Po raz kolejny Warszawa stała się epicentrum konsolidacji polsko-ukraińskiej społeczności biznesowej: ponad 130 uczestników i około 30 prelegentów spotkało się w jednym miejscu, aby omówić możliwości przyciągnięcia inwestycji na rzecz odbudowy Ukrainy i poszukać nowych horyzontów współpracy w kontekście Ukraina-Polska.
Otworzyli forum i powitali uczestników moderatorzy pierwszego panelu dyskusyjnego: Yaroslav Romanchuk, Prezes Zarządu Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, Partner Zarządzający Grupy Prawniczej EUCON oraz Ireneusz Derek, Przewodniczący Rady Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, Członek Narodowej Rady Inwestycyjnej przy Prezydencie Ukrainy.
Podczas pierwszego panelu dyskusyjnego, który tradycyjnie był poświęcony polsko-ukraińskiej współpracy handlowo-gospodarczej, uczestnicy omówili problemy, które pojawiły się w partnerstwie między Ukrainą i Polską, wyrazili swoje poglądy na temat sytuacji na granicy polsko-ukraińskiej i szukali rozwiązań w celu przezwyciężenia wszelkich nieporozumień oraz sposobów na poprawę relacji partnerskich.
W szczególności Yaroslav Romanchuk zauważył, że Zrzeszenie Ukraińskiego Biznesu w Polsce zwróciło się do Prezydenta RP z propozycją stworzenia platformy do rozwiązywania pilnych problemów, a mianowicie problemu, który pojawił się na granicy polsko-ukraińskiej oraz wszelkich innych, które mogą pojawić się w przyszłości.
Z kolei Jadwiga Emilewicz, Sekretarz Stanu, Pełnomocnik rządu do spraw polsko ukraińskiej współpracy rozwojowej, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej Polski, zaznaczyła, że z optymizmem patrzy na przyszłość polsko-ukraińskich relacji biznesowych. „Polsko-ukraińskie relacje biznesowe, pomimo wojny i wszystkich trudności, jeszcze nigdy po 89 roku nie były tak dobre jak teraz. W ciągu ostatniego roku wzrósł eksport z Polski do Ukrainy i z Ukrainy do Polski. Jest to ważny dowód na to, że ukraińska gospodarka działa pomimo wojny i widzimy wzajemne korzyści gospodarcze i biznesowe dla obu krajów” – podkreśliła Emilewicz.
Oleh Kazanishchev, Radca Ambasady Ukrainy w Polsce, dodał, że bez względu na obecną sytuację między Ukrainą a Polską, współpraca ukraińsko-polska nie zatrzymała się, rozwija się, o czym świadczą liczby i wskaźniki ekonomiczne.
Aleksander Siemaszko, Zastępca Dyrektora Departamentu Handlu i Współpracy Międzynarodowej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, zauważył, że partnerstwo między Ukrainą i Polską ma charakter strategiczny. „Zawsze wspieraliśmy integrację Ukrainy z Unią Europejską. Nie ma innej drogi do UE niż przez Polskę, ponieważ nie ma silnej Polski bez suwerennej Ukrainy” – podkreślił Pan Siemaszko.
Z kolei Rzecznik Praw Przedsiębiorców w Ukrainie Roman Vashchuk zauważył, że Ukraina idzie do przodu i wkracza w okres akcyzowy, w którym ważne jest nie tylko przyjęcie wyjątkowo atrakcyjnych przepisów europejskich, ale także ich faktyczne wdrożenie.
O znaczeniu współpracy polsko-ukraińskiej w kontekście wymiany doświadczeń wspomniał Grzegorz Oszast, Członek Zarządu PAIH S.A.. Pan Grzegorz zwrócił uwagę na fakt, że Ukraina w drodze do Unii Europejskiej już teraz musi opanować zarządzanie projektami i zaproponował organizację warsztatów z polskimi przedsiębiorcami w celu wymiany doświadczeń oraz współpracę z organizacjami rządowymi w celu nauki zarządzania projektami.
