15 września w PAIH w Warszawie odbyło się kolejne praktyczne seminarium „Tymczasowe relokacja biznesu od A do Z: jak ukraińskie firmy w warunkach wojennych mogą wejść na polski rynek i skorzystać ze wsparcia państwa„. Organizatorem wydarzenia była Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH), a partnerem merytorycznym seminarium centrum doradcze ukraińskiego Ministerstwa Transformacji Cyfrowej Diia.Business.Warszawa, EUCON Grupa Prawnicza oraz Biuro Rachunkowe E-Report.
Wydarzenie zostało otwarte słowami powitalnymi przez organizatorów. Moderator spotkania i administrator Cowork Ukraine, PAIH Svetlana Genina nakreśliła treść i cel tego seminarium, które ma szczególne znaczenie w kontekście rosnącej potrzeby wsparcia ukraińskich firm relokowanych do Polski. Oleksandra Iliashenko, szefowa Centrum Dia.Biznes.Warsaw, pogratulowała uczestnikom i podkreśliła znaczenie takich wydarzeń odpowiadających na aktualne zapotrzebowanie, dzieląc się informacjami o działalności organizacji na rzecz wsparcia ukraińskich przedsiębiorców w Polsce. Adwokat i partner zarządzający EUCON Yaroslav Romanchuk ze swojej strony nakreślił wektory działalności Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, które udziela wsparcia nie tylko przedsiębiorcom, ale także ukraińskim studentom studiującym na polskich uczelniach, a od pierwszych dni pełnowymiarowej wojny na Ukrainie zbiera i transportuje pomoc humanitarną oraz zrzesza ukraińskich przedsiębiorców w Polsce, aby pomóc im w adaptacji na polskim rynku. Konsultantka ośrodka Diia.Business.Warszawa, Viktoria Bulgakova, zauważyła, że 90 proc. porad udzielonych przez organizację dotyczyło rozpoczęcia działalności gospodarczej w Polsce, co pokazuje, że relokowani ukraińscy przedsiębiorcy zaadaptowali się i są gotowi do wznowienia działalności, dlatego takie działania są niezbędne, aby wspierać ukraiński biznes na teretorium Polski.
Blok „Wsparcie rządowe w Polsce i oferta PAIH dla ukraińskich firm” rozpoczął się od prezentacji Tatiany Czurza, Project Managera Centrum Eksportu PAIH, która opowiedziała o narzędziach wsparcia dla Ukraińców ze strony PAIH w Polsce. Tetiana szczegółowo wyjaśniła komplementarną ofertę Grupy PFR, opisując strukturę Grupy i możliwości, jakie dają różne struktury tworzące PFR. Ekspert przedstawił zasięg geograficzny i cele PAIH jako międzynarodowego partnera biznesowego, wymienił propozycję biznesową struktury w zakresie trzech kluczowych filarów – eksportu, inwestycji i partnerstwa, a także usługi, które kijowski oddział, tymczasowo przeniesiony do Warszawy, oferuje polskim inwestorom zainteresowanym wejściem na rynek ukraiński. Prelegentka rozwinęła działania wspierające ukraiński biznes w Polsce na rzecz rozwoju partnerstwa polsko-ukraińskiego, w szczególności odpowiedź na agresję militarną Rosji oraz działalność co-working roomu przy PAIH, który jest bezpłatny dla Ukraińców.
