklaracją.
Równie ważny jest komentarz Yaroslava Romanchuka o rozbijaniu mitów, że jeśli obywatel Ukrainy oficjalnie pracuje i płaci podatki w Polsce, to przy stosowaniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania może nie płacić nic na Ukrainie. Ekspert wyjaśnił, że po pierwsze istnieje różnica między stawkami podatkowymi obu krajów, a po drugie istnieje znaczna różnica w zakresie bazy podatkowej. Ponadto w każdym kraju istnieje wyraźna norma mówiąca o konieczności deklarowania środków ze źródłem pochodzenia z zagranicy, choć na Ukrainie kwestia ta jest dość problematyczna. Zdaniem prelegenta, na sytuację wpłynie również upływ terminu na zadeklarowanie ukrytych dochodów na podstawie Prawa Ukrainy „O amnestii podatkowej” oraz wejście w życie na Ukrainie od 1 stycznia 2023 roku warunków Światowego Forum CRS w sprawie wymiany informacji podatkowych.
Yaroslav Romanchuk, mając na uwadze swoje wieloletnie doświadczenie na polskim rynku, udzielił praktycznych porad dotyczących doładowania i prowadzenia rachunków w europejskich bankach, patrząc na specyfikę otwierania konta w Polsce oraz proces potwierdzania pochodzenia dochodów dla banków. „Przychodząc do banku, osoba musi mieć 'poprawną’, prawdziwą legendę, więc nie należy tego zaniedbywać” – podkreślił prawnik.
Na koniec partner zarządzający EUCON radził widzom w relacjach z bankami europejskimi: 1) zebrać dokumenty i przygotować odpowiednie legendy, nie korzystać z doświadczeń ukraińskich (w szczególności przelewy z karty na kartę); 2) szukać i współpracować z polskimi doradcami podatkowymi; 3) unikać agresywnego planowania podatkowego. W kwestii ustawodawstwa Yaroslav Romanchuk powiedział, że istnieje pilna potrzeba zmian w ustawie Ukrainy „O walutach i operacjach walutowych” w kontekście tego, że ukraińscy przedsiębiorcy indywidualni mogą otwierać konta tylko w ukraińskich bankach. Ponadto istnieje potrzeba przygotowania na przyszłość ustawy „O całkowitej amnestii”, ponieważ w rzeczywistości wszyscy ukraińscy przesiedleńcy przebywający w Polsce dłużej niż 183 dni naruszają ukraińskie przepisy podatkowe. Na zakończenie swojego wystąpienia prelegent podkreślił, że obywatele powinni być przygotowani do ścisłej współpracy z organami podatkowymi w przyszłości.