Członek zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Przedsiębiorców Polskich w Ukrainie, Dariusz Górczyński, zwrócił uwagę na tendencję do rozszerzania współpracy polsko-ukraińskiej, zwłaszcza w zakresie współpracy między polskimi i ukraińskimi przedsiębiorstwami w kontekście wzajemnych korzyści.
Drugi panel dyskusyjny wydarzenia poświęcony był szansom, możliwościom i wyzwaniom dla polsko-koreańsko-ukraińskich konsorcjów podczas realizacji projektów budowlanych i infrastrukturalnych w Ukrainie.
Moderator panelu, Konrad Wyrwas, Dyrektor ds. Strategii Rozwoju i Public Relations, Polski Związek Pracodawców Budownictwa (PZPB), otworzył panel przedstawiając wszystkich prelegentów.
Wśród problemów branży budowlanej w Ukrainie Yuriy Ruban, Prezydent, «Gildia projektantów w budownictwie», Ukraina, wymienił brak personelu, a mianowicie wysoko wykwalifikowanych inżynierów projektantów, którzy mogliby szybko realizować projekty na rzecz odbudowy Ukrainy. Brakuje również odpowiednich maszyn budowlanych i sprzętu potrzebnego do odbudowy wodociągów, dróg, mostów, systemu energetycznego itp. „Dziś zadaniem jest nie tylko odbudowa, chcemy zmodernizować naszą gospodarkę w procesie odbudowy, a mianowicie: nie odbudowywać tego, co zostało zbudowane w latach 60-tych i 70-tych, lecz budować praktycznie wszystko nowe, wszystko od podstaw i wszystko progresywne” – powiedział Ruban na zakończenie swojego wystąpienia.
Mariusz Dobrzeniecki, Prezes Krajowej Rady, Polska Izba Inżynierów Budownictwa, opowiedział o problemach związanych z uznawaniem kwalifikacji ukraińskich inżynierów w Polsce, w szczególności ze względu na barierę językową i różnice w ustawodawstwie Ukrainy i Unii Europejskiej. Jednocześnie Pan Dobrzeniecki zauważył, że zna udane przykłady polskich inżynierów pracujących w Ukrainie i wyraził nadzieję na dalszą poprawę współpracy.
O zmianach ustawodawczych, które zostały wprowadzone w Ukrainie i powinny przyczynić się do jak najszybszego rozwoju gospodarczego, opowiedziała Olena Shulyak, Deputowana, przewodnicząca Rady Koordynacyjnej ds. rozwiązywania problematycznych kwestii w zakresie urbanistyki przy Prezydencie Ukrainy. Pani Shulyak powiedziała, że Ukraina przyjęła ustawę o parkach przemysłowych, która określa odpowiednie obszary, w których parki przemysłowe mogą znaleźć swoje zastosowanie.W szczególności obejmuje to działalność przetwórczą, technologie informacyjne i badania naukowe. „Parki przemysłowe korzystają z różnych ulg celnych i podatkowych. Na przykład, firmy są zwolnione z płacenia podatku dochodowego przez 10 lat. Na dzień 1 października w Ukrainie istniało 65 parków przemysłowych, 48 z nich zostało wyznaczonych jako spółki zarządzające, a 19 jest już rezydentami” – podkreśliła Shulyak.
Z kolei Jan Styliński, Prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, ocenił gotowość polskich firm do udziału w wielkiej odbudowie Ukrainy. Zauważył, że Polska ma duży potencjał w branży budowlanej, w szczególności polskie firmy budowlane mogą obsługiwać projekty od wstępnego projektu do serwisu gwarancyjnego, posiadają duże doświadczenie w budowie projektów infrastrukturalnych, ponadto Polska jest liderem w Europie w produkcji materiałów budowlanych. „Jednocześnie istnieje wiele zagrożeń dla polskich firm budowlanych, które należy rozważyć i ocenić przed przystąpieniem do projektu” – powiedział Styliński.
Kangsoo Kwon, Drugi Sekretarz, Ambasada Republiki Korei w Polsce, opowiedział, że Korea zapewnia pomoc i jest zainteresowana udziałem w projektach odbudowy Ukrainy. „Nasz rząd jest aktywnie zaangażowany w odbudowę Ukrainy, a Polska jest dla nas ważnym partnerem w tym obszarze. Między naszymi krajami podpisano szereg dokumentów dotyczących współpracy w sprawie Ukrainy” – podkreślił Kwon.