Kolejnym prelegentem był Artem Karvan z Centrum Inwestycyjnego PAIH, Poland Business Harbour, który nakreślił działalność PAIH w zakresie bezpłatnego wsparcia inwestorów w Polsce we wszystkich obszarach, przedstawił portfolio Centrum i opowiedział o zrealizowanych z sukcesem przypadkach, podał podstawowe informacje o Sektorze Usług Biznesowych (BSS), poparte aktualnymi statystykami. Przechodząc do analizy puli IT, Artem przedstawił geografię informatyków w Polsce, w szczególności, według prelegenta, każde miasto zatrudnia ponad 10000 specjalistów, a głównymi ośrodkami oprogramowania są Warszawa, Kraków, Wrocław, Katowice, Poznań, Gdańsk. Ekspert szczegółowo opowiedział o warunkach uczestnictwa w programie Poland Business Harbour. Program oferuje więc: przyspieszoną procedurę wizową, rynek pracy (łatwy dostęp), możliwość założenia i prowadzenia prywatnego biznesu, programy wsparcia i rozwoju dla wybranych start-upów. Należy pamiętać, że wszystkie świadczenia dotyczą również członków rodzin uczestników programu. Również Artem Karvan powiedział, że program został stworzony we współpracy z Kancelarią Premiera, Ministerstwem Rozwoju i Technologii, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, PARP, PAIH i SHP i skupia się na trzech grupach docelowych, a mianowicie specjalistach IT, start-upach technologicznych, MŚP i dużych przedsiębiorstwach. Prelegent wyjaśnił, jak skorzystać z programu, podzielił się statystykami dotyczącymi pomyślnie zrealizowanych spraw w ramach programu, wyjaśnił na przykładach, dlaczego polski rynek jest atrakcyjny, a na zakończenie przedstawił programy pomocy publicznej i fundusze UE w Polsce, w szczególności zachęty inwestycyjne i wsparcie dla projektów badawczo-rozwojowych i technologicznych.
W ramach kolejnego bloku „Sposoby relokacji biznesu do Polski, procedura prawna przeniesienia lub założenia firmy” Yaroslav Romanchuk szczegółowo opisał etapy, metody (rejestracja nowej firmy, przedstawicielstwo, redomicyliacja), koszty, konsekwencje, zalety i wady relokacji biznesu (przez pryzmat każdej z metod). Yaroslav skupił się również na zaletach polskiego rynku dla inwestorów zagranicznych (specjalne strefy ekonomiczne, przemysłowe parki technologiczne, granty państwowe, programy strukturalne, dostęp do środków finansowych, państwowe kredyty eksportowe, tanie kredyty bankowe, określone ulgi podatkowe) oraz każdej z form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce z uwzględnieniem ich zalet i wad. Prelegent opowiedział o działalności Ukrainian Business Hub w Warszawie oraz o zakresie usług i możliwości, jakie oferuje on ukraińskim przedsiębiorcom. Tak, hub spełnia potrzeby firm w zakresie optymalizacji czasu i zasobów, ponieważ przedsiębiorcy mogą uzyskać wszystkie potrzebne usługi w jednym miejscu.
Andrii Romanchuk, adwokat, partner w EUCON i szef warszawskiego biura, dodał, że wybierając sposób wejścia na polski rynek, należy odrobić wstępną pracę domową, dokonując pogłębionej analizy biznesowej, w szczególności due diligence. Niezwykle istotna jest również dobra historia kredytowa oraz należy wziąć pod uwagę dwa najczęstsze błędy i problemy przy wchodzeniu na polski rynek: 1) brak właściciela na miejscu; 2) na początkowych etapach właściciele nie zawsze czują różnicę w mentalności i podejściu do sposobu prowadzenia biznesu.
W dalszej części bloku „System podatkowy i rachunkowość podatkowa w Polsce” Yaroslav Romanchuk wymienił główne stawki podatkowe w Polsce, nakreślił realia procesu płacenia podatków przez osoby prawne w Polsce (w kontekście rodzaju formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej), opowiedział o funkcjonowaniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i jej cechach, w szczególności o specyfice płacenia podatków w kontekście rezydencji, deklarowania dochodów uzyskanych za granicą. Prelegent poruszył również kwestię opodatkowania przez pryzmat planu wdrożenia BEPS i jego implikacji. Ważny jest również punkt dotyczący kategorii podatników w Polsce, a także uruchomienie systemu CRS w Ukrainie i rozszerzenie amnestii podatkowej.