Bartłomiej Baran, Zastępca Dyrektora Departamentu, Departament Architektury, Budownictwa i Geodezji, Ministerstwo Rozwoju i Technologii RP, podczas wystąpienia wyraził przekonanie o wspieraniu Ukrainy w odbudowie. Zauważył, że w ubiegłym roku zainicjowano platformę współpracy dwustronnej między Ukrainą a Polską. Odbyły się również nieformalne konsultacje z ukraińskimi architektami i spotkania z przedstawicielami innych krajów, co świadczy o gotowości Polski do pomocy Ukrainie w tym procesie.
Podczas trzeciego panelu dyskusyjnego uczestnicy omówili skalę zniszczeń w regionach Ukrainy, ich potrzeby i możliwości odbudowy. Szczególną uwagę zwrócono na potencjał Polski, by stać się kluczowym hubem transportowym w procesie odbudowy.
Moderator trzeciego panelu dyskusyjnego, Tetiana Chuzha, Menedżer ds. rozwoju biznesu, Zagraniczne Biuro Handlowe w Kijowie Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH), otwierając panel powiedziała, że forum stało się już tradycyjną platformą wymiany poglądów i opinii, a także polem do wypracowania nowych rozwiązań i modeli współpracy polsko-ukraińskiej i jest ważne dla rozwoju polsko-ukraińskich stosunków gospodarczych.
Według Andrii Deshchytsia, Prezes Zarządu, AAD Consult, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Ukrainy w Polsce w latach 2015 2022, pierwszym priorytetem w odbudowie Ukrainy jest odbudowa zasobów mieszkaniowych, a następnie odbudowa infrastruktury i budynków socjalnych. „Na początku roku, według różnych oszacowań, liczba budynków wymagających odbudowy wynosiła około 150 tysięcy, ale bardzo trudno jest ocenić skalę odbudowy zasobów mieszkaniowych, ponieważ każdego dnia trwają ostrzały ukraińskich miejscowości” – podkreślił Pan Deshchytsia.
Vitalii Bielobrov, Zastępca Przewodniczącego Rady Miasta Chersoń, opowiedział uczestnikom o planie odbudowy wspólnot w regionie Chersoń: „Po pierwsze, opracowaliśmy plan odbudowy wspólnoty, który obejmuje 38 projektów. Po drugie, przygotowujemy zespoły projektowe i kierowników projektów, którzy będą wdrażać te projekty, a po trzecie, tworzymy miejsca, takie jak parki przemysłowe, aby przywrócić przeniesione firmy i przyciągnąć nowe, w tym polskie. Pracujemy nad stworzeniem warunków do powstawania nowych miejsc pracy, aby ludzie mieli dokąd wracać”.
Oleksandr Bondarenko, Deputowany do Rady Obwodowej Dniepru, Członek Rady Nadzorczej Biura Integracji Europejskiej, podzielił się swoim doświadczeniem w zakresie przyciągania polskich inwestycji do regionu. Prelegent powiedział, że w obwodzie dniepropetrowskim istnieją dwa zarejestrowane parki przemysłowe, ale jak dotąd są one tylko na papierze i tak naprawdę nie działają. Dodał również, że od 8 miesięcy razem z zespołem prowadzi negocjacje z trzema polskimi firmami, które są zainteresowane wejściem do Ukrainy, ale potencjalni inwestorzy czekają obecnie na rozwiązanie konfliktu, udokumentowanie zakończenia wojny i wygraną Ukrainy.
Bogusława Rudecka, Dyrektor projektu Business for Ukraine Center, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na to, że polski biznes na tym etapie jest nadal bardzo ostrożny, prowadzi badania i analizuje potencjał przed dokonaniem bezpośrednich inwestycji w Ukrainę. „Ważnym aspektem jest to, że 90% zniszczeń, które wymagają odbudowy, znajduje się na okupowanym terytorium. Dopóki nie wypracujemy formuły pokojowej, nie będzie odważnych ruchów ze strony polskiego biznesu” – podkreśliła Pani Rudecka.
O roli międzynarodowego transportu samochodowego podczas wojny opowiedział Volodymyr Balin, Wiceprezes, Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych Ukrainy. Pan Balin zwrócił uwagę, że w ciągu półtora roku wojny podjęto pewne działania w celu poprawy sytuacji na granicach, ale to nie wystarczy. Prelegent skupił się również na problemach, które zaostrzyły się dziś na punktach kontrolnych w związku ze strajkiem polskich przewoźników, podkreślając ich nielegalność i konieczność rozwiązania tej sytuacji. „Naszym pierwszym priorytetem jest zwycięstwo, a następnie musimy odbudować gospodarkę i infrastrukturę Ukrainy, i to będzie wymagało rozwoju rynku transportowego. A my, jako międzynarodowi przewoźnicy Ukrainy, jesteśmy już świadomie gotowi na to, że rynek transportowy przeorientowuje się na polskie wymagania kontroli” – powiedział Balin.
Yaroslav Romanchuk, Prezes Zarządu Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce, Partner Zarządzający Grupy Prawniczej EUCON, w swoim wystąpieniu zaznaczył, że w 2015 roku z inicjatywy Zrzeszenia Ukraińskiego Biznesu w Polsce i przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Polsce powstał Ukrainian Business Hub – centrum, w którym ukraińscy przedsiębiorcy mogą w jednym miejscu otrzymać szereg usług związanych z przeniesieniem działalności do Polski. „Jeśli przed pełnoskalową inwazją mieliśmy 120 relokacji, to teraz jest ich ponad 350. Z jednej strony nie jest to zbyt dobre dla ukraińskiej gospodarki, ale z drugiej strony jest to drugie życie dla ukraińskiego biznesu. Dobrą wiadomością jest to, że 95% ukraińskiego biznesu zlokalizowanego obecnie w Polsce nie planuje opuszczać Ukrainy” – zauważył Pan Romanchuk.
Ostatni panel dyskusyjny forum poświęcony był instrumentom finansowym jako czynnikom napędzającym gospodarkę na rynku ukraińskim.
Moderator dyskusji panelowej, Andrii Romanchuk, adwokat, Starszy Partner, EUCON Grupa Prawnicza, otworzył panel, podkreślając znaczenie roli instrumentów finansowych we wspieraniu gospodarki kraju i sektora prywatnego.
Kateryna Rozhkova, Pierwszy zastępca Prezesa Narodowego Banku Ukrainy, opowiedziała o wyzwaniach z jakimi musiał zmierzyć się system bankowy Ukrainy na początku wojny oraz o tym, jak udało mu się przetrwać i ustabilizować sytuację. Pani Rozhkova zauważyła, że dzięki reformom wprowadzonym w poprzednich latach, sektor bankowy wykazał gotowość do pracy w nadzwyczajnych warunkach, a teraz, pomimo wojny, czuje się stosunkowo dobrze. „Dzięki temu, że operacje banków nie zostały wstrzymane, udało nam się uniknąć odpływu środków z systemu bankowego. Wręcz przeciwnie, można zauważyć, że od czasu pełnoskalowej inwazji środki gospodarstw domowych, środki na rachunkach biznesowych i w systemie bankowym nadal rosną. Duża płynność pozwoliła systemowi bankowemu zainwestować te środki w wystarczająco dochodowe instrumenty, a tym samym uzyskać znaczny przychód z odsetek” – stwierdziła Pani Rozhkova.
Ze swojej strony Sviatoslav Kuzmych, Dyrektor Departamentu Biznesu Międzynarodowego, JSC Ukreximbank, opowiedział o narzędziach i rozwiązaniach oferowanych przez JSC Ukreximbank dla biznesu w 2023 roku. Prelegent zauważył, że głównym celem JSC Ukreximbank jest udzielanie kredytów przedsiębiorstwom. W szczególności zauważył, że projekty krótkoterminowe obejmują finansowanie w hrywnach z udziałem państwa. Finansowanie średnio- i długoterminowe obejmuje współpracę z międzynarodowymi organizacjami finansowymi i partnerami. „Większość środków, które międzynarodowe organizacje finansowe kierują do ukraińskiego sektora finansowego, przechodzi przez nasz bank. Zdobyliśmy to prawo dla siebie i od ponad 20 lat nasz bank jest partnerem wszystkich głównych międzynarodowych organizacji finansowych” – dodał Pan Kuzmych.