Anton Polyanichko, doktor nauk prawnych, Counsel, Co-head of Tax Practice w EUCON, kontynuował temat i mówił o konsekwencjach rezydencji podatkowej dla Ukraińców, którzy są zmuszeni lub celowo przebywają za granicą dłużej niż 183 dni. I tak, prelegent wymienił warunki, w jakich należy nabyć polską rezydencję podatkową i w jakich można zachować rezydencję ukraińską, odpowiedział na pytanie, czy można mieć dwie rezydencje jednocześnie, jak uniknąć ryzyka podatkowego, wyjaśnił wszystkie niezbędne informacje o warunkach pobytu za granicą, opisał cechy ukraińskiego i polskiego prawa podatkowego itd.
Kontynuacją seminarium było wystąpienie Andrii Romanchuk „Wsparcie finansowe i instrumenty finansowe dla biznesu w Polsce„. Z danych przedstawionych przez prelegenta wynika, że Polska w latach 2014-2020 była najskuteczniejszym beneficjentem dofinansowania ze środków unijnych, które zostały skutecznie wykorzystane na rozwój różnych sektorów gospodarki. Zdaniem prelegenta należy zwrócić uwagę na możliwości wykorzystania instrumentów finansowych w Polsce w kontekście planowanej przez UE alokacji 160 mld euro w latach 2021-2027, z czego 125 mld euro zostanie przeznaczone na prefinansowanie, a 35 mld euro – w przypadku pożyczek.
Następnie słuchacze mogli dowiedzieć się więcej o czynnikach, które czynią polski rynek atrakcyjnym dla inwestorów zagranicznych, a także o siedmiu rodzajach fundraisingu. Nie mniej ważne wśród omawianych zagadnień są rodzaje źródeł finansowania działalności gospodarczej oraz lista najczęstszych problemów, jakie spotkały start-upy podczas funkcjonowania w Polsce i korzystania z instrumentów finansowych. Na zakończenie Andrii Romanchuk podał statystyki dotyczące kosztów inwestycji i ich podziału oraz opowiedział o specyfice otwierania kont w polskich bankach (wymagania, procedury otwierania, zarządzanie).
Inha Livandowska, doradca EUCON i konsultant podatkowy, wystąpiła z tematem „Kwestia migracji i prawa pracy. Jak uzyskać zezwolenie na pobyt w Polsce w świetle najnowszych zmian legislacyjnych„, skupiła się na aspektach podstaw legalnego pobytu w Polsce, w tym ruchu bezwizowego, wizy, karty pobytu, a także uzyskania jednego ze statusów – ochrony czasowej lub uchodźcy, opisując specyfikę każdej z podstaw, czas trwania dokumentów, pułapki, ryzyka, mechanizmy uzyskania dokumentów i statusów oraz zakres osób, które mogą skorzystać z aplikacji mObywatel oraz dokumentu Diia.pl. Prelegentka podkreśliła konieczność dokładnej analizy własnych potrzeb i planów na przyszłość w celu zaplanowania i przygotowania niezbędnych dokumentów legalizujących pobyt w Polsce w najlepszym dla danej osoby statusie, a także zwróciła uwagę, że Ukraińcy, którym przyznano status Tymczasowej Ochrony, mogą obecnie wyjeżdżać poza granice Polski bez ryzyka utraty statusu. Pani Inha poinformowała również uczestników o przyjętych w lipcu 2022 roku poprawkach do ustawy „O pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy” oraz o kilku innych zmianach. Ekspertka zakończyła swoją prezentację, poruszając kwestię legalizacji pobytu w Polsce w celu podjęcia zatrudnienia oraz sposobów, warunków i dokumentów potrzebnych do tego celu.
Następnie Pani Inha przeszła do tematu „Nabycie własności nieruchomości przez osoby fizyczne i prawne„. W ramach tematu prelegentka przeanalizowała kwestie związane z nabywaniem przez cudzoziemców praw własności oraz nabywaniem udziałów w spółkach posiadających nieruchomości w Polsce, a także dotyczące niezbędnego zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o które musi ubiegać się cudzoziemiec. Prawniczka przedstawiła treść dwóch możliwych warunków udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia oraz ich osobliwości. Inha Livandowska podkreśliła, że ważne jest, aby wziąć pod uwagę aspekt nieruchomości nabywanych przez cudzoziemca: 1) w celu zaspokojenia jego potrzeb życiowych; 2) w celu prowadzenia działalności gospodarczej lub rolniczej w Polsce. Uczestnicy otrzymali również niezbędne informacje dotyczące nabycia nieruchomości przez spółkę, w której współwłaścicielami są cudzoziemcy oraz nabycia udziałów w spółkach z siedzibą w Polsce, które są właścicielami nieruchomości. Jak podkreślił prelegent, istotną kwestią jest również to, że niezastosowanie się do ograniczenia lub nieuzyskanie niezbędnego zezwolenia prowadzi do nieważności transakcji nabycia nieruchomości.