Piotr Matczuk, Dyrektor Biura IFC w Polsce, zaznaczył, że głównym zadaniem IFC jest wspieranie sektora prywatnego. Według niego wsparcie to obejmuje nie tylko pomoc finansową, ale także minimalizację wszelkich możliwych ryzyk. W swoim wystąpieniu zaznaczył, że rolą sektora prywatnego w procesie odbudowy jest skuteczna mobilizacja finansowania i przezwyciężenie ryzyka związanego z ogromnymi potrzebami w zakresie odbudowy.
Andrii Tsokol, Associate Dyrektor , Infrastructure Europe, (EBOR), poinformował uczestników o wsparciu udzielonym ukraińskiej gospodarce po wybuchu wojny. „W pierwszych tygodniach wojny przyjęliśmy dwuletni program działań o wartości 3 mld euro na lata 2022-2023. Do tej pory nie tylko zrealizowaliśmy zaplanowane zadania, ale także je przekroczyliśmy i nadal aktywnie pracujemy nad ich realizacją. W szczególności kwota 3 mld euro została podzielona na pięć kluczowych obszarów: wsparcie sektora bankowego, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, zagwarantowanie bezpieczeństwa żywnościowego, rozwój infrastruktury i promowanie rozwoju sektora prywatnego” – powiedział Tsokol.
Także w panelu dyskusyjnym udział wzięli również Marek Ullman, Koordynator ds. Procesów biznesowych dot. odbudowy Ukrainy, Związek Banków Polskich, który omówił z uczestnikami możliwości współpracy i zaangażowania polskiego sektora bankowego w proces naprawy Ukrainy; Luiza Bednarowska-Kopyść, Dyrektor Departamenu Rozwoju Produktów, KUKE, która poinformowała, że w ciągu półtora roku wojny ich firma jako jedyna na świecie oferowała ubezpieczenie od ryzyka braku płatności; Mateusz Walewski, Dyrektor ds. Badań i Analiz, BGK, zwrócił uwagę na fakt, że BGK, pomimo trudnego okresu, nie zaprzestaje działalności eksportowej i inwestycyjnej w Ukrainie, a także zapewnił o głębokim zainteresowaniu Banku wspieraniem Ukrainy nawet w warunkach konfliktu zbrojnego; Dmitry Kushnerov, Ekspert ds. finansowania eksportu, BANK PEKAO S.A., w swoim wystąpieniu podkreślił potrzebę wspierania eksportu do Ukrainy. A, w swoim wystąpieniu podkreślił potrzebę szybkiego rozwoju gospodarki Ukrainy w kontekście standardów europejskich i wyraził życzenie jak najszybszego przystąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej, zwracając uwagę na korzyści płynące z takiego członkostwa i jego wpływ na rozwój gospodarczy.
Bardzo dziękujemy wszystkim naszym partnerom, wasze wsparcie było kluczowym czynnikiem sukcesu naszego forum.
Organizatorzy: Zrzeszenie Ukraińskiego Biznesu w Polsce i EUCON Юридична група.
Partner strategiczny: Polska Agencja Inwestycji i Handlu – PAIH.
Pod patronatem: Ambasada Ukrainy w Rzeczypospolitej Polsce/Посольство України в Польщі.
Przy wsparciu:Konfederacja Budowniczych Ukrainy; Polski Związek Pracodawców Budownictwa (PZPB).
Partner eksportowo-importowy: JSC Ukreximbank.
Partnerzy informacyjni: Międzynarodowe Stowarzyszenie Przedsiębiorców; Diia.Business І Warsaw; Business Centre Club; Związek Przedsiębiorców i Pracodawców; Konfederacja Lewiatan.