Kolejnym prelegentem była Tatiana Swietozelska, rzecznik patentowy i partner w firmie EUCON. W ramach tematu „Cechy korzystania z przedmiotów praw własności intelektualnej podczas relokacji w Polsce” ekspert najpierw wyjaśnił definicję własności intelektualnej i co ona obejmuje, wymienił główne rodzaje przedmiotów IP: znaki towarowe (nazwy, logotypy); wynalazki (wzory użytkowe) – urządzenia (lub produkty), metody; wzory przemysłowe (wygląd produktów, design); utwory literackie i artystyczne, programy komputerowe, w tym wizerunki postaci, bazy danych, nazwy handlowe (nazwy marek) itp. Następnie Pani Tetiana szczegółowo wyjaśniła punkt definicji znaku towarowego, metody jego ochrony oraz wymieniła dwa sposoby rejestracji TM za granicą: a) zwrócić się bezpośrednio do Urzędów wymaganych krajów, np. do Urzędu UE; b) zwrócić się do madryckiego systemu międzynarodowej rejestracji znaków towarowych. Rzecznik patentowy szczegółowo wyjaśnił definicję wynalazku (wzoru użytkowego), jak zarejestrować wynalazek w innych krajach, podkreślając fakt, że patenty są ograniczone terytorialnie. Ważne jest również, że wzór jest chroniony przez prawo państwa, w którym został zarejestrowany. Tatiana zakończyła swoją prezentację, przedstawiając możliwe opcje ochrony praw autorskich.
Ostatnim wystąpieniem w ramach seminarium była wspólna prezentacja Pana Artura Szewczyka, Prezesa Zarządu Biura Rachunkowego E-REPORT oraz Pani Viktorii Kobernik, Kierownika Biura E-REPORT Kijów, na temat „Rachunkowość i podatki w Polsce, praktyczne aspekty w relokacji biznesu”. Pan Artur i Pani Viktoria rozpoczęli od opisania działalności biura rachunkowego „E-REPORT”, w szczególności zaznaczyli, że firma świadczy następujące usługi: abonament i outsourcing rachunkowości finansowej i podatkowej; badanie działalności finansowej i gospodarczej; audyt i usługi towarzyszące. Prelegenci opowiedzieli o specyfice funkcjonowania firm w Polsce i na Ukrainie, wyjaśnili różnice w ukraińskim i polskim ustawodawstwie podatkowym, a także udzielili sensownych porad, co klient powinien zrobić przy relokacji, a mianowicie: 1) prowadzić swoją działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami; 2) terminowo składać kompletne, uporządkowane podstawowe dokumenty księgowe zgodnie z udzielonymi instrukcjami; 3) zawsze konsultować swoją działalność z działem księgowości; 4) informować o wszystkich zmianach w działalności firmy. Według ekspertów najczęstsze błędy popełniane przez klientów to: 1) niezłożenie dokumentów w terminie; 2) intuicyjne prowadzenie czynności księgowych; 3) brak zaufania do działu księgowości; 4) brak komunikacji. Głównym przesłaniem prezentacji pana Artura i pani Wiktorii było to, że brak porządku w prowadzeniu ksiąg rachunkowych może prowadzić nie tylko do utraty zarobków, ale także do ukarania przez organy regulacyjne.
W końcowej części wydarzenia prelegenci odpowiedzieli na wszystkie pytania zadane przez uczestników i podkreślili znaczenie kontynuowania dialogu w takim formacie w celu wspierania ukraińskiego biznesu w Polsce i rozwoju polsko-ukraińskiego partnerstwa biznesowego.
